Ông Phan Văn Dũng, người dân sống cạnh kênh C, đẩy lục bình trên dòng kênh C có nước đen ngòm, hôi thối - Ảnh: PHƯỚC TUẦN

Thanh tra TP.HCM vừa có kết luận về thanh tra trách nhiệm giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn thực hiện chương trình giảm ô nhiễm môi trường giai đoạn 2016 - 2020, trong đó có đề cập đến sai phạm của trạm bơm, hệ thống xả thải Khu công nghiệp (KCN) Lê Minh Xuân (huyện Bình Chánh) gây ô nhiễm đến hệ thống kênh rạch thủy lợi. 

Thanh tra kết luận nước thải chưa qua xử lý từ KCN Lê Minh Xuân xả thẳng ra kênh đã nhiều năm do các trạm bơm đặt sai vị trí.

Có chung cư nhưng ít người ở vì ô nhiễm

Trước khi thanh tra vào cuộc, người dân đã nhiều lần phản ảnh KCN Lê Minh Xuân xả thải gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Những ngày cuối năm 2018, chúng tôi trở lại KCN Lê Minh Xuân. Theo ghi nhận, trạm bơm nước thải P2 tại vị trí ngã ba đường số 1 và số 6 được đặt bên lề đường, kế đó là Công ty CT. Trong khi theo thiết kế, trạm bơm nước thải này phải đặt bên trong khu đất của Công ty CT. 

Các nắp đậy cống thu nước thải kế trạm bơm bị hở khiến nhìn rõ dòng nước đen, đặc và hôi thối nồng nặc. Cạnh đó là con kênh thoát nước C16 nước cũng đen, mùi hôi bốc lên.

Theo người dân, cứ chiều tối nước thải tràn ra đường, chảy xuống kênh thoát nước C16 dẫn ra kênh B và kênh C (là hai kênh thủy lợi chính), ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống thủy lợi Hóc Môn - Bắc Bình Chánh.

Đặc biệt, tại kênh 18, hai họng cống thải nước đỏ ngòm, bốc mùi nồng nặc, đây là nơi tập trung các doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực nhuộm, tiểu thủ công nghiệp. Kênh 18 cũng dẫn nước ra kênh B, C và chảy thẳng ra sông Chợ Đệm.

Chị Hoa - bán tạp hóa gần kênh 18 - cho biết tình trạng ô nhiễm kênh 18 xuất hiện từ nhiều năm nay. "Dòng kênh luôn có màu đen, hôi thối nồng nặc. Dù người dân nhiều lần kiến nghị lên chính quyền địa phương nhưng đến nay vẫn chưa xử lý. Gần đây có khu chung cư, nhưng ít ai vào ở hay thuê vì khu vực này thường xuyên ô nhiễm" - chị Hoa nói.

Các kênh C16, C17, C18 đều dẫn nước thải của KCN, trong đó có cả nước thải chưa qua xử lý vào kênh B, C. Người dân xã Tân Nhựt sống hai bên kênh B, C đã nhiều năm nay sống chung với cảnh ô nhiễm, hôi thối nhưng vẫn chưa có giải pháp khắc phục.

Quản lý nhưng... không phát hiện

Tháng 9-2016, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Lê Văn Khoa đã chỉ đạo kiểm tra theo đơn phản ảnh của người dân. Tiếp đó, UBND huyện Bình Chánh và Thanh tra Sở TN-MT cũng có công văn yêu cầu Ban quản lý các khu chế xuất - công nghiệp TP kiểm tra xử lý nghiêm vi phạm, nhưng đến nay tình trạng này vẫn tiếp diễn.

Theo kết luận thanh tra tháng 11-2017, nước thải sản xuất từ khu tiểu thủ công nghiệp và KCN Lê Minh Xuân vẫn chảy tràn vào hệ thống thoát nước mưa và các kênh dẫn vào kênh B, C (thông ra sông Chợ Đệm). Đến tháng 10-2018, Ban quản lý các khu chế xuất - công nghiệp TP vẫn không có văn bản trả lời về việc nước thải chảy tràn vào hệ thống thoát nước. 

Trước đó, ngày 13-3-2018, Phó chủ tịch UBND TP Trần Vĩnh Tuyến cũng yêu cầu UBND huyện Bình Chánh phối hợp với Sở TN-MT kiểm tra báo cáo về tình trạng xả thải tại KCN Lê Minh Xuân.

Theo kết luận thanh tra, hiện các kênh B, C nguồn nước có màu đen nặng và mùi hôi, đều bị ô nhiễm vi sinh nghiêm trọng, hàm lượng sắt (Fe) vượt 1,22 - 7,52 lần, coliform vượt 3,2 - 2.000 lần, NH₄ vượt chuẩn 93,75%, COD... vượt chuẩn nhiều lần. 

Trong khi đó, Công ty TNHH MTV Quản lý và khai thác dịch vụ thủy lợi là đơn vị có trách nhiệm quản lý trực tiếp các kênh rạch này nhưng không phát hiện KCN Lê Minh Xuân xả thải chưa qua xử lý từ hầm thu gom nước thải tràn vào cống thoát nước mưa chảy ra kênh đã nhiều năm.

Thanh tra đã kiến nghị chủ tịch UBND TP chỉ đạo Sở TN-MT lập hồ sơ vi phạm pháp luật về môi trường theo kết quả trắc nghiệm trước đó, cùng với hồ sơ thi công hệ thống thu gom nước thải không đúng bản vẽ. Đồng thời, Thanh tra sẽ chuyển các hồ sơ trên sang Công an TP.HCM để xử lý.

TTO - Bộ Tài nguyên môi trường xử phạt Urenco 6 Hà Nội - đơn vị quản lý, vận hành bãi rác Xuân Sơn (Hà Nội) - gần 2 tỉ đồng về 4 hành vi vi phạm quy định bảo vệ môi trường.