Lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell họp báo tuyên bố ông Neil Gorsuch đã được phê chuẩn - Ảnh: Reuters

Với 54 phiếu thuận và 45 phiếu chống, ông Neil Gorsuch – thẩm phán 49 tuổi đến từ bang Colorado đã nhận được cái gật đầu của Thượng viện Mỹ, chuẩn bị ngồi vào chiếc ghế thứ 9 tại Tòa tối cao Mỹ.

Có 3 thượng nghị sĩ Dân chủ đã bỏ phiếu thuận cho ông Gorsuch, thượng nghị sĩ Johnny Isakson của đảng Cộng hòa không bỏ phiếu.

Chủ tịch Thượng viện, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã ngồi sẵn ở ghế chủ tọa trong suốt quá trình bỏ phiếu, sẵn sàng phá vỡ thế bế tắc 50-50 trong trường hợp cần thiết nhưng điều đó đã không xảy ra, Reuters cho biết.

Việc ông Gorsuch được phê chuẩn đã chấm dứt tình trạng Tòa tối cao Mỹ bị trống ghế thẩm phán lâu nhất trong lịch sử Mỹ kể từ năm 1862.

Thế cân bằng 4-4 giữa phe bảo thủ và tự do ở Tòa tối cao Mỹ cũng bị phá vỡ sau 14 tháng, bởi vị thẩm phán do Tổng thống Trump đề cử là người của phe bảo thủ.

Thẩm phán Gorsuch sẽ làm hai lễ tuyên thệ nhậm chức riêng biệt nhau vào ngày 10-4 tới, một lễ ở Tòa tối cao và một lễ ở Nhà Trắng, theo Reuters.

Phát biểu sau phiên bỏ phiếu ngày 7-4 (giờ Mỹ), lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell đã dành những lời có cánh cho thẩm phán Gorsuch, gọi đó là “sự bổ sung tuyệt vời tại Tòa tối cao”.

Trong khi đó, lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer không còn cách nào khác ngoài việc chấp nhận kết quả. 

Tân thẩm phán của Tòa tối cao Mỹ, Neil Gorsuch trong một phiên điều trần trước Thượng viện. Ông Gorsuch là người trẻ nhất được đề cử vào ghế thẩm phán của Tòa tối cao Mỹ kể từ năm 1991 - Ảnh: Reuters

Những gì diễn ra tại Thượng viện Mỹ ngày 7-4 đúng như dự đoán một vài ngày trước. Phe Cộng hòa chiếm đa số tại Thượng viện (52/100 ghế) đã thúc đẩy “đòn hạt nhân”, chấm dứt “thủ tục filibuster” – nỗ lực ngăn cản cuối cùng của phe Dân chủ tại Thượng viện.

Ông McConnell cũng đã giữ đúng lời hứa trong tuyên bố cách đây vài ngày, rằng ông Gorsuch “chắc chắn sẽ được phê chuẩn trong ngày 7-4, bằng bất cứ cách gì”.

Quyết tâm phê chuẩn người được ông Trump đề cử, các thượng nghị sĩ Cộng hòa đã thay đổi luôn một nguyên tắc có tính lịch sử của Thượng viện: Phê chuẩn thẩm phán Tòa tối cao không cần đạt tối thiểu 60/100 phiếu thuận, chỉ cần đạt được quá bán (51/100 phiếu thuận).

Theo quy định, nếu giữ được tư cách đạo đức tốt, không bị truy tố, các thẩm phán của Tòa tối cao sẽ giữ vị trí đó đến cuối đời. Do đó, việc phê chuẩn thẩm phán Tòa tối cao là một vấn đề quan trọng nên ứng viên bắt buộc phải nhận được ít nhất 60 phiếu thuận.

Nhưng nay tình hình đã khác và quy định đó đã chính thức bị xóa bỏ tại Thượng viện Mỹ. Thực tế, nó cũng giống như cách mà những người Dân chủ đã thúc đẩy “đòn hạt nhân” để kết liễu “thủ tục filibuster” do phe Cộng hòa khởi xướng cách đây 4 năm ở Thượng viện.