Hội thảo "Đẩy mạnh xuất khẩu nước mắm, định hướng và giải pháp" tổ chức ngày 24-6 tại Hà Nội - Ảnh: T.TÂM

Theo Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn), cả nước hiện có hơn 4.200 cơ sở sản xuất nước mắm với sản lượng trung bình trong năm 2020 đạt gần 380 triệu lít…, nhưng sản lượng xuất khẩu còn khiêm tốn.

Ông Phùng Đức Tiến, thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, đề cập giải pháp: "Khôi phục và phát huy các mô hình, làng nghề chế biến nước mắm; xây dựng chỉ dẫn địa lý và thương hiệu nước mắm đặc sản vùng miền, sản phẩm OCOP. 

Cần thiết phải có một đề tài nghiên cứu đánh giá rủi ro, nguy cơ histamin trong nước mắm, để tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu nước mắm".

Trong khi đó, ông Lê Thanh Hòa - phó cục trưởng Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn) - cho biết, xuất khẩu nước mắm bình quân cả nước mới đạt tỉ lệ khoảng 12,6% so với tổng sản lượng. Thị trường châu Á chiếm hơn 54%, châu Úc hơn 18%, châu Âu hơn 13% và châu Mỹ hơn 13%.

"Tổng kim ngạch xuất khẩu nước mắm năm 2021 đạt 28,53 triệu USD. Để phát triển bền vững phục vụ xuất khẩu, cần đảm bảo nguồn nguyên liệu cả về số lượng và chất lượng, tổ chức các đội tàu chuyên khai thác cá làm mắm, ướp muối ngay trên tàu để đảm bảo chất lượng nguyên liệu đầu vào cho chế biến nước mắm.

Đồng thời, cần nghiên cứu thị hiếu, mở rộng thị trường xuất khẩu với sự đa dạng về chủng loại nước mắm; đầy đủ hồ sơ truy xuất nguồn gốc, đáp ứng các quy định về an toàn thực phẩm của các thị trường. Từng bước xây dựng thương hiệu quốc gia cho nước mắm Việt Nam", ông Hòa phân tích.

Còn kết nối các đơn vị, tổ chức nghiên cứu khoa học để có những dự án giúp các doanh nghiệp sản xuất nước mắm gia tăng hiệu suất thu hồi đạm, có sản phẩm nước mắm chất lượng, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, tiêu chuẩn quốc tế là giải pháp mà ông Trần Đáng, chủ tịch Hiệp hội Nước mắm Việt Nam, gợi ý. 

Ông Đáng nói thêm: "Hiệp hội mong muốn phát triển ngành hàng của chúng ta giống như ngành hàng rượu vang của một số nước trên thế giới: có kết hợp giữa khoa học và truyền thống, giữa tinh hoa lâu đời và thước đo công nghệ chính xác để cho ra hàng triệu chai nước mắm ngon có chất lượng".

Ngoài ra, một giải pháp đặt ra cho các doanh nghiệp, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh nước mắm cần đầu tư kinh phí nhiều hơn nữa để thay đổi công nghệ, áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng như HARPC, HACCP, ISO 22000…

Hành trình 10 năm đưa nước mắm truyền thống Việt ra thế giới

Từ việc các lô hàng bị trả về do chưa đạt chất lượng khách hàng mong muốn, đến nay mỗi tháng 18.000 sản phẩm nước mắm được bán ra thông qua sàn thương mại điện tử (TMĐT) Amazon, là cả câu chuyện dài của nước mắm Mami và Pacific Foods.