1. Đêm trước diễn ra buổi giao lưu trực tuyến với bạn đọc do báo Tuổi Trẻ tổ chức giữa những người tham gia giải oan vụ án Huỳnh Văn Nén, ba người đàn ông gầy gò, tóc đã bạc cùng ngồi bên hiên nhà ông Thận. ​Mất mát ấy không bù đắp được.

Người nhiều tuổi nhất, cụ Huỳnh Văn Truyện, 91 tuổi, đã có 17 năm đi kêu oan cho con, với niềm tin con mình hiền lành, sao có thể giết người?

17 năm ấy chưa bao giờ ông ăn được một bữa ngon mà không nghĩ đến người con thứ bảy đang phải ở trong tù. Mỗi lần vào thăm, ông lại mang vào cho con vài món ăn mà con yêu thích.

Cũng 17 năm ấy, ông lặn lội ngược xuôi kêu oan cho con, dù đôi chân có lúc mỏi nhưng chưa khi nào ông gục ngã. Hà Nội lạnh, ông bị cảm, uống thuốc, rồi lại tiếp tục đi. Cũng 17 năm qua, trong nhiều lần gặp luật sư hay tiếp xúc với báo chí, ông chưa bao giờ nở một nụ cười.

Ngày con trai ông, Huỳnh Văn Nén, được tại ngoại, ông lật đật đón xe đò từ 6g tối hôm trước. 17 năm cách xa, ông chưa một lần được ôm con vào lòng, nhưng khi người con ấy chạy nhào ra ôm lấy ông, ông cũng không nở một nụ cười.

Sau này ông nói biết tin con tại ngoại, ông vui lắm, nhưng niềm vui ấy chỉ thoáng qua, và thay vào đó là nỗi lo sợ: “Tôi sợ người ta lại bắt nó vào lần nữa”. Chỉ đến khi con ông chính thức nhận được quyết định đình chỉ điều tra, nụ cười mới trở lại trên đôi môi móm mém của ông, đó là một nụ cười hạnh phúc.

Thế nhưng ba người đàn ông ấy không bàn chuyện trả thù, họ ngồi bên nhau nói về việc dẹp lại oán thù, để còn tiếp tục bàn việc sẽ sống tiếp thế nào.

2. Trước giờ giao lưu trực tuyến, đại tá Cao Đăng Nguyên, chánh văn phòng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Thuận, đã đến nhà ông Nguyễn Thận để trao đổi với Tuổi Trẻ, nói quan điểm của ông về vụ án, về việc sẽ xin lỗi ông Nén như thế nào.

Hơn hết, ông Nguyên thừa nhận những thiếu sót của cơ quan điều tra, dẫn đến việc oan sai trong tố tụng.

Và ông Nguyên cũng rất xúc động khi biết cụ Truyện đã nói với con mình rằng: hãy dẹp lại mọi thứ để hướng tới hàn gắn những gì đã mất. Ông Nguyên nói ông cảm ơn cụ Truyện, bởi cụ vì việc chung đã khuyên con mình như thế.

3. Trở về nhà sau 17 năm ngồi tù, ông Nén không còn gì. Chỉ có bộ quần áo do người thân mua cho hôm đón ông từ trại giam ra. Ngày nào giặt thì ông phải mượn tạm quần áo của con để mặc.

Nhưng khi nói về việc gặp lại điều tra viên đã dùng nhục hình với ông, ông nói mọi chuyện có pháp luật giải quyết. Nghĩa là nỗi uất hận khi ông phải bị đòn, phải ở tù oan 17 năm qua, phải chịu biết bao cay đắng nhưng ông vẫn tin vào công lý, tin vào sự công bằng của pháp luật.

Và điều ông Nén, ông Nguyễn Thận và cụ Huỳnh Văn Truyện mong muốn, đó chính là khép lại câu chuyện đau khổ, để bàn cho hướng tương lai tốt đẹp mà ông Nén đã bỏ qua trong quãng thời gian sung sức nhất của đời người.

Mất mát ấy không bù đắp được.

Nhưng tương lai thì các cơ quan tố tụng có thể làm cho tốt hơn, bằng việc bồi thường cho ông Nén, bù đắp lại những tháng năm cơ cực của ông và người thân.

Cũng là để không còn oan sai nữa.

Cũng là oán thù xin bỏ lại.

Để người tù oan một cách oái oăm, kỳ lạ ấy được sống lại cuộc sống bình thường.