Thuyền banca chèo tay của ngư dân Philippines tại bãi cạn Scarborough. Xa xa là các tàu công vụ của Trung Quốc - Ảnh chụp màn hình

Truyền thông Philippines đưa tin vào thời điểm xảy ra "va chạm", tàu cá Philippines đang neo đậu tại bãi Cỏ Rong, cách đảo Palawan của Philippines khoảng 150km.

Tờ Inquirer dẫn lời phó đô đốc Rene Medina, phó tư lệnh Quân khu miền tây Philippines, khẳng định các ngư dân không nhận thức được vụ va chạm để né tránh bởi lúc đó đang là nửa đêm 9-6 và tất cả đều đang ngủ say.

Quan trọng hơn, theo ông Medina, con tàu gây tai nạn chắc chắn là tàu Trung Quốc, không thể là tàu Việt Nam như lực lượng tuần duyên Philippines nói trước đó.

"Kết quả điều tra ban đầu cho thấy tàu Trung Quốc đã đâm và làm hư hoàn toàn một phần của tàu Philippines khiến nước tràn vào từ đuôi. Các thuyền viên trên tàu cá Philippines phải dồn về mũi trong lúc con tàu đang chìm dần", ông Medina tiết lộ.

Sau cú đâm, một số ngư dân đã lên hai thuyền nhỏ chèo tay (banca) và bơi theo tàu Trung Quốc để hỏi cho ra lẽ.

Tàu Trung Quốc cũng dừng lại một lúc, tuy nhiên, theo lời ông Medina, khi thấy hai chiếc thuyền của ngư dân Philippines tiến tới, tàu của Trung Quốc đã rọi đèn pha vào tàu cá, quay đầu và tăng tốc bỏ chạy, bỏ lại các ngư dân đang bị đe dọa tính mạng giữa biển khơi lúc nửa đêm.

Các ngư dân đi trên hai chiếc thuyền banca không thể trở lại tàu lớn trong khi những ngư dân còn lại cũng nơm nớp lo lắng vì không biết khi nào tàu cá sẽ chìm hẳn.

Họ lênh đênh trên biển hơn 2 tiếng thì được một tàu cá Việt Nam đậu cách đó khoảng 4 hải lý phát hiện và ứng cứu.

Hành động của tàu Việt Nam đã nhận được sự cảm kích của Bộ Quốc phòng Philippines. Chính quyền Manila trong khi đó đã cho thấy sự cứng rắn chưa từng có với Trung Quốc sau khi nắm kỹ thông tin hơn về sự cố trên.

Phủ tổng thống Philippines ngày 13-6 tuyên bố sẽ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Trung Quốc nếu vụ đâm tàu là một hành động cố ý. Bộ Ngoại giao Philippines trước đó đã gửi công hàm phản đối đến Bắc Kinh.

"Dựa trên việc tàu Philippines đang trong tình trạng neo đậu và hành động của tàu cá Trung Quốc sau đó, nó rõ ràng là có chủ đích ngay từ đầu", phó đô đốc Philippines khẳng định.

"Đây rõ ràng là một hành động cố ý và có tính toán hẳn hoi. Một người dù có đang chạy cũng không thể đụng trúng một người khác đang đứng giữa một sân bóng đá. Tương tự, một tàu cá đang chạy sẽ không thể nào đâm phải một tàu cá khác đang thả neo giữa vùng biển mênh mông.

Bỏ chạy ngay sau khi đâm chìm tàu người ta mà không ứng cứu thuyền viên trên đó thì rõ ràng là hành vi cố tình phá hoại" - ông Jay Batongbacal, một chuyên gia về luật hàng hải Philippines, viết đầy bức xúc trên Facebook cá nhân.

TTO - Những tuyên bố 'nóng bỏng' của ông Duterte về Biển Đông được đưa ra ngay trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ gây ngạc nhiên cho nhiều người.