Chúng tôi làm một cuộc điều tra nhỏ tại huyện Diễn Châu thì được biết rất nhiều thành viên tuy đã theo đuổi đóng bảo hiểm gần mười năm nhưng họ vẫn quyết định làm đơn rút khỏi BHND. Theo số liệu của ban BHND thuộc Phòng lao động - thương binh & xã hội huyện Diễn Châu, tính đến đầu năm 2007, tổng số người tham gia BHND của toàn huyện là 10.500 người. Nhưng đến giữa tháng 10-2007 đã có 2.000 người rút tên không tham gia BHND để thanh toán chế độ một lần, một bộ phận khác cũng đang tiếp tục làm đơn xin nghỉ “hưu non”.

Vì sao nảy sinh hiện tượng nông dân rủ nhau hàng loạt thanh toán chế độ BHND một lần - “hưu non”? Ông Lê Văn Thi - chủ tịch Hội Nông dân kiêm phó ban BHND Diễn Châu - cho biết: sau gần mười năm thực hiện thí điểm BHND cho thấy loại hình bảo hiểm này không còn phù hợp với tình hình thực tế. Quĩ BHND không có cơ chế được hỗ trợ điều chỉnh khi xảy ra tăng giá, trượt giá.

Khi Nhà nước nâng lương chung cho các đối tượng xã hội thì lương hưu nông dân vẫn không được nâng. Mặt khác quĩ BHND (khoảng 60 tỉ đồng) không có khả năng hoạt động kinh doanh sinh lời mà chỉ còn cách là gửi ngân hàng để kiếm lãi theo chế độ lãi suất tiền gửi, trong khi đó thanh toán lãi suất cho người tham gia bảo hiểm lại phải trả theo chế độ lãi suất tiền vay.

Vì sự lỗi thời này mà sắp tới loại hình BHND sẽ không còn tồn tại nữa. Cụ thể bắt đầu từ tháng 1-2008 loại hình BHND trước đây sẽ được chuyển sang loại hình bảo hiểm tự nguyện (BHTN) với mức tham gia tối thiểu là 72.000 đồng/tháng và có thể sẽ được điều chỉnh nâng lên 86.000 đồng/tháng.

Như vậy có muốn chuyển sang tham gia BHTN thì đại bộ phận nông dân rất khó có khả năng tham gia chuyển đổi vì mức đóng quá cao trong lúc thu nhập hằng tháng của họ rất thấp (mức đóng 72.000 đồng/ tháng là tương đương với mức đóng bảo hiểm của một lao động có mức lương khoảng 1,4 triệu đồng/tháng). Chưa kể việc bảo lưu thời gian tham gia BHND trước đây cũng là một vấn đề nan giải.

Tuy vậy, theo ông Nguyễn Văn Đàn - chuyên viên của BHND huyện Diễn Châu, vừa qua Chính phủ đã giao Bộ Lao động - thương binh & xã hội trực tiếp về Nghệ An khảo sát tình hình để trình Chính phủ phương án chuyển đổi BHND sang BHTN. Qua kết quả khảo sát, phần lớn người tham gia BHND được hỏi ý kiến đều có nguyện vọng muốn tiếp tục tham gia BHTN để khi về già được hưởng chế độ như “người nhà nước” khi nghỉ hưu. Nhưng họ cũng bày tỏ tâm tư là rất khó theo đuổi vì mức đóng quá cao (72.000-86.000 đồng/tháng) so với thu nhập của họ.

Tuy nhiên, ông Đàn cũng cho biết: “Có thể Nhà nước sẽ hỗ trợ để điều chỉnh mức đóng cho BHTN thấp hơn, bởi vì Nhà nước sẽ không bao giờ bỏ rơi nông dân”.