Từ chuyện cậu bé Sơn La Vì Quyết Chiến đạp xe xuống Hà Nội thăm em trai nằm viện, đến trào lưu dọn rác khoe Facebook của bạn trẻ..., nhiều câu chuyện cảm động lưu dấn ấn năm qua về tình yêu thương và chia sẻ hạnh phúc.

Cùng Tuổi Trẻ Online nhìn lại những câu chuyện đẹp thu hút sự quan tâm của độc giả trong năm 2019.

Cuối tháng 3, những hình ảnh về Vì Quyết Chiến lan tràn trên mạng xã hội. 

Vượt cung đường Tây Bắc ngoằn ngoèo, những khúc cua tay áo hiểm trở, một cậu bé 13 tuổi một mình trên chiếc xe đạp cà tàng không phanh, không chuông xe, rời bản làng Bống Hà (Chiềng Yên, Vân Hồ, Sơn La) xa xôi với ý nghĩ duy nhất: “Xuống Hà Nội, gặp em trai”. Nơi ấy có bố mẹ và cậu em trai mà từ lúc mới sinh Chiến chưa từng được gặp mặt.

Có người “ngả mũ” trước hành trình đầy yêu thương của người anh trai tuổi vị thành niên dành cho đứa em chưa từng gặp mặt, song cũng không ít người lớn tỏ ra lo ngại. Chúng ta lo ngại thay cho một đứa trẻ miền núi chưa hiểu biết đủ đầy, chưa tự trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết để ứng phó với những kịch bản không may sẽ xảy đến.

Trong cuốn Hoàng Tử bé của Antoine de Saint-Exupéry, chú cáo lông đỏ tiết lộ cho Hoàng Tử bé bí quyết rất giản dị: “Người ta chỉ nhìn thấy thật rõ ràng bằng trái tim mình. Cái chủ yếu thì mắt chẳng thể thấy”. Đôi khi những quyết định mang tính bản năng sẽ đem đến kết quả tốt hơn sự phân tích lý tính.

May mắn thay, quyết định bản năng của Chiến được đáp trả bằng những cánh tay nối dài yêu thương. Hành trình của cậu được tiếp sức bởi anh tài xế, hành khách tốt bụng khi nhìn thấy cậu bé gầy gò, đói lả trên đường.

Trong thế giới với nhiều thông tin độc hại, cướp giật, tranh giành…, câu chuyện truyền cảm hứng của cậu bé đạp xe Vì Quyết Chiến đã phát huy được sức mạnh kỳ diệu. Hàng trăm bạn đọc, hàng ngàn người dùng mạng xã hội gửi đến lời thăm hỏi, động viên kịp thời đến gia đình em.

Đầu tháng 9, Tuổi Trẻ Online giới thiệu hành trình cổ tích của Trần Thị Ô Xin.

Từ một cô học trò nghèo xứ Huế đi rửa bát thuê cùng mẹ đến khi trở thành bác sĩ Nam Phương, câu chuyện cổ tích ngoài đời thật được Nam Phương cùng mẹ là bà Trần Thị Sữa viết ra bằng nghị lực và sự chung tay của những tấm lòng.

Sau khi được đăng, bài viết đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, ủng hộ của bạn đọc khắp cả nước. Hầu hết bình luận của độc giả đều bày tỏ sự khâm phục nghị lực của Nam Phương. Bạn đọc Đỗ Tấn Lộc nói: “Chúc mừng con, một cô bé giàu nghị lực, thật đáng khâm phục. Một bác sĩ tương lai sẽ có tâm có tầm cô bé nhé. Cầu mong 2 mẹ con sống vui khỏe hạnh phúc bên những vòng tay nhân ái rộng mở, luôn chúc con thành công trên chặng đường phía trước…”.

Bạn đọc Phạm Hồng Sỹ nói: “Đọc mà cảm thấy nghẹn ngào và xúc động”. Bạn đọc này đã giải thích rằng nghẹn ngào vì trong cuộc sống có những người không may mắn. Xúc động vì có rất nhiều những tấm lòng hảo tâm. Đồng thời rất ngưỡng mộ ý chí và nghị lực của những người như Ô Xin - Nam Phương.

Cô Đặng Thanh Nhã (TP Huế) cảm phục câu chuyện của Nam Phương. Ở TP Huế, cô Nhã cùng những người bạn thành lập một quán cơm xã hội. Đây là nơi được rất đông sinh viên nghèo đang trọ học ở TP Huế lui tới bởi những bữa cơm đầy đủ chất dinh dưỡng, giá rẻ.

