Kỹ sư nông nghiệp Nguyễn Phú Trí (thứ hai từ phải sang) hướng dẫn kỹ thuật cắt lá Actiso cho nông dân xã Sa Pả (huyện Sa Pa, Lào Cai) - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Trong nhà có xe máy mới, tivi mới, con cái đều được đi học. Ít người biết tất cả các thành quả này mới được gây dựng dần trong 7 năm nay, kể từ khi gia đình anh trồng cây Actiso và được Công ty Traphaco thu mua hết để sản xuất thuốc giải độc gan, tăng cường chức năng gan Boganic.

Vùng trồng Actiso nhìn từ trên cao, cánh đồng này đạt chuẩn GACP-WHO của Tổ chức y tế thế giới - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Đổi đời nhờ cây dược liệu

Vui vẻ kể lại hành trình lập nghiệp, anh Từ cho hay trước năm 2011 gia đình anh hầu như không có việc làm cố định, ngày mùa anh trồng rau nhưng đất cứ hai năm lại thoái hoá, năng suất rất thấp. Ngày nông nhàn, anh và vợ đi làm thuê nhưng cuộc sống vẫn khó khăn.

Năm 2011 anh Từ bắt đầu tham gia trồng Actiso và bán cho Công ty Traphaco. Trung bình mỗi vụ, gia đình trồng khoảng 3000 m² đất và thu được khoảng 100 triệu đồng tiền bán lá Actiso, trừ chi phí giống, nhân công, gia đình anh Từ thu được 70 triệu đồng tiền lời, quả là một mức thu nhập rất đáng mơ ước với các gia đình ở vùng cao.

Những người nông dân tại xã Sa Pả đang cắt lá Actiso - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Điều đáng kể nữa, Actiso là loài cây dễ chịu, không mất nhiều công chăm bón và sau mỗi vụ Atisô kéo dài 8 tháng, nhà anh Từ lại xuống giống bắp cải và thu nhập cũng không kém từ Actiso. "Nhờ trồng Actiso và rau xen canh, vợ chồng tôi để dành được 100 triệu đồng mỗi năm để làm nhà, mua xe máy mới, tivi mới, các con đều được đi học" - anh Từ chia sẻ.

Bà Vàng Thị Pàng một hộ dân người H'Mông đang được hỗ trợ bởi một thành viên trong đoàn thanh niên CTCP Traphaco - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Ngay cạnh gia đình anh Từ là gia đình anh Thào A Cáng cũng xây được nhà mới nhờ 3.000 m² Actiso trồng đều đặn hàng năm. Nhiều gia đình ở Suối Hồ cũng đã có cuộc sống mới như vậy, bà con ở Sa Pả và các xã tham gia trồng và thu hái dược liệu bán cho Công ty Traphaco đang rất vui mừng vì những đổi thay này.

Cô Sùng Thị Dở đang cắt lá Actiso trên cánh đồng của gia đình - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Ước mơ làm giàu bằng nghề dược liệu

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lào Cai rất hào hứng với triển vọng phát triển cây dược liệu ở Sa Pa và các huyện Bắc Hà, Bát Xát của tỉnh Lào Cai. 

Theo ông Tuấn, thu nhập từ cây Actiso cao gấp 5 lần trồng lúa và gấp 10 lần trồng ngô. Ông Tuấn cũng rất mong Công ty Traphaco mở rộng vùng trồng Actiso thêm bên cạnh diện tích 60 ha Actiso hiện có ở Sa Pa và Bắc Hà.

Theo ông Nguyễn Huy Văn, Phó TGĐ Công ty Traphaco, sản phẩm giải độc gan, tăng cường chức năng gan Boganic, loại thuốc sử dụng nguyên liệu là cao Actiso cùng với Rau đắng đất và Bìm bìm biếc, đã dẫn đầu thị trường nhóm thuốc gan mật tại Việt Nam 6 năm nay. 

"Công ty đang có kế hoạch phát triển thêm thị trường mới, đồng thời mở rộng vùng trồng Actiso cho bà con. Quan điểm của công ty là "thành tín", mở rộng diện tích phải kèm theo yêu cầu mua hết sản phẩm cho người trồng" - ông Văn cho biết.

Các hộ dân người H'Mông đang cắt lá actiso tại xã Sa Pả (huyện Sa Pa, Lào Cai) - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Traphaco cũng đang hy vọng mở được một "vùng" văn hoá dược thảo ở Sa Pa. Công ty đang có một khu nhà diện tích trên 7600 m² ở trung tâm Sa Pa, ở đó công ty dự tính sẽ xây dựng một khu trưng bày các dược liệu bản địa Sa Pa, trong đó có dược liệu Actiso; 3 ngôi nhà truyền thống của ba dân tộc thiểu số đông dân nhất ở Sa Pa là người Mông, người Dao và người Dáy; mời thầy lang giỏi đến hướng dẫn cho người tham quan về cách trị các bệnh thông thường và giữ gìn sức khoẻ, biến khu vực này thành một điểm đến của khách du lịch tới Sa Pa.

Vùng trồng cây actiso của Công ty Traphaco tại xã Sa Pả rộng khoảng 50 hecta - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Sa Pa sẽ không chỉ được biết đến như một vùng trọng điểm về du lịch của Việt Nam, mà còn là vùng trọng điểm về cây dược liệu và văn hoá dược liệu.

Gia đình ông Thào A Từ, đây là một trong những gia đình có thu nhập cao nhờ trồng Atisô tại huyện Sa Pa - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH