Lâm Gia Hưng - Ảnh: LINH ĐOAN

"Tài tử miệt vườn" là cuộc thi tôn vinh nghệ thuật đờn ca tài tử, tìm kiếm, phát triển và bồi dưỡng những nhân tố triển vọng trong lĩnh vực đờn ca tài tử, cải lương.

Một cuộc thi "ở tỉnh" nhưng lượng thí sinh đăng ký lên đến gần 1.000 người - một con số mơ ước so với nhiều cuộc thi về đờn ca tài tử, cải lương hiện nay. Thành phần thí sinh khá đa dạng và "bất chấp" độ tuổi: từ 8 đến ngoài 80 tuổi!

Người chăn vịt hát hay

Điểm khác biệt lớn nhất của mùa 2 so với cuộc thi năm ngoái chính là vòng thi "Tự sự". Nói về ý nghĩa vòng thi này, tổng đạo diễn Hoa Hạ cho biết: "Chúng tôi muốn người xem biết được có những thí sinh chơn chất, miệt vườn phải vượt qua nghịch cảnh, khó khăn để vươn lên, chạm lấy ước mơ được đứng trên sân khấu, được hát cho thỏa niềm đam mê!".

Ở vòng thi này, khán giả xem đài đã có những giây phút chùng lòng với hình ảnh tài tử Chí Tâm (Long An) nghèo rớt mùng tơi đến mức phải nhờ "cắm dùi" căn chòi lá của mình trên mảnh đất của một chủ trại vịt tốt bụng.

Công việc hằng ngày của anh là chăn vịt mướn, phụ hồ... vậy mà anh nổi tiếng cả vùng nhờ giọng ca mùi mẫn, từa tựa như giọng của danh ca Minh Cảnh (theo nhận xét của giám khảo Kim Tử Long). Bạn bè thấy anh hát hay quá, đăng ký cho Chí Tâm tham gia cuộc thi "Tài tử miệt vườn".

Chí Tâm - Ảnh: LINH ĐOAN

Hôm qua Đồng Tháp thi, anh nhờ người quen chăn giùm bầy vịt. Ai dè, vịt thấy người lạ chạy táo tác, một bầy 1.200 con đi hết 800 - 900 con.

Thi xong, về thấy cảnh đó Chí Tâm khóc không thành tiếng. May trời thương, bầy vịt tự nhiên lại tìm về gần đủ số lượng, trừ một số bị chó vật chết. Ông chủ cũng thương người chăn vịt hát hay, tánh tình thật thà nên thông cảm và tạo điều kiện để Tâm tiếp tục tung tẩy với "Tài tử miệt vườn".

Hay như tài tử Kim Tuyến có một tình yêu đẹp tuổi mới lớn nhưng gia đình người yêu ngăn cấm. Người yêu cô phải đi lấy vợ mà không biết Kim Tuyến đã mang trong mình giọt máu kết quả tình yêu của cả hai. Cô sanh con và nhờ giọng hát để vượt qua nỗi buồn duyên phận mà nuôi con gái - nay đã được 8 tuổi.

Đó còn là câu chuyện của một nữ tài tử, chồng bỏ đi để lại món nợ mấy trăm triệu đồng, phải đi hát rạc giọng trả nợ và nuôi con.

Giữ đúng chất miệt vườn

Tổng đạo diễn Hoa Hạ thừa nhận đặt ra vòng thi này là chị tự làm khó mình bởi các thí sinh đa số thiệt thà, ít chịu nói - chịu kể về mình. Vì vậy, bộ phận biên tập đã theo sát thí sinh từ đầu để tạo sự gần gũi, từ đó họ mới trải lòng về những kỷ niệm, câu chuyện đời mình.

Tiết mục được viết như "đo ni đóng giày" cho vừa với khả năng của thí sinh bởi đa số không chuyên và gần như không biết diễn.

Để tăng độ chân thật và cảm xúc cho thí sinh, đạo diễn huy động người nhà, bạn bè của thí sinh, ai biết ca biết diễn vô diễn phụ để thí sinh tự nhiên, diễn tốt hơn. Vậy nên mới có em gái thí sinh Thanh Tình phụ diễn để anh kể về quãng thời gian bị tai nạn giao thông, nằm hôn mê tưởng chết.

Nhưng cũng có những trường hợp như anh Chí Tâm, đạo diễn gọi vợ anh lên chỉ kết câu cuối: "Anh ơi, bầy vịt về rồi!" mà chị không thể làm được vì vợ Chí Tâm bị bệnh tim, sợ lên sân khấu khớp quá sẽ... xỉu!

Mỹ Diện - Ảnh: LINH ĐOAN

Đạo diễn Hoa Hạ tâm sự, chị xuất thân từ miệt vườn nên rất có cảm tình với các thí sinh và cũng có nhiều trăn trở làm sao giữ được chất mộc mạc, tự nhiên của các tài tử, từ đó mới dẫn dắt họ đi vào các bài hát, trích đoạn sao cho ngọt và vừa vặn.

Từ tiếng hát, lời ca của các tài tử miệt vườn, không chỉ là những ước mơ được đi hát, khán giả còn thấy ở đó một tinh thần rất lạc quan của người miền Tây. Lời ca, tiếng hát theo họ vào cuộc sống hằng ngày. Tiếng hò, điệu lý giữa buổi trưa nắng gắt trên đồng.

Một câu vọng cổ chấp chới trên bờ đê, lắt lẻo cầu tre, men qua kinh rạch... bất chấp nghịch cảnh, khó khăn trong cuộc sống.

Bởi vậy, không dừng lại ở một chương trình truyền hình, "Tài tử miệt vườn" được khán giả yêu mến bởi đưa họ về những miền nhớ gây xao xuyến...

'Đờn ca' nhiều giải thưởng, tài tử vẫn thở dài

TTO - Tối 20-4, tại Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang, ban tổ chức Liên hoan đờn ca tài tử giải Hoa sen vàng năm 2019 đã có buổi tổng kết, biểu diễn báo cáo và trao giải thưởng cho các cá nhân, đơn vị xuất sắc.