Sáng 20-4, tại hội thảo khoa học cấp quốc gia "Đại thắng mùa xuân 1975 với kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc Việt Nam", ông Nguyễn Thanh Nghị - phó bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM, thay mặt Thường trực Thành ủy TP.HCM có tham luận. 

Chủ động "xé rào"

Theo ông Nghị, trong cuộc đấu tranh chống Mỹ cứu nước, Bộ Chính trị nhận định cách mạng nước ta phát triển với nhịp độ "một ngày bằng hai mươi năm", phải nắm vững thời cơ chiến lược, quyết tâm thực hiện tổng tiến công và nổi dậy, kết thúc thắng lợi chiến tranh giải phóng trong thời gian ngắn nhất.

Với quyết tâm đó, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đã tập trung lực lượng tiến hành Chiến dịch Hồ Chí Minh. Đại thắng mùa xuân 1975 đã kết thúc vẻ vang 30 năm chiến tranh, đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Tuy nhiên theo ông Nghị, TP Sài Gòn - Gia Định năm đầu sau giải phóng đối mặt với muôn vàn khó khăn, thách thức. Nhiệm vụ quan trọng nhất lúc bấy giờ là phải nhanh chóng ổn định an ninh chính trị, trật tự xã hội, đưa cuộc sống của nhân dân sớm trở lại hoạt động bình thường. TP.HCM đã vận động quần chúng tham gia phong trào lao động sản xuất, làm thủy lợi, văn nghệ, xóa nạn mù chữ...

Từ năm 1979 trở đi, nền kinh tế thành phố bắt đầu bộc lộ những hạn chế. Sản lượng công nghiệp sụt giảm nghiêm trọng, các nông trường, hợp tác xã làm ăn thua lỗ. Cùng lúc đó, mùa màng thất bát, nạn thiếu đói.

Trước tình hình này, hai nhiệm vụ được đặt ra đó là lo cái ăn cho nhân dân và vực dậy nền sản xuất đang đình trệ.

Phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, TP.HCM đã từng bước tháo gỡ, vượt qua những lực cản của cơ chế cũ. Các đơn vị sản xuất kinh doanh chủ động "xé rào", tổ chức lại sản xuất, liên kết với các tỉnh khai thác nguyên liệu, cung ứng thành phẩm, xây dựng phương án sản xuất ngoài kế hoạch được giao. 

Nhờ đó nâng cao năng suất, hiệu quả và chất lượng sản phẩm, thu nhập cho công nhân tăng lên. Đời sống nông dân cũng từng bước ổn định, nông nghiệp phát triển từ "vành đai trắng" trong chiến tranh chuyển thành "vành đai xanh".

TP.HCM - nơi khởi nguồn nhiều cơ chế, chính sách

Theo ông Nghị, qua gần 50 năm, TP.HCM được xem là nơi hình thành những yếu tố mới, góp phần hoàn thiện cơ chế quản lý kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa cho cả nước.

Dẫn chứng, ông Nghị cho rằng TP.HCM đã thành lập các khu chế xuất, khu công nghiệp từ rất sớm. Từ tháng 10-1992, TP.HCM đã tiến hành thí điểm cổ phần hóa 7 doanh nghiệp nhà nước. Việc này tạo cơ sở thực tiễn để hoàn thiện chính sách, cách làm sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

TP.HCM cũng là địa phương đi đầu cả nước trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển kinh tế tri thức, hình thành các mô hình khoa học - công nghệ.

TP.HCM cũng triển khai thực hiện các mô hình điều hành kinh tế vĩ mô và cải cách hành chính đạt hiệu quả như chương trình kết nối doanh nghiệp với ngân hàng cho vay vốn tín dụng lãi suất hợp lý; xúc tiến đầu tư, kết nối doanh nghiệp với doanh nghiệp; xúc tiến thương mại trong và ngoài nước, đưa hàng hóa Việt Nam về nông thôn, về các khu công nghiệp.

TP.HCM cũng tiên phong triển khai mô hình "một cửa, một dấu" ở một số quận huyện từ năm 1995, sau đó phát triển thành cơ chế "một cửa liên thông", nâng rõ rệt chất lượng về công vụ.

TP.HCM cũng tập trung nâng cao chất lượng quy hoạch, phát triển đô thị, xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng. Không gian đô thị mở rộng, phục vụ phát triển công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp, văn hóa - xã hội, cải thiện dân sinh. TP.HCM cũng là địa phương triển khai sớm nhất quản lý đô thị thông minh và xây dựng khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông.

Cùng với phát triển kinh tế, truyền thống nhân ái, nghĩa tình là một đặc trưng văn hóa dân tộc được kế thừa và phát triển sâu đậm trong thành phố. Đảng bộ phát động rất sớm phong trào đền ơn đáp nghĩa, giáo dục sâu sắc truyền thống uống nước nhớ nguồn.

Bên cạnh đó, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân được quan tâm đặc biệt, TP.HCM là nơi đầu tiên trong cả nước hình thành mô hình bệnh viện miễn phí cho người nghèo, người có hoàn thành khó khăn. Phong trào "chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân nghèo" được nhân rộng ra cả nước.

TP.HCM cũng chung sức, chung lòng, cùng cả nước cứu trợ đồng bào bị thiên tai, lũ lụt, hỗ trợ các tỉnh bạn trong nước và tỉnh bạn láng giềng gặp khó khăn.

Đáng chú ý, ông Nghị đã nhắc về giai đoạn TP.HCM phòng, chống đại dịch COVID-19. TP.HCM là địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất trong cả nước.

Tuy nhiên TP.HCM đã nhanh chóng thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch và triển khai ngay các biện pháp phòng, chống dịch phù hợp.

Với truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái, với sự thúc giục "chống dịch như chống giặc", TP.HCM đã dần dần khống chế được dịch bệnh, đưa sản xuất, kinh doanh, đời sống của người dân sang trạng thái "bình thường mới".

Với vị trí chiến lược, TP.HCM cũng đã thực hiện nhiều biện pháp, giải pháp về quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội.

Đúc rút kinh nghiệm từ Đại thắng mùa xuân 1975 vào xây dựng đất nước kỷ nguyên mới

Đó là một trong những định hướng của hội thảo "Đại thắng mùa xuân 1975 với kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc" được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang nêu ra.