'Ông lớn' ngân hàng loay hoay tăng vốn

A.HỒNG

TTO - Ba năm gần đây, trong khi các ngân hàng (NH) cổ phần liên tục tăng vốn điều lệ qua chia cổ phiếu thưởng, trả cổ tức bằng cổ phiếu hay phát hành riêng lẻ thì ba "ông lớn" BIDV, Vietcombank và VietinBank lại không thể tăng vốn.

Giao dịch tại Vietcombank - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Thiếu vốn "cấp bách hơn bao giờ hết"

Ông Nghiêm Xuân Thành, chủ tịch HĐQT Vietcombank, cho biết tình trạng thiếu vốn của Vietcombank nói riêng và ba NH có vốn nhà nước nói chung đang "cấp bách hơn bao giờ hết".

Dự kiến trong quý 3 Vietcombank sẽ áp dụng tiêu chuẩn Basel II (tiêu chuẩn về vốn để hạn chế rủi ro kinh doanh của NH), khi đó tỉ lệ an toàn vốn sẽ xuống sát mức tối thiểu, khiến dư địa tăng trưởng tín dụng bị hẹp lại.

Tình trạng của BIDV và VietinBank cũng tương tự. Từ năm 2016 hai NH này đều muốn tăng vốn điều lệ thông qua chia cổ tức bằng cổ phiếu nhưng Bộ Tài chính không đồng ý, do vậy đành phải chia cổ tức bằng tiền mặt.

Năm 2017, BIDV tiếp tục đề ra một loạt phương án tăng vốn như phát hành cổ phiếu cho cán bộ công nhân viên, chào bán cổ phần cho cổ đông hiện hữu, phát hành riêng lẻ cho cổ đông chiến lược... nhưng đều không thực hiện được.

Hiện VietinBank đang có vốn điều lệ hơn 37.000 tỉ đồng, đứng đầu hệ thống, kế đến là Vietcombank với 35.977 tỉ, BIDV 34.187 tỉ và Agribank 29.126 tỉ đồng. Tuy nhiên khoảng cách với các NH cổ phần đang thu hẹp lại.

Năm 2017, VPBank đã tăng vốn điều lệ từ 9.181 tỉ đồng lên 15.706 tỉ đồng và dự định sẽ tăng lên hơn 27.800 tỉ năm 2018, áp sát Agribank. Còn Techcombank dự kiến tăng vốn lên 34.965 tỉ trong năm nay, nếu thành công sẽ vượt BIDV và gần bằng Vietcombank.

Tìm kiếm, đề xuất giải pháp tăng vốn

Thời hạn áp dụng tiêu chuẩn quản trị rủi ro Basel II đang đến gần. Theo Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, hệ thống NH Việt Nam cần tăng vốn điều lệ lên 1,8 - 2 lần so với mức cuối năm 2017 để đảm bảo mức độ an toàn vốn.

Các NH lớn cho rằng nếu không tăng vốn, tỉ lệ an toàn vốn sẽ khó đẩy mạnh cho vay.

Theo ông Nguyễn Văn Du, phó chánh thanh tra giám sát NH thuộc NH Nhà nước, lý do các "ông lớn" khó nâng vốn điều lệ là do nghị quyết của Quốc hội không cho phép sử dụng ngân sách để cấp vốn cho NH thương mại, nguồn ngân sách để tăng vốn cho các NH này cũng không có trong danh sách đầu tư trung hạn.

"Những năm qua các NH cổ phần tăng vốn rất nhanh do họ có thể chủ động các phương án và chỉ cần thông qua đại hội cổ đông. Trong khi đó các NH thương mại nhà nước lại vướng quy định trên do vậy không thể tăng vốn. Vừa qua Vietcombank đã trình NH Nhà nước để có hướng tháo gỡ để có thể tăng vốn qua kênh này hoặc kênh khác" - ông Nghiêm Xuân Thành nói.

Trước mắt, ông Thành cho biết Nhà nước sẽ giảm tỉ lệ sở hữu tại Vietcombank từ mức 77% hiện nay xuống mức 70%, do vậy NH này đang lên phương án chào bán cổ phần riêng lẻ cho nhà đầu tư nước ngoài để tăng vốn.

Trong khi đó ông Phan Đức Tú, tổng giám đốc BIDV, cho biết đang trình phương án phát hành thêm cổ phiếu cho nhà đầu tư chiến lược nước ngoài với mức khoảng 15%.

Còn ông Lê Đức Thọ, tổng giám đốc VietinBank, cho biết đã đề xuất phương án tăng vốn sau ba năm "giậm chân tại chỗ".

Tại hội nghị sơ kết một năm triển khai nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu được tổ chức vào cuối tháng 8, một số NH cũng nêu ra vấn đề này. Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đã ghi nhận và cho biết việc tăng vốn với các NH quốc doanh là "cấp bách" cần thực hiện ngay.

Theo ông Huệ, ngoài Agribank đang chuẩn bị cho quá trình chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO), việc tăng vốn thông qua phát hành riêng lẻ của Vietcombank và BIDV cần được triển khai ngay trong năm nay.

Ngân hàng tăng cho vay, tiền có đổ vào bất động sản?

TTO - Sau khi Ngân hàng (NH) Nhà nước chấp thuận cho một số NH được nới hạn mức (room) tín dụng, nhiều chuyên gia bày tỏ lo ngại dòng tiền sẽ chảy vào những lĩnh vực nhiều rủi ro như bất động sản và chứng khoán, gây nguy cơ nợ xấu và áp lực lạm phát.

A.HỒNG