Hôm 4-12, dịch vụ nhạc trực tuyến Spotify của Thụy Điển thông báo cắt giảm khoảng 1.500 nhân viên, tương đương 17% nhân sự, để giảm chi phí vận hành. Đây là đợt cắt giảm nhân sự lần 3 của Spotify trong năm nay, sau khi cho 600 người nghỉ việc vào tháng 1 và 200 người khác vào tháng 6.

Hơn 255.000 nhân sự công nghệ bị sa thải

Spotify chỉ là một phần trong làn sóng sa thải nhân viên ngành công nghệ năm 2023, một năm chứng kiến nhiều đợt cắt giảm nhân sự lớn trong mảng này, từ các ông lớn như Google, Amazon, Microsoft cho tới các start-up nhỏ.

Dữ liệu của trang Layoffs.fyi cho thấy kể từ đầu năm đến ngày 5-12-2023, hơn 1.140 công ty công nghệ đã sa thải tổng cộng hơn 255.000 nhân viên, cao hơn nhiều so với năm ngoái với 1.064 công ty sa thải 164.969 nhân viên.

San Francisco (Mỹ), nơi tập trung nhiều tên tuổi công nghệ lớn, đang cảm nhận rõ việc cắt giảm nhân sự. Bà Abby Raisz (Viện Kinh tế hội đồng khu vực vịnh San Francisco), nói với Đài Fox News: "Khu vực vịnh San Francisco (bao gồm chín hạt) đã mất gần 17.000 việc làm hồi tháng 10, và đây là đợt cắt giảm việc làm hằng tháng tồi tệ nhất chúng tôi từng chứng kiến kể từ lúc biến thể vi rút Omicron tấn công".

Sự phục hồi của ngành công nghệ diễn ra chậm khiến các công ty mảng này tiếp tục cắt giảm nhân lực và chuyển từ "tư duy cầu tiến" ("growth mindset", cho rằng có thể cải thiện nhờ vào môi trường phù hợp và khích lệ) sang "tư duy dựa trên hiệu quả" trong điều kiện thị trường khó khăn, theo trang tin TechCrunch.

Trong thư gửi các nhân viên, ông Daniel Ek - giám đốc điều hành Spotify - nói điều quan trọng là công ty phải điều chỉnh quy mô phù hợp với tình hình tài chính sau khi thuê quá nhiều người vào năm 2020 và 2021. Ông nhấn mạnh "tinh gọn không chỉ là một lựa chọn mà còn là điều cần thiết".

Lỗi ở trí tuệ nhân tạo (AI)?

Sự bất ổn kinh tế, các ưu tiên chiến lược hoặc sự thay thế của AI được coi là những nguyên nhân gây ra các đợt cắt giảm nhân sự đã nêu. Chẳng hạn Nokia - tập đoàn viễn thông đa quốc gia có trụ sở tại Phần Lan - thông báo sẽ giảm tới 14.000 nhân viên từ nay cho đến năm 2026 do doanh thu giảm.

Giám đốc điều hành Pekka Lundmark của Nokia cho biết: "Tình hình thị trường thực sự đầy thách thức. Tại thị trường quan trọng nhất của chúng tôi là Bắc Mỹ, doanh thu ròng đã giảm 40% trong quý 3 năm nay".

Nokia đang nhắm tới mục tiêu tiết kiệm từ 800 triệu euro đến 1,2 tỉ euro vào năm 2026. Họ dự kiến giảm số nhân viên từ 86.000 xuống còn khoảng 72.000 - 77.000. Trong khi đó mạng việc làm LinkedIn, vốn đã thông báo sa thải hàng trăm nhân viên, tiết lộ: "Chúng tôi đang tiếp tục đầu tư vào các ưu tiên chiến lược cho tương lai".

Bà Anna Tavis, giáo sư chuyên về quản lý nguồn nhân lực tại ĐH New York, tin rằng tất cả các ngành sẽ tiếp tục điều chỉnh quy mô phù hợp để hiệu quả hơn và giảm chi phí. Bà giải thích: "Sau đợt tuyển dụng tăng vọt hậu đại dịch COVID-19, những tác động kéo dài của đợt tuyển dụng này vẫn còn rất rõ. Các công ty công nghệ đã chi quá mức vào việc tăng quy mô nhân sự. Giờ đây họ nhận thấy nhu cầu cấp thiết là phải điều chỉnh lại đội ngũ và sắp xếp theo cấp độ cần thiết".

Việc cắt giảm nhân sự diễn ra trong bối cảnh các gã khổng lồ công nghệ đổ hàng tỉ USD vào AI. Hiện nay những thảo luận về tác động của AI với chi phí lao động cũng đang rất sôi nổi.

Tuy nhiên bà Anna Tavis chỉ ra: "Mặc dù người ta tin rằng AI có thể thay thế một số công việc hoặc một phần công việc hiện do con người đảm nhiệm, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là những kỳ vọng này có thể đang đi trước thời đại. Tuy nhiên với những tiến bộ về AI, các công ty đang chuẩn bị cho sự thay đổi lớn về mặt tổ chức".

Làn sóng sa thải trở lại

TTCT - 14.000, 3.000, 2.000… các con số cứ nhảy múa trên những bản tin u ám về tình hình nhân sự của nhiều công ty, tập đoàn trải đủ lĩnh vực, từ năng lượng, tiêu dùng đến công nghệ và y tế.