Bằng cách xem xét hàng chục nghiên cứu trong bốn thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu ước tính khoảng 9% thanh thiếu niên từng sử dụng các sản phẩm giảm cân không kê đơn trong đời. Khoảng một nửa đã sử dụng chúng trong tháng vừa qua.

Bất chấp mọi cách để giảm cân

Thuốc giảm cân là sản phẩm phổ biến nhất, được khoảng 6% thanh thiếu niên sử dụng, tiếp theo là khoảng 4% sử dụng thuốc nhuận tràng và 2% sử dụng thuốc lợi tiểu.

Những sản phẩm này có nhiều rủi ro đối với cả sức khỏe thể chất và tinh thần của người trẻ. Bên cạnh đó, chúng không được khuyến khích về mặt y tế để duy trì cân nặng khỏe mạnh.

Nhiều nghiên cứu trước đây đã liên kết việc sử dụng các sản phẩm giảm cân không kê đơn với chứng rối loạn ăn uống, lòng tự trọng thấp, trầm cảm và lạm dụng chất gây nghiện ở thanh thiếu niên. Kể cả nguy cơ hấp thụ dinh dưỡng kém ở tuổi thiếu niên và tăng cân không lành mạnh ở tuổi trưởng thành.

Tiến sĩ Paula Cody, giám đốc y tế của khoa y học vị thành niên tại Trường Y và Y tế công cộng thuộc Đại học Wisconsin, sau khi nghe nhiều bệnh nhân hỏi về chất bổ sung để giảm cân hoặc tăng cơ đã cảnh báo về sự nguy hiểm của thuốc giảm cân và chất bổ sung từ hơn sáu năm trước. Xu hướng này vẫn đang tăng lên.

Việc người trẻ dùng thuốc giảm cân diễn ra trên toàn thế giới, nhưng phổ biến nhất là ở Bắc Mỹ. Khi Cody làm việc với những bệnh nhân mắc chứng rối loạn ăn uống, cô nhận thấy ở họ những thay đổi đáng kể về nhịp tim, huyết áp hoặc giấc ngủ.

"Nguyên nhân bắt nguồn từ việc họ đã bắt đầu sử dụng một loại thuốc giảm cân có chứa caffeine", cô nói. Một số bệnh nhân có thể ngừng uống khi hiểu được những hậu quả tiêu cực mà thuốc giảm cân gây ra cho sức khỏe.

Tuy nhiên, nhiều người bất chấp các triệu chứng rối loạn ăn uống chỉ để nhìn thấy con số cân nặng đúng như ý muốn. "Trong cộng đồng, có những người sẽ làm bất cứ điều gì để giảm cân. Thuốc giảm cân có thể là một vũ khí vô cùng hấp dẫn", tiến sĩ Cody nhận định.

Thực phẩm chức năng tràn lan, dễ tiếp cận

Béo phì ở trẻ em đang gia tăng trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế thế giới, khoảng 39 triệu trẻ em bị béo phì vào năm 2022.

Tại Hoa Kỳ, béo phì ở trẻ em là một "vấn đề nghiêm trọng", theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến gần 1/5 trẻ em từ 2 đến 17 tuổi.

Các chuyên gia nhấn mạnh, những chương trình giảm cân trong hệ thống chăm sóc sức khỏe truyền thống được xây dựng để phòng tránh một số rủi ro nhất định, nhưng không chuẩn bị cho tình huống thanh thiếu niên chuyển sang dùng thuốc giảm cân hoặc các sản phẩm giảm cân không kê đơn khác.

"Khi bệnh nhân cảm thấy tuyệt vọng để giảm cân, họ chuyển sang làm những việc không được hướng dẫn, định hướng và có những lựa chọn kém lành mạnh hơn. Tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc hành vi ăn uống", tiến sĩ Sarah Raatz, bác sĩ nhi khoa thuộc Trung tâm Y học béo phì nhi khoa của Đại học Minnesota cho biết.

Ở phòng khám quản lý cân nặng dành cho trẻ em của tiến sĩ Raatz, thỉnh thoảng cô nhận được các câu hỏi từ phụ huynh và bệnh nhân về các thực phẩm bổ sung hỗ trợ giảm cân như kẹo dẻo. Và hầu hết tình huống nào cô cũng đều tích cực ngăn cản: "Tôi giải thích rằng các loại thuốc này không được quản lý, và cũng không có bằng chứng về các lợi ích của chúng".

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết điều "đáng báo động" là việc tiếp cận các loại thực phẩm chức năng này đang dễ dàng ra sao. Nghiên cứu cũng đề nghị "cần phải có các biện pháp can thiệp khẩn cấp để ngăn chặn và điều chỉnh việc sử dụng các sản phẩm giảm cân trong nhóm thanh thiếu niên".

Giảm cân lành mạnh: 'Ngoại hình không quan trọng, sức khỏe mới quan trọng'

Có những người áp lực vì không thể giảm cân, cũng có những người bế tắc vì không thể tăng cân. Thay vì khiến điều ấy trở thành rào cản khiến bạn tự ti, cần học cách yêu thương, trân trọng cơ thể mình.