Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Pháp Jean - Marc Ayrault gặp gỡ báo chí sau khi hội đàm và ký kết các văn kiện hợp tác ngày 25-9-2013 tại Paris (Pháp) - Ảnh: TTXVN

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chào đón Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm Việt Nam ngày 12-11-2013 - Ảnh: Việt Dũng

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tiếp Ngoại trưởng Mỹ John Kerry thăm Việt Nam ngày 16-12-2013 - Ảnh: Việt Dũng

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đón tiếp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường ngày 13-10-2013 - Ảnh: V.D.

Mặc dù những năm gần đây Việt Nam và Nhật Bản thường xuyên trao đổi các đoàn cao cấp, nhưng chuyến thăm Tokyo lần này của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đặt một dấu mốc mới cho quan hệ hai nước, không chỉ ở con số 1,5 tỉ USD Nhật cam kết viện trợ ODA hay chuyện khởi động đàm phán cung cấp tàu tuần tra biển cho Việt Nam.

Người bạn tin cậy

Vẻ mặt tươi cười bước vào phòng họp báo, Thủ tướng Abe đã chọn cách mở đầu nhẹ nhàng và ấn tượng: “Núi Phú Sĩ vừa được công nhận là di sản thế giới, hôm qua nhà tôi và phu nhân Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đi thăm núi Phú Sĩ. Ngày hôm qua trời rất đẹp, đó là biểu hiện của một tương lai tốt đẹp trong quan hệ Việt Nam - Nhật Bản”.

Cũng với vẻ mặt tươi cười, đến lượt mình, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhắc lại lời của người đồng cấp rằng “đưa quan hệ Việt - Nhật lên một tầm cao mới”. Rõ ràng là đã có một tầm cao mới, nếu nhìn vào những kết quả cụ thể của cuộc hội đàm, và hơn thế là niềm tin đang được vun đắp cho tương lai. Trong ba ngày ở thăm Nhật Bản, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nhiều lần nói trong các cuộc tiếp xúc song phương rằng “mối quan hệ hữu nghị Việt - Nhật đang trong giai đoạn phát triển tốt đẹp nhất từ trước đến nay”. Chiến lược - lâu dài - bền chặt là ba từ Thủ tướng nước ta đã sử dụng trong cuộc họp báo này.

Vài giờ trước khi bước vào phòng hội đàm, trong cuộc nói chuyện với cán bộ nhân viên đại sứ quán và kiều bào ta ở Nhật Bản, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói: “Mỗi người Việt Nam ở Nhật phải là một cầu nối, một sứ giả của tình hữu nghị, bởi Nhật Bản là một trong những người bạn đáng tin cậy nhất của Việt Nam, luôn công khai ủng hộ Việt Nam, ngay cả những lúc chúng ta khó khăn. Mối quan hệ Việt - Nhật dựa trên sự tin cậy và chúng ta đối ngoại chân thành”.

Thủ tướng kể: “Việt Nam và Nhật có nhiều điểm tương đồng về văn hóa, tập quán và chia sẻ lợi ích chung. Trong cuộc chiêu đãi của Thủ tướng Nhật vừa qua, tôi có ngồi cạnh một người từng là nghị sĩ Nhật Bản, ông nói rằng có lần ông sang Việt Nam du lịch về vùng nông thôn, đến tỉnh Lạng Sơn thì gặp một đám ma và nhìn hình ảnh ấy ông tưởng như đang ở Nhật Bản. Sự tương đồng ấy là điều kiện để mối quan hệ của Việt Nam và Nhật Bản lâu dài, bền vững”.

