Tùy viên văn hóa Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam tìm hiểu cách làm phở ngô của người Mông - Ảnh: VŨ TUẤN

Hàng chục gian hàng phở đại diện cho phở Việt ở khắp mọi miền của Tổ quốc và phở Việt Nam ở nước ngoài đã nổi lửa, sẵn sàng phục vụ hàng nghìn tô phở cho người dân Nam Định cũng như du khách.

Canh nước dùng chờ trời sáng

Để sáng 11-12 phục vụ thực khách, hơn chục gian hàng của những quán phở nổi tiếng Nam Định đã nổi lửa do xương bò để nấu phở phải ngâm trong nước sạch nhiều giờ rồi ninh ít nhất 10 tiếng. Các gian hàng phở thay nhau thức canh nồi phở như canh bánh chưng ngày Tết.

Anh Nguyễn Công Định, phó giám đốc Công ty Phở xưa Nam Định, cho hay sự kiện năm nay ban tổ chức bán vé để lấy số tiền đó ủng hộ các bệnh nhân bại não của tỉnh nhà nên các hàng phở rất hào hứng. Dù được tổ chức ngay trên "sân nhà" nhưng chuỗi phở xưa đất Thành Nam tất bật từ sáng đến khuya.

Sáng 11-12, gần 100 hàng phở là các quán phở nổi tiếng ở các vùng miền của Tổ quốc và cả phở của người Việt ở nước ngoài sẽ nấu phở phục vụ người dân. Sự kiện bán vé 10.000 đồng để gây quỹ ủng hộ bênh nhân bại não.

Riêng phở Nam Định có hàng chục gian hàng, dự kiến những gian hàng này sẽ phục vụ hết công suất. Ngoài ra, các gian hàng khác đại diện cho các vùng miền từ Hà Nội, Hà Giang, miền Trung, Tây Nguyên và miền Nam.

Gia đình quán phở Út Trân ở TP.HCM lần đầu tiên mang phở đi xa như lần này. Chủ quán Phạm Hữu Đức cho hay nấu phở phải ninh xương, luộc thịt, sơ chế nhiều nguyên liệu. Hơn nữa muốn nấu được phở ngon lại phải tỉ mẩn, kỹ càng. Đồ đạc, nguyên liệu để chuẩn bị nấu phở mang từ TP.HCM ra, hành lý ký gửi máy bay hơn 1 tạ.

Phở Út Trân và phở 34 Cao Thắng là hai đại diện cho phở Việt khu vực phía Nam phục vụ chiêu đãi các đại sứ và các nhà ngoại giao ngày 10-12. Ngay sau đó, cả gia đình anh Đức lại khuân vác đủ các loại lỉnh kỉnh ra gian hàng ở Công viên Vị Xuyên (TP Nam Định) để ninh xương, nấu phở tiếp.

Chuyến "Bắc tiến" lần này của gia đình phở Út Trân như một cơ duyên đặc biệt. Phạm Hữu Đức nấu phở ngon như những quán phở gia truyền ở miền Bắc nhưng tự học, tự tìm ra công thức riêng chứ không "tầm sư học đạo" như nhiều hàng phở khác. Anh Đức mất hai năm vừa tìm hiểu, nấu thử, thay đổi và đưa ra công thức riêng.

Hai cậu con trai một cậu 15 tuổi, một cậu 17 tuổi "bắn" tiếng Anh như gió và rất mê phở. Anh Đức yên tâm về những tâm huyết của anh bao năm qua với phở sẽ có người kế nghiệp. Bố làm phở, mẹ chụp hình, con trai giới thiệu cho khách nước ngoài về món phở của gia đình khiến gian hàng phở này vui như Tết.

"Tôi chưa bao giờ mang phở đi xa như thế này - anh Đức cười - Mang phở từ xa về nấu phở ở chính "đất phở" dù vất vả nhưng vui".

Cả gia đình anh Phạm Hữu Đức vượt gần 2.000 cây số về nấu phở phục vụ Ngày của phở ở Nam Định - Ảnh: VŨ TUẤN

Nồi phở vượt đại dương

Anh Cao Văn Luận - người đoạt giải Hoa hồi vàng năm 2019 mang phở từ Úc về Nam Định để phục vụ thực khách trong chuỗi sự kiện Ngày của phở năm nay.

Anh Luận sinh sống bên Úc, năm 2019, trước khi tham dự cuộc thi "Tìm người nấu phở ngon" năm đó, anh đã đi từ Bắc chí Nam để ăn phở, học cách mà người Việt nghệ thuật hóa xương bò thế nào để nấu được nồi nước dùng ngọt, đậm đà nhưng không có mùi ngây đặc trưng của xương bò. Sau khi giành giải nhất - giải Hoa hồi vàng năm 2019, anh trở về Úc, mở quán phở mang tên Hoa Hồi Vàng.

Năm nay, anh quay lại Việt Nam tham dự chuỗi sự kiện Ngày của phở. Ngoài các nguyên liệu chính để nấu phở anh mang về Việt Nam hơn 1 tạ bò viên. Tô phở vượt đại dương về quê phở Nam Định có thêm những viên thịt bò từ Úc. Anh Luận muốn giới thiệu đến những tín đồ của phở thêm một vị đặc biệt của phở Việt Nam ở nước ngoài.

"Về Việt Nam tôi lại phát hiện quả táo mèo (quả Sơn Tra) là nguyên liệu tạo vị ngọt cho nước dùng rất ngon. Ở Úc tôi dùng táo để tạo vị ngọt, nhưng về Việt Nam không mua được. Thế nhưng quả táo mèo ở Tây Bắc lại tạo được vị ngọt rất ngon. Không hề chua, chát mà ngọt thanh, rất đặc biệt", anh Luận tiết lộ.

Táo mèo là thứ quả mọc thành rừng ở nhiều nơi vùng Tây Bắc như Yên Bái, Sơn La, Lào Cai... quả hơi có vị chua, chát nhưng hậu vị lại rất ngọt.

Người nấu phở ngon như anh Luận, đặc biệt là phở ở nước ngoài không dùng bột ngọt, không dùng đường mà tạo vị ngọt bằng những bí quyết riêng. Bí quyết của người Hà Nội hay nhiều nơi khác là con sá sùng, người Nam Định là nước mắm, và nhiều nơi khác là củ, quả.

Nam Định là một trong những đô thị đầu tiên của miền Bắc được xem là quê hương của phở. Người Nam Định, đặc biệt là người ở làng Vân Cù, Giao Cù và Tây Lạc mang phở đi khắp mọi miền của Tổ quốc.

Sự kiện Ngày của phở 12-12 năm nay những người nấu phở ngon ở khắp mọi miền về Nam Định như một lần tìm về nguồn cội của món ăn "quốc hồn quốc túy" này.