Sau khi đọc được câu chuyện của Nam Phương trên Tuổi Trẻ Online, cô Nhã nói rằng đã lấy chính câu chuyện này để giới thiệu cho các bạn sinh viên thường đến ăn trưa tại quán cơm. Theo cô Nhã, đây thật sự là một câu chuyện truyền cám hứng, bởi không ai chọn được hoàn cảnh mình sinh ra, nhưng ta có thể chọn được cách mình sống và nỗ lực thực hiện điều đó. Vẫn còn rất nhiều sự yêu thương được trao đi giữa cuộc đời này.

Nổi lên từ đầu tháng 3-2019, từ thách thức của dân mạng, nhiều bạn trẻ đã lao vào việc tìm kiếm các bãi rác và khoe thành quả là những bãi đất trống sạch sẽ do chính họ dọn.

Trào lưu xắn tay dọn rác được một thanh niên tên Byron Roman thách thức trên Facebook cá nhân. Bài viết của anh này ngay lập tức nhận được hàng chục ngàn lượt thích, và hàng trăm ngàn lượt chia sẻ.

Cùng với bạn trẻ khắp thế giới, hashtag #trashtag, #ChallengeForChange bắt đầu có thêm hình ảnh từ Việt Nam ở Vinh, Đà Nẵng, Đà Lạt, Bình Phước, Bến Tre, TP.HCM…

Ấn tượng nhất phải kể đến các bạn trẻ Đà Nẵng, họ đã biến việc dọn rác thành hành động không chỉ để “khoe phây” nữa. Từ lời kêu gọi trên Facebook của Võ Thành An (28 tuổi), hàng chục bạn trẻ Đà Nẵng đã leo lên núi Đá Đen, ở Sơn Trà (Đà Nẵng) trong một ngày mưa gió để dọn rác. Những hình ảnh như đàn kiến tha mồi giữa bãi đá lớn nhất Đà Nẵng nhìn từ trên cao lập tức đốn tim cộng đồng mạng.

Trong vòng 4 tháng, hàng trăm bạn trẻ nhóm Dọn rác Sơn Trà đã chung tay "xoá sổ" bãi rác khủng ở bãi Đá Đen. Với hơn 30 lượt dọn rác, nổ lực của nhóm đã biến một bãi rác thành bãi đá thơ mộng.

Nhà hoạt động môi trường, nhà tái chế Mzung nói: "Người trẻ ạ, sẽ đến lúc thế giới không cần người thành công nữa, mà cần người tử tế để đi sửa những điều sai". Và có lẽ không dừng lại ở một trào lưu, người trẻ Việt đang dần tử tế với môi trường sống của mình, sửa những điều sai mà chính con người đối xử với thiên nhiên. Họ đã chứng minh không hành động tuyên truyền nào cụ thể bằng việc xắn tay lên và dọn rác.

"Tiền nhiều để làm gì?" - câu hỏi của ông Đặng Lê Nguyên Vũ tại phiên tòa ly hôn với vợ là bà Lê Hoàng Diệp Thảo - khiến cộng đồng mạng một phen chao đảo với rất nhiều những ý kiến trái chiều, vượt ra khỏi những ngụ ý trong phiên tòa dân sự.

"Nếu dùng tiền mua được sức khỏe và niềm vui thì tại sao không bỏ ra mà mua? Nếu dùng tiền mà mua được sự an nhàn tự tại thì đáng lắm chứ! Người khôn biết kiếm tiền biết tiêu tiền. Làm chủ đồng tiền, đừng làm tôi tớ cho nó", độc giả Hoàng Phi viết.

Độc giả Nguyễn Hoàng Chương ao ước có nhiều tiền để lo được cho ba mẹ đang ở độ tuổi xưa nay hiếm có nơi yên nghỉ đường hoàng, để mua được mảnh đất ở vị trí tốt để hưởng thú điền viên. Trả lời cho câu hỏi tiền nhiều có hành phúc không, Hoàng Chương viết: "Nhiều người thường nói với nhau giàu - nghèo số trời cả. Giàu mà tâm tốt sẽ trọn vẹn; bằng không lo âu, tính toán, giành giật liệu niềm vui và xa hơn hạnh phúc có trọn vẹn không?".

Độc giả Lưu Ly cho rằng chỉ cần bước chân ra khỏi cửa, ai cũng đều cần đến tiền, vì nếu không sẽ không mua được cơm ăn, nước uống, không đổ được xăng xe, ốm đau không có tiền đi khám bệnh. Hơn nữa, tiền giúp người ta thực hiện được giấc mơ. "Nếu ai bảo rằng tiền không quan trọng thì chưa hẳn đã thật lòng", tác giả chia sẻ suy nghĩ từ những trải nghiệm của bản thân.

Tuy nhiên, "nếu biết hài lòng với cuộc sống, không làm nô lệ cho tiền, có lẽ mỗi người sẽ thấy bình an, hạnh phúc", Lưu Ly đúc kết.

Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông tin hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ 2 sẽ tổ chức tại Hà Nội, cả thế giới gần như đều hướng về Việt Nam. Hàng trăm phóngviên ở các hãng thông tấn trên thế giới đã đến Việt Nam để tác nghiệp, săn tin những câu chuyện liên quan đến sự kiện. Họ chuẩn bị rất kĩ cho hoạt động đưa tin về sự kiện.

Cư dân mạng Việt ấn tượng với phong cách làm việc chuyên nghiệp như trên phim của truyền hình Hàn Quốc. Thay vì sử dụng phông nền, đài MBC, JTBC và KBS đã tận dụng khung cảnh Hà Nội để tường thuật chương trình. Các đài đã chuẩn bị trường quay di động kèm trang thiết bị chuyên nghiệp để ghi hình trực tiếp trên sân thượng tòa nhà.

Các phóng viên quốc tế liên tục đưa tin về công tác tổ chức và đón tiếp của nước chủ nhà. Họ dành thời lượng để quảng bá đất nước, con người Việt Nam. Họ dành nhiều lời khen với các món ăn đặc trưng ở Hà Nội. Bên cạnh truyền hình trực tiếp từ nóc tòa nhà, các hãng thông tấn quốc tế còn cử phóng viên hiện trường ghi hình những nơi Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Kim Jong Un đi qua. Cư dân mạng vô cùng thích thú với cách làm này vì có thể thấy từng hơi thở của thủ đô Hà Nội trên khung hình.

Bên cạnh đó, hình ảnh loạt phóng viên nước ngoài đến đưa tin tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều cũng được dân mạng thích thú quan tâm.

Với hình ảnh chụp vội của một phóng viên người Hàn đang ngồi giữa đường tác nghiệp, hàng loạt dân mạng đã nhanh chóng tìm ra tài khoản Instagram của anh chàng. Lượt follow tăng từ 800 đến 1.300 chỉ sau 1 giờ.

Ẩm thực Việt Nam như phở bò Hà Nội, nộm đu đủ, bún thang, bún chả cà phê trứng,… cũng mang đậm dấu ấn khi được phóng viên các nước săn tin.

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều là dịp để quảng bá văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế. Vì thế, Việt Nam đã để lại những hình ảnh đẹp nhất lọt vào ống kính báo giới nước ngoài trong suốt thời gian diễn ra hội nghị.

Thời gian qua, bóng đá Việt Nam khiến người hâm mộ bất ngờ khi các đội tuyển lập kì tích tại Thường Châu (Trung Quốc), hạng 4 Asiad Cup, Vô địch AFF Cup, Tứ kết Asian Cup, lần đầu vô địch SEA Games, lật đổ sự thống trị ngôi vương của Thái Lan và trở thành “anh cả” của bóng đá ở Đông Nam Á.

Ngay sau các trận đấu, dù thắng hay thua, người hâm mộ cũng đổ ra đường ăn mừng chiến công của thầy trò Park Hang Seo. Hình ảnh người dân cầm cờ “đi bão” hay chào đón đội tuyển về nước khiến báo chí nước ngoài không khỏi bất ngờ.

Những chuyện nho nhỏ của các cầu thủ cũng được cư dân mạng bàn tán xôn xao: bức thư của Công Phượng gửi cậu bé bị bóng đập vào mặt và vỡ kính khi tới xem Incheon United (Hàn Quốc) được fan bóng đá thích thú chia sẻ; những hành động thể hiện sự đoàn kết và gắn bó của đội tuyển như Công Phượng làm phóng viên phỏng vấn Văn Lâm, Văn Toàn và Văn Thanh “bắt trend” chơi đá nắp chai, tuyển thủ vào phòng họp báo “làm loạn” thầy Park…

Họ còn tạo ra những trào lưu mới như giảm giá cho người có tên trùng cầu thủ, Việt Nam nói là làm, cắt tóc giống tuyển thủ… khiến mạng xã hội thêm xôn xao.

Sau 2 năm dưới sự dẫn dắt của Huấn luyện Viên Park Hang Seo, các đội tuyển bóng đá nam của Việt Nam có sự chuyển biến mạnh mẽ, vươn tầm trở thành thế lực mạnh nhất Đông Nam Á. Bóng đá Việt Nam được hồi sinh, lên ngôi với thành tích bất bại trong SEA Games 30 vừa qua với 6 trận thắng, 1 trận hòa. “Việt Nam vô địch” là câu nói tràn ngập trên mặt báo, mạng xã hội. 

Đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam đã xuất sắc chiến thắng trước Thái Lan để bảo vệ thành công tấm huy chương vàng SEA Games. Các cô gái vàng đã giành 6 huy chương vàng SEA Games, đem lại vinh quang cho nước nhà. Trước đó, cổ động viên đã lên tiếng ủng hộ, kêu gọi mọi người hãy xem các cô gái vàng thi đấu.

Sau khi giành chiến thắng, thay vì lên máy bay trở về nước, đội tuyển nữ đã xin ở lại và cổ vũ cho U22 Việt Nam. Hai đội cùng nắm tay về nước với hai chiếc huy chương vàng danh giá.

Tình yêu cuồng nhiệt của độc giả dành cho bóng đá Việt Nam còn được thể hiện qua những việc làm cụ thể. Họ sẵn sàng xuống đường “đi bão”, xếp hàng dài chờ đón nhà vô địch trở về, nhảy vào bình luận để bênh vực một cầu thủ nào đó đang bị “xử ép” trên mạng… Người Việt Nam yêu bóng đá và môn thể thao vua đã đưa mọi người xích lại gần nhau hơn. Họ kì vọng bóng đá Việt Nam sẽ vươn tầm thế giới, đưa người Việt sánh vai với những cường quốc bóng đá.

Việc lên tiếng trước hành động gây bất bình là một trong những điểm nổi bật của cư dân mạng Việt. Người Việt Nam sẵn sàng lên tiếng, chống đối những chuyện chướng tai gai mắt trong xã hội. Tuy nhiên, nhiều hành động đã đi quá xa.

Ngày 17-10, Facebook dậy sóng khi một người đàn ông tỉnh An Giang say xỉn, đánh con bằng nhiều cú tát. Ngay lập tức, hàng loạt thông tin về kẻ bạo hành như địa chỉ, mặt mũi,… được tung ra. Video trên được chia sẻ với hàng loạt những lời phẫn nộ từ cư dân mạng. Trong đó, một tài khoản Facebook mang tên Đàm Vĩnh Hưng treo thưởng 20 triệu đồng cho người nào tát liên tục vào mặt kẻ bạo hành nói trên.

Ngay lập tức, một nhóm người kéo đến phòng trọ, truy lùng, đánh khiến người cha bạo lực bị chảy máu môi. Họ còn livestream cảnh vây bắt "hung thủ" để tung lên mạng xã hội và nhận được lượng bình luận khổng lồ.

TS. Nguyễn Tuấn Anh, Viện Nghiên cứu Thanh niên, cho rằng không thể phủ nhận mạng xã hội mang lại nhiều ảnh hưởng tích cực cho người trẻ, như nhanh chóng tiếp cận thông tin, phát triển nhận thức và kỹ năng xã hội; tạo cơ hội mở rộng và phát triển các mối quan hệ xã hội. Đồng thời là nơi thể hiện và khẳng định bản sắc cá nhân, giúp tăng thu nhập (từ quảng cáo, phát triển fanpage, youtube) và cũng là nơi giúp người trẻ tăng sự tự tin, cởi mở hơn.

Tuy nhiên, mạng xã hội cũng gây ra không ít tác hại tiêu cực trong trường hợp người trẻ mất kiểm soát và lạm dụng, như suy giảm sức khỏe thể chất, trầm cảm và một số rối nhiễu tâm thần (căng thẳng, lo âu, nghiện Internet). Đáng lo ngại hơn là nguy cơ bị bắt nạt trực tuyến, bị lừa đảo, xâm hại, nguy cơ lộ thông tin cá nhân, giảm tương tác trực tiếp. Thậm chí, có nguy cơ suy giảm lòng tự trọng khi bạn trẻ dành quá nhiều thời gian, tâm trí để so sánh bản thân với các hình mẫu khác.

Gần đây, có trường hợp bạn trẻ tìm đến cái chết để giải thoát, là một trong những hệ quả tồi tệ nhất của việc lạm dụng quá mức và quá tin vào mạng xã hội. Nếu bạn coi mạng xã hội là cuộc sống thì sẽ bị mạng xã hội dẫn dắt, nhưng nếu coi mạng xã hội là công cụ, là phương tiện thì bạn phải học cách chế ngự nó. Sử dụng mạng xã hội, người trẻ phải có nhận thức đúng và đủ, xác định rõ mục tiêu của bản thân trước khi sử dụng nó.

Người lớn cũng phải định hướng giáo dục cho các em về lợi ích, cảnh báo nguy cơ, tác hại mạng xã hội có thể mang lại.

Với các nhà mạng, cần có cơ chế lọc, chặn thông tin độc - xấu trên mạng xã hội, có chế tài xử phạt nghiêm minh với các hành vi ứng xử thiếu chuẩn mực, thiếu phù hợp trên mạng xã hội. Ngoài ra, báo chí cần tăng cường nêu gương thông tin người tốt, việc tốt, việc tử tế thay vì chỉ xoáy sâu vào các hiện tượng xã hội tiêu cực.