Phóng to

Dịch vụ đổi tiền mới, tiền lẻ (có phí) vào dịp tết ở Hà Nội - Ảnh: T.T.D.

Anh H., công tác tại một ngân hàng lớn, gần tết nhận một cú điện thoại đã bực bội: “Ông đồng hương này mỗi năm chỉ điện thoại cho mình đúng một lần để nhờ... đổi tiền mới”. Quả thật vậy, rất nhiều cán bộ ngân hàng dở khóc dở cười khi hàng chục, thậm chí hàng trăm mối quan hệ “một năm mới nhớ một lần” như trên. Bên cạnh gia đình, bạn bè còn biết bao nhiêu mối quan hệ, từ cô giáo của con, tổ trưởng khu phố... quanh năm chỉ có nhờ vả chuyện duy nhất là... đổi giùm tiền mới, không lẽ không giúp?

Đó là chuyện riêng, còn quan hệ khách hàng nữa. Chị M., công tác tại ngân hàng trên, năm nào cũng đau đầu về việc khách hàng dọa bỏ sang ngân hàng khác vì không đổi được tiền mới theo yêu cầu. Cùng tâm trạng đó, chị Tuyết V., trưởng phòng giao dịch một ngân hàng ở Đồng Nai, cũng phải nhờ đến mối quan hệ bạn bè học chung trường ngân hàng khi xưa để có tiền mới cho các mối khách hàng gửi tiết kiệm quen. Còn chị N., giám đốc một ngân hàng, thì mệt mỏi cho biết trước tết mỗi ngày có khi cả trăm cuộc điện thoại gọi đến chỉ với một nội dung: đổi giùm tiền mới.

Tất cả trường hợp đổi tiền trên đều là đổi giùm tiền mới, hoàn toàn không có một xu chênh lệch, nếu không muốn nói là còn bị lỗ. Như chuyện của anh V. nhận 1 triệu đồng nhờ đổi giùm tiền mới, sơ suất không kiểm tra nên khi đưa vô ngân quỹ lại phát hiện một tờ 100.000 đồng tiền giả. Hay như chị M., thủ quỹ một ngân hàng ở quận 7, có lần đồng nghiệp dẫn người quen đến nhờ đổi giùm 4,5 triệu đồng tiền mới để mang ra quê. Xui xẻo sao chị chi nhầm thành 45 triệu đồng và khách cầm luôn.

Việc đổi giùm tiền mới còn nhiều chuyện dở khóc dở cười khác. Nhiều người nhờ đổi tiền mới nhưng không đưa tiền trước, nên có lần một phó giám đốc ngân hàng đã phải kêu trời: “Làm như mình... in được tiền vậy!” khi hàng chục mối quan hệ nhờ vả đổi tiền, cộng lại lên đến... mấy chục triệu đồng. Thậm chí có người không làm ngân hàng cũng khổ chuyện tiền mới vì nhiều người nhờ vả, như các phóng viên phụ trách lĩnh vực ngân hàng, nhân viên giao dịch ngân hàng của công ty...

Còn chuyện đổi tiền lấy chênh lệch dường như xảy ra nhiều ở các tỉnh Bắc Trung bộ trở ra. Nhiều năm gần đây, chuyện đổi tiền ăn chênh lệch diễn ra công khai, phổ biến tại các điểm đổi tiền ở Hà Nội như phố Nguyễn Xí, Đinh Lễ và Đinh Tiên Hoàng. Ở các đình chùa cũng tràn lan các điểm đổi tiền ăn chênh lệch cho bá tánh có nhu cầu. Thậm chí ngồi nhà gõ bàn phím “đổi tiền mới” là hàng trăm quảng cáo ở Hà Nội có số điện thoại hẳn hoi hiện ra sẵn sàng phục vụ tận nhà với mức phí không nhỏ.

Việc lì xì tiền mới để chúc phúc người già và con trẻ trong nhà mỗi khi tết về là tập quán, nếp cũ của dân ta bao đời nay. Tuy nhiên, từ nhiều năm nay nhu cầu tiền mới dịp tết tăng vọt còn do việc cần tiền mới mệnh giá lớn để “đi tết” cấp trên hoặc lì xì lấy lòng cấp dưới, đổi tiền mới mệnh giá nhỏ để rải ở các đình chùa. Chính điều này đã tạo đất sống cho những người chuyên đổi tiền ăn chênh lệch. Cho nên, quan trọng là không nên để chuyện lì xì tiền mới thành một trào lưu thời thượng hay một dạng của tham nhũng, “buôn thần bán thánh”, có thế mới bớt đi hình ảnh phản cảm, những ác mộng về chuyện tiền mới khi Tết Nguyên đán sắp về.