Suy nghĩ của Thủ tướng nước ta dường như cũng là suy nghĩ của Thủ tướng Nhật, khi ông gửi thư mời cầu thủ Công Vinh (người từng thi đấu tại Nhật) tham dự tiệc chiêu đãi tối 14-12 nhân thành công của Hội nghị cấp cao kỷ niệm 40 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản. Còn nhớ, Thủ tướng Abe cũng chính là người khởi động giao lưu văn hóa nhân dân ASEAN - Nhật Bản khi ông lên nhậm chức lần đầu, năm 2006. Và khi nhậm chức lần thứ hai, lại chính ông khởi động chương trình này, mà ví dụ cụ thể là chương trình giao lưu sinh viên ASEAN - Nhật Bản “thế hệ 2” vừa được tổ chức tại Tokyo. Với riêng Việt Nam, để nói về tình cảm của mình, ông Abe nhắc lại rằng Việt Nam là quốc gia mà ông đã chọn đến thăm đầu tiên khi vừa nhậm chức (tháng 1-2013).

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu tại phiên thảo luận chung Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (New York, Mỹ) ngày 27-9-2013 - Ảnh: TTXVN

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đón Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long ngày 11-9-2013 - Ảnh: Việt Dũng

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hội kiến với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun Hye ngày 9-9-2013 - Ảnh: Việt Dũng

Thăm Nhật Bản, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định mối quan hệ Việt - Nhật đang phát triển tốt đẹp nhất từ trước đến nay - Ảnh: Lê Kiên

Mối ân tình

Và như để cảm ơn mối ân tình của những người Nhật Bản yêu Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tuy dày đặc lịch làm việc tại Tokyo đã dành thời gian tiếp thân mật giáo sư Natsume Nagato - chủ tịch Hiệp hội Hở môi hàm ếch Nhật Bản, chuyên gia mổ hàm ếch nhân đạo cho trẻ em Việt Nam, người được bà con xứ dừa Bến Tre gọi là “ông Bụt”. Trong 20 năm qua, kể từ khi giáo sư Nagato đến Việt Nam, hàng ngàn trẻ em khó khăn đã được trả lại nụ cười…

Ông cũng vận động được hàng chục ngàn USD giúp nhiều hộ nghèo ở Bến Tre phát triển kinh tế gia đình. Tấm Huân chương Lao động hạng III Nhà nước Việt Nam trao tặng ông và hiệp hội cũng là để ghi nhận công lao ấy. Giáo sư Nagato vui vẻ nhận lời đề nghị của Thủ tướng Việt Nam rằng giáo sư hãy quan tâm và làm nhiều việc có ý nghĩa hơn nữa để giúp ích cho trẻ em nghèo, cho người nghèo nơi “quê hương thứ hai” của mình.

Lúc mở đầu cuộc hội đàm với Thủ tướng Shinzo Abe ngày 15-12, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gửi lời cảm ơn Nhật hoàng Akihito đã mời Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm Nhật Bản vào tháng 3-2014. Người Nhật trọng lễ nghi, trọng nghĩa khí, trọng ân tình, mời khách đến vào tháng 3 - mùa xuân - khi hoa anh đào nở rộ thì ắt phải là khách quý.

Những chuyến viếng thăm thường xuyên sẽ giúp hai quốc gia ở Đông Á và Đông Nam Á gần lại nhau hơn, vì hòa bình và sự phồn thịnh chung của mỗi quốc gia và cả khu vực. “Mối ân tình” - người Nhật hay dùng câu này để nói về người bạn tốt, mà bạn tốt là bạn ở bên cạnh ta ngay cả những lúc khó khăn. Thủ tướng Shinzo Abe đến Hà Nội tháng 1-2013 để tuyên bố bắt đầu Năm hữu nghị Việt - Nhật nhân kỷ niệm 40 năm hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, còn Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đến Tokyo vào đúng tháng cuối cùng để khép lại một năm đầy ý nghĩa.

Tokyo đầu đông, trời luôn lạnh dưới 10⁰C, những hàng cây ngân hạnh khoác áo vàng rực rỡ, Thủ tướng Shinzo Abe miêu tả bầu trời đẹp trong những ngày ấy như một điềm lành cho tương lai mối quan hệ Nhật - Việt, và mỗi người trong đoàn khách Việt Nam chắc hẳn đều cảm nhận được sự nồng ấm từ xứ sở mặt trời.