Một góc khu vực nuôi tôm giống của người dân Vĩnh Tân, phía xa xa là Trung tâm nhiệt điện Vĩnh Tân - Ảnh: ĐÔNG HÀ

Đây là ý kiến của các nhà khoa học và lãnh đạo các địa phương tỉnh Bình Thuận tại buổi làm việc với đoàn công tác của Bộ TN&MT vào ngày 7-7 liên quan đến việc cấp giấy phép nhận chìm gần 1 triệu m3 "vật chất" của Nhiệt điện Vĩnh Tân 1 (Công ty TNHH nhiệt điện Vĩnh Tân 1) tại vùng biển Bình Thuận.

Đã “làm hết trách nhiệm”

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Linh Ngọc, thứ trưởng Bộ TN&MT, khẳng định bộ này đã “làm hết trách nhiệm”, đồng thời cam kết sẽ làm chặt chẽ để làm sao vừa phát triển kinh tế bền vững vừa bảo vệ môi trường sống của bà con nhân dân tỉnh Bình Thuận.

“Chúng tôi không quên chuyện lấy môi trường để đánh đổi phát triển kinh tế” - ông Ngọc nói.

Ông Phạm Ngọc Sơn - phó tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục Biển hải đảo (Bộ TN&MT) - cũng cho rằng việc cấp phép đã được xem xét rất kỹ với thời gian gần một năm.

Theo ông Sơn, số vật chất được nhận chìm này không phải là chất thải từ quá trình sản xuất mà là vật chất của biển, chuyển từ nơi này sang nơi khác. Trước khi cấp phép, bộ đã thành lập hội đồng thẩm định với 22 nhà khoa học phản biện, góp ý và đa số các nhà khoa học đồng ý.

Ngoài ra, giấy phép của Bộ TN&MT đã yêu cầu thực hiện nghiêm ngặt việc giám sát (do cơ quan độc lập thực hiện) cũng như quan trắc các chỉ số môi trường tại 13 điểm trước, trong và ngay sau khi nhận chìm để có số liệu so sánh.

Ông Phan Ngọc Cẩm Thành - phó tổng giám đốc Công ty TNHH nhiệt điện Vĩnh Tân 1 - cũng cam kết không để xảy ra sự cố môi trường, bồi thường thiệt hại nếu xảy ra sự cố.

Lo ngại có cơ sở

Cũng tại buổi làm việc, nhiều ý kiến lo ngại rằng vùng biển này chỉ cách Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Cau khoảng 8km và không xa khu vực nuôi tôm giống, cá lồng bè của bà con ngư dân Vĩnh Tân.

Hơn nữa, khu vực biển này có đặc trưng là chảy vào Hòn Cau vào mùa gió đông bắc và nước chảy về vùng nuôi tôm giống, cá lồng bè vào mùa gió nam, chưa kể rạn san hô tại vùng biển này rất nhạy cảm với môi trường.

Ông Nguyễn Ngọc Hai - chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận - cho rằng sự lo ngại của người dân và các nhà khoa học là có cơ sở, do đây là lần đầu tiên VN cấp phép nhận chìm ở biển, nhất là tại vùng biển có những đặc trưng riêng và Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Cau.

Trong khi đó, tất cả những tính toán, số liệu dù kỹ lưỡng đến mức nào cũng không thể đảm bảo tuyệt đối 100%.

Ông Huỳnh Quang Huy - chủ tịch Hội Nghề cá tỉnh Bình Thuận - cho rằng nếu xảy ra sự cố, không chỉ ảnh hưởng tại vùng biển Bình Thuận mà còn lan đến bãi Cà Mau, vịnh Cam Ranh. Do đó, ông Huy đề nghị nhận chìm là phải đánh giá, so sánh thông số môi trường ngay.

“Chứ đổ xong rồi mới đánh giá thì làm sao khắc phục được? Đổ trước rồi sau ba tháng mới đánh giá lại sẽ rất nguy hiểm” - ông nói.

Theo ông Trương Khương Hải - phó giám đốc Sở Khoa học và công nghệ tỉnh Bình Thuận, quá trình vận chuyển bùn từ nơi này sang nơi khác sẽ tạo ra phôtphat và cá sẽ ăn, nên cần nghiên cứu vấn đề này.

Nhiều ý kiến cũng đề nghị ngoài 13 điểm quan trắc mà chủ đầu tư đề xuất, cần phải tăng thêm khoảng 10 điểm quan trắc ở ven bờ, ở những vùng nước hai dòng hải lưu gặp nhau phía Mũi Né, Phan Thiết. Thời gian quan trắc phải kéo dài thêm nhiều tháng, thậm chí cả một năm sau khi nhận chìm xong.