Tôm càng, món ăn bổ dưỡng được nhiều người ưa chuộng, giá bán trên thị trường TP.HCM hiện nay khoảng 180.000 đồng/kg - Ảnh: Hoài Linh

Thịt tôm càng cũng là “phụ gia” món ăn lót lòng của những người lao động: bánh mặn. Bánh mặn đúc nhiều lớp, sau hấp chín, trải thịt tôm băm hòa thịt nạc heo băm. Xắt từng miếng bánh hình thoi cho vào dĩa, chan nước cốt dừa, rải mớ cà rốt, củ cải trắng ngâm chua, chan nước mắm giấm ớt, dễ lùa tới căng bụng.

Bây giờ, sông Tiền sông Hậu vẫn mênh mông nước bạc, nhưng con tôm càng ngày một ít đi. Những con tôm sông trắng xanh được xem là thực phẩm cao cấp dành cho những người “biết ăn”. Thưởng thức tôm nhanh gọn không gì bằng nướng. Ngoài ăn “suông”, để tăng thêm phần ngon miệng, người ta xé thịt tôm nướng trải lên mặt tô bún đã sắp sẵn dưa chua, xà lách, dưa leo, giá sống..., chan nước mắm giấm ớt là no cành hông.

Món ăn chơi này lâu lâu thèm miệng mới dám rớ. Bây giờ, tôm càng thường được dùng làm món kho tàu, kho mẳn, là những món ngon nhớ đời. Bàn tay người nội trợ sao tài quá. Khéo léo lặt đầu tôm, lấy gạch để trong chén ướp tiêu, bột ngọt, bột nêm, mỡ, trộn đều, sên trên bếp lửa nhỏ đến khi sánh. Tôm lột bỏ vỏ, chừa đuôi cho đẹp, rửa sạch, để ráo.

Cứ một phần muối hột dùng ba phần đường cát trắng cho vô nồi, xóc đều, để chừng ba bốn tiếng, mình tôm thấm đầy gia vị, săn trong.

Cho nồi lên bếp lửa than lớn. Khi những chiếc bong bóng phập phù trong nồi, để lửa riu riu tới lúc không còn chiếc bong bóng nào là lúc nước đã rút hết vào mình tôm, tôm chín, nhưng chưa kỹ. Gạt than khỏi bếp, khi tôm ửng đỏ, chế chén gạch tôm vào, xóc cho tôm thấm đều gạch và gia vị, để trên bếp lửa một lát rồi dọn ra bàn. (Có người thích kho sệt lấy nước chan cơm). Tôm kho tàu vàng ươm ăn nóng cùng với xà lách, rau thơm, dưa leo và cà chua xắt lát. Món này ngon ngoài mùi vị đặc trưng của tôm, vị tiêu cay, còn nhờ mùi than củi tỏa thấm mình tôm. Lại càng ngon hơn nhờ cái “vị” lành lạnh của tiết trời gần tết luẩn quẩn thịt da.

Để thay khẩu vị là nồi tôm kho mẳn. Tôm lột bỏ vỏ, ướp gia vị rồi cho vào nồi nước cùng một ít muối hột, bắc trên bếp lửa riu riu. Nước cạn, xăm xắp, tôm chín. Nước tôm kho lợn cợn những váng gạch hồng lợt, chan cơm ăn đã ngon, nhưng chấm đậu rồng non mới khoái khẩu. Đậu rồng non nổ giòn trong răng, chan chát mùi đất đai cùng vị mặn thơm của gia vị, của thịt tôm hòa quyện.

Nhiều người sành ăn tôm đều khẳng định đầu tôm là ngon hơn hết. Cắn đầu tôm cảm nhận giòn mềm, rồi vị béo ngọt tiết ra hậu bùi, lâng lâng khoái cảm.