Nguồn: Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn - Đồ họa: N.KH.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) Hoàng Trung cho hay mỗi năm VN nhập khẩu khoảng 700 triệu USD thuốc trừ sâu và nguyên liệu, với số lượng trên 100.000 tấn.

Ông Trung khẳng định điều này là hoàn toàn bình thường.

Vài tỉ USD mới bất thường...

Theo dõi số liệu nhập thuốc trừ sâu và nguyên liệu năm 2017, ông Trung công nhận rất có thể năm nay VN sẽ nhập trên 700 triệu USD. "Nếu nhập đến cả tỉ hay vài tỉ USD mới là bất thường" - ông Trung nói.

Trong số thuốc trừ sâu, nguyên liệu đã nhập về, ông Trung lý giải có khoảng 40% là nhập để xuất khẩu hoặc tạm nhập tái xuất, khoảng 30% là thuốc trừ cỏ, 30% là trừ bệnh và trừ sâu.

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Hồng Sơn, cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), có một số nguyên nhân dẫn đến lượng thuốc trừ sâu và nguyên liệu nhập khẩu tăng. 

"Chuyển dịch cơ cấu cây trồng cũng có tác động... Một số diện tích cây trồng như cây cao su được mở rộng, rồi nhu cầu sử dụng thuốc trong bảo vệ cây lâm nghiệp, trồng rừng", ông Sơn nói.

Với cây lúa ở nhiều vùng, ông Hoàng Trung công nhận số lần phun thuốc trừ sâu là nhiều. Những thuốc có độ độc cao, thời gian cách ly dài đã loại ra khỏi danh mục thuốc được lưu hành ở VN. Song nông dân cần tuân thủ thời gian cách ly mới đảm bảo được chất lượng.

Có lạm dụng thuốc?

Khi được hỏi hiện nay có tình trạng nông dân đang sử dụng thuốc BVTV quá liều, ông Trần Anh Thư - giám đốc Sở NN&PTNT An Giang - nói: "Nếu nói không cũng không đúng mà nói có cũng sai. Hiện diện tích trên địa bàn tỉnh An Giang đã triển khai chương trình như 3 giảm 3 tăng... Tỉ lệ được hơn 40% rồi nên không thể gọi là lạm dụng. Mà nói không cũng không đúng"...

Trong khi cán bộ ngành nông nghiệp khẳng định lượng thuốc trừ sâu và nguyên liệu đã nhập khẩu vào VN là bình thường thì theo một số chuyên gia, số liệu 8 tháng đầu năm 2017, lượng hàng nhập khẩu đã tăng gần gấp rưỡi so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi diện tích và chuyển dịch cơ cấu cây trồng chưa biến động mạnh trong vòng một năm qua. 

Rõ ràng, mức tăng kể trên cần đánh giá kỹ, bởi có thể quá cao.

GS.TS Nguyễn Thơ (phó chủ tịch Hội Bảo vệ thực vật VN):

GS.TS Nguyễn Thơ (phó chủ tịch Hội Bảo vệ thực vật VN)

Không thể tin nổi!

Gần đây ngành nông nghiệp VN rất hay nhắc đến cụm từ phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ. Nhưng có vẻ chủ yếu nói cho đúng chủ trương, theo trào lưu thế giới. Thực tế dường như đang diễn ra ngược lại.

Không thể có chuyện định hướng làm nông nghiệp sạch, mà phân bón hóa học, hóa chất trừ cỏ, trừ sâu lại được sản xuất, nhập khẩu và sử dụng tăng đột biến.

Nhiều hóa chất trừ sâu, BVTV đã được thế giới chứng minh là độc hại và hạn chế, cấm sử dụng trong nông nghiệp như 2,4-D, Paraquat hay Glyphosate nhưng VN vẫn cho sử dụng.

Đây là những hóa chất có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, có thể dẫn đến ung thư.

Năm ngoái Bộ NN&PTNT đưa hai chất 2,4-D và Paraquat vào nhóm ngưng sử dụng trong nông nghiệp nhưng lại cho quá trình chuyển tiếp hai năm. Không thể tin được, hóa chất độc hại mà lại cho thời gian như thế.

Chính sách này làm giàu cho các nhà sản xuất, đẩy nguy hiểm cho dân và môi trường.

Hóa chất trừ cỏ Glyphosate cũng được nhiều nước trên thế giới cảnh báo độc hại nhưng đang được cho phép sử dụng ngày càng nhiều hơn vì nó đi kèm các loại cây biến đổi gen.

VN dường như mở toang cánh cửa cho nhập khẩu và sử dụng các hóa chất độc hại, không thể kiểm soát được. Đây sẽ là nguy cơ cho nền nông nghiệp khi các nước ngăn hàng kém chất lượng.

Khi đó, nông sản của VN sẽ chỉ có thể bán sang các thị trường thấp cấp, đầy rủi ro.

TR.MẠNH ghi