Thủ tướng Nhật Shinzo Abe (bên trái) và người đồng cấp Úc Malcolm Turnbull bắt tay sau cuộc hội đàm ngày 18-12 - Ảnh: AFP

Theo WA Today của Úc ngày 19-12, sau cuộc hội đàm ngày 18-12, Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull và người đồng cấp Nhật Shinzo Abe đã ra một tuyên bố chung, khẳng định sẽ cùng “gánh vai trách nhiệm đối với hoà bình và thịnh vượng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương”.

Đối với tranh chấp trên biển Đông, Tokyo và Canberra “kêu gọi tất cả các bên tranh chấp nên ngừng các hoạt động cải tạo đất quy mô lớn và các công trình xây dựng” trên biển Đông.

Ông Abe và ông Turnbull cũng bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ đối với bất kỳ hành động cưỡng chế hoặc đơn phương nào làm thay đổi hiện trạng trên biển Đông và khẳng định sẽ chống lại bất kỳ hành động nào sử dụng “các thực thể mới vì mục đích quân sự”.

Tuyên bố chung nhấn mạnh: “Hai nhà lãnh đạo kêu gọi tất cả các bên trong tranh chấp kiềm chế, thực hiện các bước đi giảm bớt căng thẳng và tránh bất kỳ hành động nào có thể dẫn tới leo thang căng thẳng và cư xử phù hợp theo luật quốc tế, bao gồm các nguyên tắc tự do hàng hải và hàng không” trên biển Đông.

Nhật và Úc cũng nhất trí “tạo điều kiện hơn nữa cho các hoạt động chung” giữa quân đội hai nước, nhất là trong lĩnh vực hợp tác quốc phòng mà cụ thể là tàu ngầm.

Được biết, đây là chuyến công du Đông Á đầu tiên của ông Turnbull trên cương vị Thủ tướng Úc.

Đánh giá về chuyến đi lần này đến Nhật của Thủ tướng Úc, chuyên gia John Lee thuộc Viện Hudson tại Washington (Mỹ), nhận định chuyến công du của ông Turnbull không dừng lại ở mức độ xã giao, mà sẽ ảnh hưởng đến quan hệ quốc phòng hai nước.

Trong bài viết trên trang Nikkei, ông Lee khẳng định: “Cả Nhật Bản và Úc đều sở hữu lực lượng hải quân mạnh nhất tại Đông Á sau Mỹ và Trung Quốc.

Nếu việc xây dựng quan hệ đối tác giữa Tokyo và Canberra chưa đủ để điều chỉnh sự cân bằng quyền lực tại khu vực, thì ít nhất nó cũng sẽ là rắc rối cho bất cứ kế hoạch thống trị quân sự và chiến lược nào của Trung Quốc”.