Phóng to

Ông Dương Trung Quốc - Ảnh: Việt Dũng

* Theo ông, luyện tập thể thao có lợi thế nào cho mọi người?

- Có lợi quá đi chứ bác sĩ, khi luyện tập thể thao tốt sẽ mang lại cho mọi người rất nhiều lợi ích. Có thể chia làm hai nhóm: lợi ích về thể chất và lợi ích về tinh thần. Khi luyện tập thể thao đúng cách, cơ thể con người sẽ rắn chắc, không bị béo phì thừa cân, hệ hô hấp và hệ tuần hoàn được tăng cường hoạt động, giúp cơ thể thải các chất độc ra ngoài, tránh được bệnh về tim mạch và các bệnh về rối loạn chuyển hóa.

Về mặt tinh thần: khi luyện tập thể thao chúng ta sẽ tự tin hơn, yêu đời, yêu người hơn do các loại nội tiết tố được sản xuất ra đều đặn, nhất là các loại morphin nội sinh mà mọi người thường gọi là hormone hạnh phúc.

* Đúng như ông nói, y học bao đời nay đã chứng minh vai trò rất quan trọng của luyện tập thể thao với sức khỏe con người. Tuy nhiên, hiện nay việc chọn môn thể thao để luyện tập thường là theo cảm hứng, theo sự rủ rê và mời mọc của bạn bè... và không theo quy luật nào?

- Đúng vậy, trong luyện tập thể thao điều quan trọng nhất đứng về phương diện y học là phải chọn môn thể thao thích hợp với giới tính, tuổi tác và thể trạng của người chơi. Chẳng hạn với phụ nữ, nếu chơi môn cử tạ thì nói thật ra chẳng qua để tham gia thi đấu chứ không thích hợp cho người chơi thể thao chút nào cả.

Ngay như môn quần vợt cũng vậy. Hiện đang có phong trào chơi môn này rất rầm rộ trong giới công chức, nhất là ở lứa tuổi trung niên. Có những huyện, thậm chí những xã rất nghèo, vẫn xây một hoặc nhiều sân để phục vụ các thủ trưởng bụng hơi phệ của mình, họ chơi suốt buổi chiều. Có những vị là bác sĩ vì không có thời gian vào buổi chiều do còn bận khám bệnh tại phòng khám đã chơi suốt buổi trưa lúc 12g-14g dưới cái nắng gay gắt của miền nhiệt đới, xong một hai hiệp lại vào giải khát bằng hàng thùng bia.

Thỉnh thoảng tôi có nghe một vài vị như vậy đã gục ngã trên sân vì nhồi máu cơ tim, vài vị than bị đau nhức cánh tay, vai và các khớp chân vì những chấn thương nhỏ xảy ra liên tục do chọn môn thể thao không đúng. Họ không biết rằng với lứa tuổi và công việc của họ, môn thể thao thích hợp nhất là chạy bộ chậm vào mỗi buổi sáng hay chiều tà như cựu tổng thống Bill Clinton của Mỹ vẫn chạy trong khuôn viên Nhà Trắng mỗi sáng trong thời gian của hai nhiệm kỳ tổng thống.

* Tôi cũng thấy như vậy. Trong một lần đi dự hội nghị tại Hong Kong chúng tôi có hỏi một bà cụ gốc Việt Nam đã ở đây trên 50 năm là tại sao rất ít thấy người lớn tuổi ở đây tập thể dục vào buổi sáng tại các công viên như ở Việt Nam? Bà cụ cười và nói với chúng tôi chẳng cần tập đâu mà ông thấy chúng tôi vẫn khỏe mạnh và nhanh nhẹn đấy thôi. Thật vậy, tuần đi siêu thị hai lần, nhà ở cách ga tàu điện ngầm 500m, suốt cả ngày trên siêu thị ngắm hàng hóa, ngắm và trò chuyện với mọi người, mệt đâu nghỉ đấy, có ngày chỉ mua được một món hàng nhỏ giá vài đồng tiền Hong Kong phù hợp với đồng lương hưu ít ỏi, nhưng bà cụ đã đi bộ hơn 30km, rất hợp lý và rất tốt cho sức khỏe của một phụ nữ ở lứa tuổi này. Theo ông, để bảo đảm an toàn khi tập thể thao, ngoài nhiều vấn đề khác, người luyện tập thể thao có cần phải khám kiểm tra sức khỏe trước không?

- Phần lớn người chơi thể thao ở nước ta chưa chú ý đến việc khám tổng quát, đặc biệt là khám tim mạch ở một trung tâm hay một thầy thuốc có kinh nghiệm, đặc biệt là nên xin khám và tư vấn ở một thầy thuốc chuyên về y học thể thao. Ở đây họ sẽ được đo điện tim, đặc biệt là điện tim gắng sức, được kiểm tra toàn diện để tìm ra các bệnh lý tiềm tàng, những chống chỉ định cho từng môn thể thao và cuối cùng sẽ nhận được lời tư vấn từ thầy thuốc là có nên chơi thể thao hay không.

Và nên chọn môn nào phù hợp với sức khỏe, tuổi tác, giới tính và công việc, những phương pháp phòng tránh các chấn thương và những tác dụng phụ không mong muốn của môn thể thao, cường độ luyện tập và chế độ dinh dưỡng trong luyện tập. Nếu muốn đạt kết quả tốt và chuyên nghiệp trong thể thao thì phải làm như vậy.

* Vậy ông có lời khuyên gì cho các độc giả của báo Tuổi Trẻ?

- Để đơn giản hóa vấn đề, tôi thấy qua nghiên cứu các chuyên gia y học đều thống nhất với nhau rằng: Có hai môn thể thao luôn thích hợp với mọi lứa tuổi, mọi giới và không tốn kém lắm về phương diện kinh tế nhưng rất hiệu quả. Đó là đi bộ và bơi lội. Mỗi ngày chỉ cần đi bộ trong vòng 60 phút hay hai ngày đi bơi một lần quả thật là một liều thuốc bổ thượng hạng không loại dược phẩm nào có thể sánh được. Nào chúng ta bắt đầu đi bộ mỗi buổi sáng và đi bơi ngay từ hôm nay cũng chưa muộn đâu nhé.