Anh Trần Văn Khôi trong nhiệm vụ giải cứu tàu gặp nạn trên biển Cửa Việt, Quảng Trị năm 2020 - Ảnh: BẢO TRUNG

Chuyến giải cứu đặc biệt

"Sóng gió lúc ấy từ 3-5m trùm lên tất cả những gì nổi trên mặt biển. Lao ra giữa dòng nước lớn thì cứ mỗi một cơn sóng phủ qua là chúng tôi biết mình còn sống"-  anh Trần Văn Khôi nhớ lại khoảnh khắc tham gia giải cứu những ngư dân và thuỷ thủ ở biển Cửa Việt, tỉnh Quảng Trị.

Nhiều người hẳn vẫn chưa quên đợt thiên tai lịch sử nhấn chìm miền Trung hồi 10-2020. Ngoài thiệt hại khi ở thượng nguồn do sạt lở núi, vùng đồng bằng ngâm mình trong nước lũ dài ngày tại tỉnh Quảng Trị còn có tai nạn trên biển ở Cửa Việt. 

Đêm 7 rạng sáng 8-10, tàu Vietship 01  với 9 người neo đậu ở khu vực cảng Cửa Việt đã bị nước lũ cuồn cuộn từ thượng nguồn giật phăng mỏ neo cuốn ra biển. 

Tàu mắc cạn cách bờ chưa đầy 1 hải lý nhưng chỉ còn phần mũi tàu và ống khói còn nhô lên khỏi mặt nước. Trong lúc gặp nạn trên biển, tàu này cũng đã vớt được ba thuyền viên của tàu Vietship TK 12 bị chìm trước đó. 

Nhận được tin báo 12 thuyền viên gặp nạn ở Quảng Trị, anh Khôi cùng lãnh đạo MRCC2 đóng tại Đà Nẵng tức tốc đến hiện trường. Tàu mắc cạn gặp nguy hiểm do vị trí bị nạn không thể tiếp cận được từ phía ngoài biển. 

Thời tiết Quảng Trị có mưa lại thêm sóng lớn ven biển nên dòng chảy siết khiến việc cứu hộ giậm chân tại chỗ.

Đến sáng 9-10 một thuyền viên tàu Vietship 01 do quá hoảng loạn nên đã nhảy xuống biển. Nhận thấy tình huống nguy hiểm, anh Khôi lập tức mặc áo phao, buộc dây vào người lao ra biển, thực hiện bơi cứu nạn. 

Nhờ lực lượng hậu phương ở hiện trường kéo dây, chuyến lao mình ra biển này anh và một số ngư dân khác đã cứu được hai người. Tới sáng hôm sau tiếp tục có một thuyền viên mất kiên nhẫn nên quyết định nhảy xuống biển bơi vào bờ. Anh Khôi lại cùng một số ngư dân khác lao mình ra giữa trùng khơi như lần trước và cứu thành công thuyền viên này. 

"Tôi ước chừng khoảng cách tàu chìm đến bờ chỉ chừng hơn nửa lý nhưng không có cách chi tiếp cận được vì sóng quá lớn. Anh em gặp nạn trên tàu trân mình dưới mưa mấy ngày liền nên đói rét. 

Họ nghĩ chi bằng còn chút sức lực thì nhảy xuống biển tự cứu lấy mình. Thật may mắn khi cả ba thoát nạn khỏi dòng nước đỏ quạch nơi cửa sông" - anh Khôi rùng mình nhớ lại.

Sau khi cứu được ba thuyền viên trong sáng hôm đó một nhóm 4 ngư dân tranh thủ phút lặng sóng giong ghe cá ra tiếp cận tàu Vietship 01. 

Nhưng chưa triển khai cứu hộ thì sóng lớn ập đến nuốt chửng chiếc ghe này. Từ trong bờ nhìn những ngư dân dạn dày kinh nghiệm bị sóng đánh úp, thuyền chìm mà ai cũng thót tim. Mãi đến khi một ngư dân may mắn bơi được vào bờ, mọi người mới thở phào nhẹ nhõm khi biết 3 người còn lại đã bám lên tàu Vietship 01. 

Lúc bấy giờ nhiệm vụ cứu hộ trở lại vạch xuất phát khi lại có 12 người gồm cả người giải cứu và thuyền viên gặp nạn. Từ bờ biển Cửa Việt, nhìn qua ống nhòm anh Khôi thấy con tàu chỉ còn ống khói và mũi tàu nhô lên khỏi mặt nước. Mọi người ngoài biển co ro. Còn trong bờ hàng ngàn ánh mắt dõi theo, ai cũng căng như dây đàn.

Qua ba ngày, mọi người ai cũng thấm mệt. Anh Khôi cũng đã có thêm những hiểu biết về dòng nước ven bờ ở đây sau 2 lần lao ra cứu người cũng như tận mắt chứng kiến tàu cá ngư dân gặp nạn. Thảo luận với chỉ huy tìm kiếm cứu nạn ở hiện trường, anh Khôi đề xuất hướng tiếp cận mới bằng tàu cá. 

Khi triển khai phương án tiếp cận lần 2 này, anh Khôi xung phong dẫn đầu. Trong chuyến ra biển cứu người này còn có 3 ngư dân lão luyện thông thuộc dòng chảy khu vực đi cùng. Bốn con người dũng cảm trên con tàu cá lao ra giữa sóng dữ. 

Sau lưng họ, tiếng người nhà những ngư dân kêu khóc xin chồng, cha đừng đi vẫn bên tai.

