Chiều 25-1, ông Trần Đình Trường, trưởng Phòng quản lý đô thị thành phố Quảng Ngãi, cho biết việc trùng tu, sơn mới thủy đài cổ xây dựng từ thời Pháp nằm giữa trung tâm thành phố sắp hoàn thiện. 

"Tết này, người dân sẽ thấy một công trình ánh sáng tuyệt đẹp vào ban đêm từ đài nước biểu tượng này", ông Trường nói.

Thủy đài cổ ai cũng thấy có từ bao giờ?

Nằm bên công viên trung tâm thành phố Quảng Ngãi, tháp nước Quảng Ngãi là một trong những tháp nước cổ hiếm hoi còn tồn tại ở Việt Nam.

Công trình này được xây dựng cuối thập niên 1920 ở đầu khu Xóm Mới, để cung cấp nước sinh hoạt cho cư dân địa phương.

Tháp nước cao khoảng 30 mét, gồm hai phần thân tháp và bể chứa nước. Công trình này vào thời điểm thi công cực kỳ đồ sộ, xây dựng bằng bê tông cốt thép theo kỹ thuật tiên tiến của người Pháp thời bấy giờ.

Dù là công trình dân sinh, do người phương Tây xây dựng, nhưng nét đặc sắc trong kiến trúc của tháp nước cổ này là những họa tiết mang tính chất Á Đông.

Phần đỉnh tháp có chóp nhọn, ngói lợp mái âm dương và các đầu đao giả nhô ra như mái đình, chùa Việt. 

Thân tháp có mặt cắt hình bát giác, thể hiện triết lý bát quái của người phương Đông.

Quanh thân tháp có các cửa sổ hình bát giác bố trí so le theo các ô, song cửa hình chữ thọ cách điệu.

Chính những họa tiết này đã giúp cho kiến trúc tòa tháp trở nên mềm mại và hài hòa với cảnh quan xung quanh. 

Với nhiều thế hệ, tháp nước bên Bưu điện tỉnh đã như một công trình điểm nhấn của phố thị Quảng Ngãi.

Trải qua bao thăng trầm lịch sử, tháp nước cổ kính vẫn đứng sừng sững như một chứng nhân lịch sử, dẫu thành phố thay da đổi thịt từng ngày.

Khoác áo mới cho thủy đài trăm năm

Tính từ thời điểm xây dựng, đến nay thủy đài đã trải qua trăm năm tồn tại. Sứ mệnh lịch sử là bể chứa nước cung cấp cho người dân thành phố đã dừng lại, khi hệ thống đường ống cấp nước sạch trải rộng khắp nơi.

Có một thời gian, tỉnh Quảng Ngãi đứng trước tranh luận giữa giới bảo tồn và phát triển. Người muốn đập thủy đài này để đảm bảo an toàn, người muốn giữ lại chứng nhân lịch sử này bởi giá trị rất lớn của tháp nước duy nhất tại Quảng Ngãi.

Cuối năm 2023, UBND thành phố Quảng Ngãi quyết định tu sửa tháp nước cổ, biến công trình ngót trăm năm thành một tháp ánh sáng. 

Theo ông Trần Đình Trường, tháp nước được giữ nguyên kiến trúc. Đơn vị thi công chỉ sơn sửa, khoác áo mới cho thủy đài cổ này.

"Toàn bộ chi phí được xã hội hóa. Chúng tôi dự kiến sẽ lắp hệ thống điện chiếu sáng từ chân phả lên thân tháp. Phần đài nước sẽ lắp đèn lưới chiếu sáng, tùy thời điểm sẽ chiếu những nội dung khác nhau. Đây sẽ là điểm nhấn rất đẹp của thành phố Quảng Ngãi về đêm", ông Trường nói.

Việc "khoác áo mới" này cũng vấp phải những ý kiến trái chiều, một số ý kiến cho rằng sơn mới mất đi vẻ cổ kính. Tuy nhiên, ông Trường cho rằng việc trùng tu, sơn phết là làm mới biểu tượng gắn bó với tất cả người dân Quảng Ngãi.

"Đa phần người dân ủng hộ, nên chúng tôi thực hiện. Có thể thời gian tới, chúng tôi sẽ có những hình ảnh xưa, và câu chuyện về tháp nước này để phía bên trong chân tháp như một "bảo tàng" thu nhỏ về lịch sử thủy đài và khu vực này", ông Trường nói.

Thủy đài trong niềm lưu luyến của người Sài Gòn

TTO - Bao nhiêu năm, những công trình thủy đài nằm giữa Sài Gòn đã in sâu vào tâm trí người dân Sài thành với hình bóng quen thuộc. Giờ đây, nhiều người tiếc nuối nói lời chia tay.