Chiều 17-3, hội đồng xét xử Tòa án nhân dân TP Hà Nội tiếp tục thẩm vấn nhóm bị cáo là nhân viên Công ty CP Tiến Bộ Quốc Tế (Công ty AIC) để làm rõ chỉ đạo của bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn và thẩm vấn các bị cáo thuộc đơn vị tư vấn đấu thầu.

AIC nâng khống 40% giá trị gói thầu

Bị cáo Nguyễn Văn Thế, trưởng ban kỹ thuật 7 của AIC, khai được bà Nhàn giao phối hợp với Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam - VNCERT (thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông) xây dựng danh mục thiết bị, phần mềm dự án mua sắm trang thiết bị và thuê dịch vụ kỹ thuật.

Thế đã cung cấp thông tin, chi phí và cấu hình nhiều hãng thiết bị đến giới thiệu và được VNCERT đồng ý 18/82 thiết bị của dự án.

Thế khai sau khi tham khảo dịch vụ báo giá các thiết bị trên mạng đã chuyển lại thông tin cho bà Nhàn. Nhận thông tin, bà Nhàn yêu cầu Thế phải cộng thêm 40% vào giá các thiết bị trong danh sách chuyển cho VNCERT.

"Lúc đó chị Nhàn nói phần cộng thêm là chi phí triển khai, lắp đặt, bảo hành, bảo trì, và lợi nhuận. Bị cáo chỉ biết làm theo và báo lại phía VNCERT", Thế khai. Sau đó bà Nhàn giao cho bị cáo một danh mục thiết bị đầy đủ, gồm 82 thiết bị, nhưng chỉ cung cấp giá đầu ra mà không có giá đầu vào.

VNCERT đã sử dụng danh mục, dự toán do AIC cung cấp rồi hợp thức các gói thầu tư vấn để Vụ Kế hoạch - Tài chính thẩm định trình lãnh đạo bộ phê duyệt.

Sau khi VNCERT phát hành hồ sơ mời thầu, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn chỉ đạo Đỗ Văn Sơn (phó tổng giám đốc AIC) đề xuất phần tài chính tham gia gói thầu cho Công ty AIC là 70 tỉ đồng, đồng thời chỉ định Công ty cổ phần Mopha (thuộc hệ sinh thái AIC) làm quân xanh để thông thầu.

Công ty AIC sau đó trúng thầu số 8 cung cấp thiết bị cho VNCERT tổng trị giá 70,6 tỉ đồng. Cơ quan tố tụng xác định gói thầu chỉ được định giá hơn 53 tỉ đồng. Do đó, hành vi gian lận thầu của các bị cáo đã gây thiệt hại cho Nhà nước 17,2 tỉ đồng

Tại tòa, bị cáo Nguyễn Văn Thế cho biết chỉ thực hiện nhiệm vụ theo sự chỉ đạo của cấp trên. Thời điểm vi phạm, nghĩ đang làm công việc được giao, về sau khi làm việc với cơ quan điều tra, nghiên cứu về Luật Đấu thầu mới biết là sai.

Bị cáo cho hay "bản thân chỉ nhận lương, làm theo chỉ đạo của bà Nhàn và không được hưởng lợi ích gì". Hiện bị cáo và gia đình đã nộp số tiền 100 triệu đồng để khắc phục hậu quả.

Đơn vị tư vấn không khảo sát thực tế

Theo cáo buộc, ông Nguyễn Trọng Đường (cựu vụ phó, cựu giám đốc Trung tâm VNCERT) có mối quan hệ từ trước với lãnh đạo Công ty Khang Phát nên đã chỉ đạo hợp thức các thủ tục để chỉ định thầu cho đơn vị này thực hiện gói thầu "khảo sát lập dự án".

Khai tại tòa, bị cáo Vũ Duy Cường, giám đốc Công ty Khang Phát, cho biết đã ký với VNCERT 4 hợp đồng tư vấn để xây dựng hồ sơ đấu thầu thực hiện dự án.

Ông Cường thừa nhận bản thân có sai phạm dẫn đến việc AIC trúng thầu. Cụ thể, với vai trò tư vấn, công ty của ông phải có trách nhiệm kiểm duyệt chặt hồ sơ dự thầu và xây dựng hồ sơ mời thầu, dự toán gói thầu…

Tuy nhiên, khâu kiểm soát hồ sơ của đơn vị tư vấn này có vấn đề khi AIC không đủ năng lực kinh nghiệm vẫn được dự thầu.

Ông Cường khai ở giai đoạn nghiên cứu dự toán gói thầu, công ty không độc lập lấy báo giá về các thiết bị mà lại căn cứ theo báo giá mà VNCERT cung cấp. Trong khi đó VNCERT lại nhận báo giá từ AIC.

Biện minh cho việc không khảo sát thực tế, ông Cường trình bày do một số thiết bị trong gói thầu mang tính đặc thù cao, đơn vị tư vấn không khảo được giá thị trường nên dùng báo giá của chủ đầu tư cung cấp.

Tương tự, bị cáo Mai Phương Nam, phó giám đốc Công ty Khang Phát, cũng cho rằng giá thiết bị đặc thù không sẵn trên thị trường nên công ty không khảo được giá.

Trước lời khai trên, chủ tọa đánh giá theo Luật Đấu thầu, các bị cáo được thuê để tư vấn phải tìm kiếm báo giá xây dựng dự toán để đảm bảo tính khách quan, minh bạch, tiết kiệm theo quy định. 

"Tuy nhiên, công ty lại lấy luôn báo giá do chủ đầu tư cung cấp thì còn gọi gì là đơn vị tư vấn", chủ tọa đặt vấn đề.

Trước truy vấn trên, các bị cáo thừa nhận đã vi phạm quy định trong đấu thầu dẫn đến AIC trúng thầu dù không đủ năng lực và giá nhiều thiết bị "bị đội" dẫn đến thiệt hại hơn 17 tỉ đồng.

Cựu vụ phó khai về mối quan hệ của cựu bộ trưởng Trương Minh Tuấn với Công ty AIC

Tại tòa, cựu vụ phó thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông khai nhận được "chỉ đạo miệng" từ ông Trương Minh Tuấn và hiểu rằng cựu bộ trưởng chỉ đạo cho AIC trúng thầu. Tuy nhiên ông thừa nhận các chỉ đạo này không được thể hiện bằng văn bản nào.