Tham gia đội nhóm sinh hoạt giúp kích thích trí não. Ảnh: miifotos.com

Suy giảm nhận thức là khi bộ não của bạn không hoạt động như nó đã từng làm. Một người bị suy giảm nhận thức có thể gặp khó khăn trong học tập, sử dụng ngôn ngữ hoặc ghi nhớ một chuyện gì đó.

Một vài kiểu suy giảm nhận thức là một phần bình thường của quá trình lão hóa. Suy giảm nhận thức xảy ra nhanh chóng hoặc ảnh hưởng đến những hoạt động hằng ngày được gọi là chứng sa sút trí tuệ. Sa sút trí tuệ có thể là triệu chứng của một tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như đột quỵ, bệnh Alzheimer hoặc chấn thương đầu.

Tôi có thể ngăn chặn sự suy giảm nhận thức?

Khi cơ thể của bạn già đi, não của bạn cũng vậy. Suy giảm nhận thức cũng nằm trong lộ trình của sự lão hóa. Bạn không thể ngừng hay ngăn chặn nó, cũng giống như bạn không thể ngăn chặn các dấu hiệu khác của sự lão hóa bình thường. Tuy nhiên, bạn có thể duy trì sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật bằng những lựa chọn lành mạnh về lối sống, chế độ ăn uống và tập thể dục.

Có thứ gì như là một chế độ "bổ dưỡng cho não"?

Có và không. Mặc dù không có một chế độ ăn cụ thể nào là tốt nhất cho sức khỏe não bộ, có một chế độ ăn uống lành mạnh là rất quan trọng cho sức khỏe tổng thể của bạn. Việc lựa chọn thực phẩm nuôi dưỡng cơ thể và bộ não của bạn có thể giúp ngăn ngừa hoặc trì hoãn nhiều loại bệnh, bao gồm cả những bệnh gây ra chứng sa sút trí tuệ.

Mẹo để nuôi dưỡng cơ thể và bộ não của bạn

- Quản lý cân nặng của bạn. Các nghiên cứu cho thấy béo phì, tiểu đường, và cao cholesterol có thể làm tăng nguy cơ bị sa sút trí tuệ. Để giảm cân và duy trì cân nặng, cố gắng tránh những chế độ ăn theo sở thích riêng và thiếu cơ sở khoa học. Thay vào đó, nhận thức đúng tầm quan trọng của thực phẩm và dùng những thức ăn bổ dưỡng. Tìm hiểu và làm theo một vài quy tắc về thực phẩm mà bạn thấy phù hợp. Chế độ ăn Địa Trung Hải có thể là một lựa chọn tốt để bắt đầu.

- Ăn trái cây, rau và ngũ cốc. Có thể bạn đã nghe về điều này - một chế độ ăn giàu trái cây, rau và ngũ cốc có thể làm giảm nguy cơ bị các bệnh mãn tính, bao gồm cả bệnh tim, bệnh tiểu đường và ung thư. Có lẽ không ai ngạc nhiên rằng những loại thực phẩm này cũng có thể giúp bảo vệ chức năng của não. Những chất chống oxy hóa (antioxidants) trong rau lá xanh, cây họ cải (như bắp cải, súp lơ xanh và củ cải) và các loại rau sậm màu có khả năng bảo vệ đặc biệt. Hãy thử những món ăn sử dụng củ cải, bông cải xanh, brussels sprouts, súp lơ, cà tím, cải xoăn, ớt chuông đỏ, xà lách Romaine hoặc rau chân vịt. Những loại trái cây như quả mâm xôi đen, dâu tây, trái mâm xôi, nho khô, mận, cam, quả anh đào,… cũng là những lựa chọn tốt cho não.

- Tránh các chất béo bão hòa. Thực phẩm nhiều chất béo bão hòa và cholesterol, như thịt đỏ và các sản phẩm từ sữa toàn phần, có thể góp phần làm tăng mức cholesterol trong máu. Theo thời gian, cholesterol cao có thể làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Để hạn chế việc tiêu thụ chất béo bão hòa, hãy sử dụng dầu ôliu hoặc dầu hạt cải thay cho bơ khi chiên xào thức ăn hoặc nướng và quay thay vì chiên. Với thịt, bạn nên chọn gà hoặc cá. Thêm vào đó, nên chọn các sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không béo thay cho các sản phẩm dùng sữa toàn phần.

- Hấp thu nhiều Omega-3. Những nguồn phổ biến nhất cung cấp các axit béo omega-3 là các loại cá nhiều chất béo, chẳng hạn như cá trích, cá mòi, cá hồi, cá thu, cá nục, cá ngừ, cá chép, cá trống và cá bông lau. Để nhận được nhiều omega-3 có lợi cho sức khỏe, hãy thử ăn một trong những loại cá trên 1 hoặc 2 lần một tuần.

- Hỏi chuyện bác sĩ về thuốc bổ. Nghiên cứu cho thấy rằng một số loại vitamin như vitamin D, vitamin E, vitamin B12 và axit folic có thể giúp bảo vệ bộ não của bạn. Ngoài chế độ ăn uống lành mạnh, việc uống vitamin tổng hợp có thể giúp đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng cho bạn. Nếu bạn không ăn cá và lo lắng về việc thiếu axit béo omega-3, hãy cân nhắc uống dầu cá để hỗ trợ.

Tôi có thể làm những việc gì khác để duy trì sức khỏe não bộ?

Bạn có thể sống năng động về mặt thể chất, xã hội lẫn tinh thần.

Hoạt động thể chất giúp ngăn ngừa bệnh tật và duy trì lưu lượng máu lên não. Nếu bạn chưa quen tập thể dục, hãy thử vận động vừa phải trong tầm 30 phút, 5 lần một tuần. Vận động vừa phải bao gồm bất cứ việc gì giúp làm tăng nhịp tim của bạn. Đi bộ, đạp xe đạp, leo núi, và bơi lội đều là các lựa chọn tốt. Chọn một thứ mà bạn thích.

Tương tác xã hội giúp kích thích trí não của bạn. Hoạt động xã hội là bất kỳ hoạt động nào mà bạn thực hiện với người khác. Nó có thể đơn giản như ăn trưa với một người bạn hoặc đi bộ vòng quanh khu phố với người hàng xóm. Những cơ hội làm việc tình nguyện trong cộng đồng cũng là dịp tốt để bạn tham gia. Hoặc giả là cố gắng tìm câu lạc bộ hoặc nhóm xã hội chuyên tổ chức những hoạt động mà bạn hứng thú, chẳng hạn như thể thao, âm nhạc, mỹ thuật, hoặc một sở thích nào đó.

Cuối cùng, để giữ cho các tế bào não của bạn mạnh khỏe và năng động, việc giữ tinh thần hoạt bát là rất quan trọng. Hãy thách thức bản thân học vài điều mới lạ. Đọc báo, sách và tạp chí. Ghi danh vào một lớp học tại trường cao đẳng cộng đồng tại địa phương hoặc trung tâm giáo dục dành cho người lớn. Bạn cũng có thể thách thức chính mình theo những cách khác như chơi trò chơi, hoàn thành câu đố hay cố gắng làm bài tập luyện bộ nhớ.