Thảm họa động đất - sóng thần đã cướp đi mạng sống của hơn 18.000 người, phá hủy nhiều cộng đồng cư dân ven biển cũng như gây ra sự cố hạt nhân nghiêm trọng vẫn để lại hậu quả dai dẳng đến ngày nay.

Học sinh Tokyo trong phút mặc niệm - Ảnh: Reuters

AFP đưa tin tại thủ đô Tokyo, Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko đã dẫn đầu đoàn người bày tỏ lòng thương tiếc với những nạn nhân thiệt mạng. Nhiều trường học ở Tokyo cũng tổ chức cứu nạn động đất giả định để học sinh không thể quên trận động đất kinh khủng 9 độ Richter của ba năm về trước.

Hiện Nhật vẫn đang xử lý sự cố rò rỉ nước nhiễm xạ từ Nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi. Hàng ngàn cư dân quanh đó vừa mới được phép trở về sinh sống. AFP cho biết dù không ai thiệt mạng trực tiếp do sự cố rò rỉ nước nhiễm xạ, nhưng khoảng 1.650 cư dân trong khu vực này qua đời với những lý do phức tạp liên quan đến sự căng thẳng, lo âu và những nguyên nhân khác liên quan đến sự cố.

Cuối tuần qua, trước lễ tưởng niệm, hàng chục ngàn người Nhật đã tổ chức một cuộc biểu tình chống hạt nhân tại Tokyo, bày tỏ sự giận dữ trước quyết định đưa vào hoạt động trở lại các lò phản ứng hạt nhân đã đóng cửa của Thủ tướng Shinzo Abe.

BBC dẫn lời nhà kinh tế học Izumi Devalier nhận định ảnh hưởng của thảm họa như vẫn sờ thấy trong nền kinh tế của Nhật. Hiện nay Nhật vẫn phải nhập khẩu hơn 90% năng lượng từ nước ngoài, dẫn đến việc tăng vọt chi phí năng lượng trong nước.

Mặt khác, tình hình rò rỉ nước nhiễm xạ tại Nhà máy Fukushima Daiichi vẫn chưa có chuyển biến đáng kể, bất chấp nỗ lực của chính phủ và Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) - đơn vị chủ quản Nhà máy điện hạt nhân Fukushima.