Tổng cộng có 15 người gặn nạn trên biển Cửa Việt gồm 12 thuỷ thủ và 3 ngư dân tham gia giải cứu đã được vào bờ an toàn - Ảnh: BẢO TRUNG

Nhiệm vụ khẩn, sợ chi hiểm nghèo

Đưa cánh tay có vệt da đổi sẫm màu, anh Khôi kể chuyến tiếp cận tàu gặp nạn lần 2 này anh mang theo súng bắn dây với phương án sẽ nối con tàu gặp nạn với bờ. 

Tàu cá mã lực chưa đầy 100CV lừ lừ băng qua những con sóng tới tấp. 

Anh Khôi đứng ở mũi tàu bắn súng phóng dây nhưng sóng lớn khiến tàu chòng chành. Người ngã nghiêng, phát súng chẳng những không trúng mục tiêu mà khói súng còn sém lẹm vào da thịt. 

Những con sóng có lúc cao tới 5m khiến tàu cá không thể tiến đến sát tàu gặp nạn. Lúc này 2 ngư dân đi cứu nạn bị chìm trước đó đã bất ngờ từ tàu gặp nạn nhảy xuống biển. Tình huống nguy hiểm, anh Khôi vẫn lao xuống nước đưa hai người này về bờ an toàn. 

Sau lần tiếp cận trực tiếp này anh Khôi mới nhận thức hết được sự nguy hiểm trong nhiệm vụ lần này. Anh nói: "Ở trong bờ nhìn thấy người mình ngoài biển đó nhưng không cách chi tiếp cận được do dòng chảy siết và khó lường. Lúc này sóng đánh mạnh nên mọi sự tiếp cận bằng tàu thuyền không thể khả thi". 

Sau hai lần dùng ghe ngư dân cứu nạn thất bại, một nỗ lực ra khơi bằng xuồng máy cũng được anh Khôi và các thành viên trong tổ cứu nạn của MRCC2 thực hiện.

Lần tiếp cận này xuồng máy gần tàu Vietship 01 hơn nhưng khi đang điều khiển xuồng áp sát thì một cơn sóng lớn đánh úp từ phía sau. Chiếc xuồng ngập nước, mắc kẹt vào dây cáp của tàu Vietship 01 và chết máy. 

Cả nhóm cố hết sức đẩy xuồng thoát khỏi tình thế mắc kẹt tránh để sóng trùm liên tiếp. Đến khi khắc phục được máy thì trời đã tối. Tất cả được yêu cầu quay về bờ vì quá nguy hiểm.

 Đến hôm sau thì hướng cứu hộ được triển khai bằng trực thăng và toàn bộ nạn nhân tàu Vietship 01 vào bờ trong niềm vui sướng tột cùng.

Hơn 15 năm gắn bó với những chuyến ra khơi tìm kiếm cứu nạn, đây chưa phải là nhiệm vụ nguy hiểm nhất mà anh Khôi từng thực hiện. Anh Khôi chẳng nhớ mỗi năm anh tham gia vào bao nhiêu chuyến biển cứu người. Chỉ biết không chuyến ra khơi nào của tàu SAR 412 mà thuỷ thủ đoàn vắng mặt anh.

Nhưng nhiệm vụ cứu nạn ở Cửa Việt đặc biệt ở chỗ có sự tham gia của nhiều lực lượng, nhất là các ngư dân địa phương. Với anh Khôi, từ trước đến nay phần lớn nhiệm vụ là ứng cứu, hỗ trợ y tế cho các ngư dân tàu cá. 

Đây là lần đầu tiên anh sát cánh cùng ngư dân trên phương tiện của họ để triển khai công tác cứu nạn. Lần đầu tiên được làm việc cùng ngư dân trên danh nghĩa là đồng nghiệp, anh ấn tượng mạnh bởi trách nhiệm tình người.

 Tôn vinh vì nỗ lực không biết mệt mỏi

Ngày 7-7, Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) vừa công bố giải thưởng "Hành động dũng cảm đặc biệt trên biển" năm 2021 dành cho anh Trần Văn Khôi.  Anh Khôi được đề cử cho giải thưởng của IMO vì lòng dũng cảm, nỗ lực giải cứu không mệt mỏi trong chiến dịch giải cứu những người mắc kẹt trên tàu VIETSHIP 01. Năm 2021 có tổng số 37 đề cử cho giải thưởng trên, được đề xuất từ 23 quốc gia thành viên và bốn tổ chức phi chính phủ trong tư cách tham vấn với IMO. 

Giải thưởng "Hành động dũng cảm đặc biệt trên biển" là giải thưởng hằng năm do IMO thành lập nhằm mang lại sự công nhận quốc tế cho những người thực hiện các hành động dũng cảm đặc biệt. Hành động đó thể hiện sự quả cảm xuất sắc trong nỗ lực cứu người gặp nạn trên biển hoặc để ngăn chặn, giảm thiểu thiệt hại đối với môi trường đại dương trong tình huống bản thân có khả năng gặp rủi ro hy sinh hoặc thương tích.

Anh Trần Văn Khôi người vừa được Tổ chức Hàng hải quốc tế trao giải thưởng 'Hành động dũng cảm đặc biệt trên biển' năm 2021 - Ảnh: TRƯỜNG TRUNG

Thủ tướng: Khẩn trương cứu nạn 10 thuyền viên gặp nạn ở biển Cửa Việt

TTO - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu khẩn trương triển khai các biện pháp để tìm kiếm 2 thuyền viên mất tích và 8 thuyền viên đang mắc kẹt trên tàu Vietship 01 tại vùng biển Cửa Việt (Quảng Trị).