1. Tòa án nhân dân quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội, nhiều cặp đôi đứng chen lấn và ngồi đợi trước ô cửa kính để nộp đơn xin ly hôn.

Cô vợ tóc vàng hoe, son môi đỏ nổi bật đứng cạnh người chồng làn da đen nhẻm, dáng vẻ gầy gò. Người thư ký đưa mẫu đơn bảo hai vợ chồng viết.

“Em viết đi”- đáp lại lời đề nghị nhẹ nhàng ấy của chồng, cô gái quát: “Mày không viết thì vứt đi” rồi vứt toẹt lá đơn cùng giấy tờ kết hôn xuống nền nhà và ngúng nguẩy bỏ đi.

Người chồng cúi nhặt giấy tờ rồi theo vợ ra ngoài. Lát sau, hai người trở vào với tờ đơn đã viết sẵn. Họ là cặp vợ chồng cùng huyện, khác xã. Anh 27 tuổi, cô mới 20. Họ mới cưới nhau được hơn một năm.

Không chịu nổi cảnh mẹ chồng nàng dâu, hai vợ chồng không có việc làm, kinh tế khó khăn, cô đòi ly hôn. Giữa họ không có tài sản chung, con cái chưa có, cả hai thuận tình ly hôn nên đơn xin ly hôn nhanh chóng được tòa nhận.

Cả hai ra về. Chiếc xe máy dựng ở cổng tòa lỉnh kỉnh quần áo, quạt điện, đồ dùng cá nhân... mà cô chuẩn bị sẵn để nộp xong đơn thì anh chở luôn về nhà ngoại.

Ra đến cổng tòa, không hiểu hai vợ chồng cãi nhau chuyện gì, cô ném hẳn chiếc quạt điện đang cầm trên tay xuống đất. Anh nhẫn nhịn dựng xe, cúi xuống nhặt chiếc quạt, để phía trước xe rồi cả hai ra về.

2. Đứng giữa nhiều cặp đôi đang đợi đến lượt là người phụ nữ nhấp nhổm với lá đơn trên tay. Gặp ai chị cũng hỏi: “Chị nộp đơn có dễ không, trường hợp của tôi thế này tôi phải làm sao?...”.

Chị kết hôn cách đây 10 năm, hai vợ chồng sống hạnh phúc với nhau chỉ được vài năm đầu. Lý do theo như chị nói vì “chồng chỉ muốn có thêm chứ không muốn bớt”.

Năm thứ tư của cuộc sống hôn nhân, sau khi chị sinh hai con “đủ nếp đủ tẻ” thì anh có mối quan hệ với người phụ nữ khác. Khi anh chị ly thân thì anh làm đám cưới rình rang với người phụ nữ khác nữa. Có người còn mang hình cưới của anh về cho chị xem.

Vài năm sau đó, chị lại nghe tin anh có con với người phụ nữ khác nữa. Nhiều người khuyên chị còn trẻ, nếu không sống được với nhau thì ly hôn để lỡ có ai thương yêu, chị còn có cơ hội làm lại từ đầu.

Chị nghe lời, tìm chồng để bảo anh ký vào đơn xin ly hôn nhưng anh cương quyết không chịu. Chị đành nộp đơn xin ly hôn đơn phương đến tòa.

“Đã bảo bao nhiêu lần rồi, chị phải ghi số điện thoại hay địa chỉ của chồng chị vào đơn để tòa xác minh, chứ không biết anh ấy ở đâu làm sao tòa xử”. Chị khẩn khoản trước yêu cầu của cô thư ký:

“Anh ấy làm đủ thứ nghề, chơi với đủ hạng thành phần trong xã hội, hôm nay anh ở với người này, mai ở với người kia, cho địa chỉ này thì ngày mai anh ấy đã đi nơi khác”.

Có lần tòa gọi điện thoại, anh trả lời: “Vợ chồng tôi vẫn hạnh phúc đấy chứ”. Tòa hướng dẫn chị làm thủ tục tuyên bố anh mất tích, ít hôm sau anh xuất hiện tại tòa tuyên bố: “Tôi có mất tích đâu”.

Chị hết chịu nổi, tìm gặp anh bảo nếu không ở với nhau nữa thì phải giải thoát cho chị, anh cười phớ lớ: “Mẹ nó dạo này xinh quá, mặc đồ đẹp quá! Thôi anh đang bận, về đi hôm nào anh về giải quyết”...

Cứ như vậy, đã hơn hai năm nay chị xin ly hôn chưa được. Nghe vậy, cô thư ký hướng dẫn chị xin xác nhận của địa phương về việc anh không ở địa phương nhiều tháng nay, hoặc có thể làm đơn tố cáo về việc vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng.

Chị nhận lại tờ đơn, lui qua một góc ô cửa kính để nhường chỗ cho người nộp đơn tiếp theo...

3. “Chúng tôi cưới nhau được hai năm thì nảy sinh mâu thuẫn và cuộc sống chung không còn hạnh phúc. Lý do vì tôi có tình cảm với người phụ nữ khác. Về nhà, vợ tôi mắng chửi và đánh tôi.

Giữa chúng tôi không còn tình cảm nên xin tòa cho ly hôn. Chúng tôi có một con chung, tôi thống nhất để cô ấy nuôi và tôi sẽ cấp dưỡng”.

Cả hai vợ chồng họ đều thuận tình ly hôn với nội dung như đã viết trong đơn. Thư ký tòa hướng dẫn anh viết lại đơn và thay đổi nội dung sang xin ly hôn đơn phương để dễ giải quyết.

Vợ ra ngoài photo công chứng giấy tờ, anh ngồi cặm cụi viết lại đơn, vẫn với lý do ra ngoài có người phụ nữ khác, về bị vợ đánh mắng...

Chị lúc nãy đã được thư ký hướng dẫn về xin xác nhận của địa phương, thấy thư ký hướng dẫn liền chen qua ô cửa kính, hỏi: “Sao tôi cũng xin ly hôn đơn phương mà lâu như vậy, sao họ thuận lợi vậy?".

Cô thư ký giải thích vì vợ chồng kia thuận tình ly hôn nên mới hướng dẫn họ làm đơn xin ly hôn đơn phương cho nhanh, đỡ phải gọi hai người lên ký giấy tờ thì sẽ mất công. Còn chị vì có một người không đồng ý nên mới vất vả như vậy...

Chị nghe giải thích mãi mới chịu ra về, khuôn mặt trở nên méo xệch. Sáu năm nay anh không về nhà. Bây giờ, chị lại về nhà chuẩn bị một hành trình mới với đơn từ, giấy tờ để tìm lối thoát cho mình...