Một khu nhà ở tái định cư ở TP.HCM (trái). Ảnh ĐĂNG NGUYÊN.

Trong chiến lược phát triển nhà ở quốc gia, đến năm 2020 phải xây dựng tối thiểu khoảng 12,5 triệu m2 Nhà ở xã hội tại khu vực đô thị. Tuy nhiên, dễ thấy là số lượng nhà ở xã hội chưa đáp ứng đủ nhu cầu. 

Xin hỏi, những bất cập tồn tại nào đã khiến không có nhiều doanh nghiệp tích cực tham gia vào thị trường này?

Lương Hồng Thịnh - Quận Thủ Đức, TP.HCM

Đáp:

Tổng Giám đốc một công ty địa ốc chuyên phát triển các dự án nhà ở xã hội tại TP.HCM:

Có một loạt lý do đang khiến không có nhiều doanh nghiệp tích cực tham gia vào thị trường. Trước hết, nhà ở xã hội thường có vị trí cách xa trung tâm thành phố nên để thu hút người dân thì các dự án này buộc phải có cơ sở hạ tầng kết nối thuận tiện, dễ dàng đi lại. Trong khi đó, hoàn thiện hạ tầng không phải là câu chuyện ngày một ngày hai là xong.

Tiếp đó, để dự án có mức giá bán phù hợp thì chủ đầu tư đã có sẵn quỹ đất từ 10 – 15 năm trước. Nhà nước cần hỗ trợ chủ đầu tư về rút ngắn thủ tục hành chính, giải phóng mặt bằng… Thủ tục hành chính liên quan đến quá trình thiết lập dự án và xây dựng nhà ở xã hội hiện tại vẫn bị đánh giá là tương đối phức tạp và tốn nhiều thời gian.

Ngoài ra, lợi nhuận định mức bị khống chế và tiềm ẩn nhiều rủi ro vì không được tự quyết định về giá bán. Điều này cũng làm giảm "nhiệt tình" của nhiều chủ đầu tư.

Bên cạnh đó, các chính sách ưu đãi nhà ở xã hội chưa đủ sức bật, các gói ưu đãi về tín dụng không được duy trì thường xuyên. Cụ thể việc kết thúc gói 30.000 tỷ nhưng các gói hỗ trợ tiếp theo vẫn chưa được triển khai khiến doanh nghiệp gặp khó khăn về nguồn vốn.

Theo Hiệp hội bất động sản TP.HCM (HoREA), nên nới lỏng một số quy định để hấp dẫn doanh nghiệp đầu tư Nhà ở xã hội. Cụ thể, về trách nhiệm của chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại phải dành 20% quỹ đất kinh doanh của dự án để tham gia chương trình phát triển nhà ở xã hội. 

Tổ chức này cho rằng cần cho phép doanh nghiệp được thực hiện một trong ba phương thức để thực hiện nghĩa vụ này là xây dựng nhà ở xã hội tại dự án, hoán đổi quỹ đất hoặc quỹ nhà ở xã hội có giá trị tương đương tại vị trí khác hoặc thanh toán bằng tiền.