Sau vụ nổi loạn bất thành của Wagner, Nga khẳng định có đủ nguồn lực thay thế khi lực lượng này rút khỏi các vùng chiến sự ở Ukraine. Câu hỏi đặt ra là ai sẽ thay thế Wagner vào lúc này khi cả Kiev và Matxcơva đều thông báo đang có giao tranh ác liệt ở miền đông và nam Ukraine?

Storm Z được tổ chức ra sao?

Ngày 12-7, Ukraine thông báo quân đội nước này đã đạt được một số thành công trong cuộc giao tranh gần thành phố Bakhmut thuộc Donetsk, miền đông Ukraine. Tuy nhiên vài ngày trước đó, báo Washington Post (Mỹ) tiết lộ thông tin đáng chú ý hơn: Ở ngoại ô Bakhmut, lần đầu tiên phía Ukraine chạm trán với lực lượng có tên Storm Z (tạm dịch: Bão Z). 

Đây là lực lượng thuộc kiểm soát của Bộ Quốc phòng Nga và được điều đến để thay thế Wagner. Truyền thông Nga gần đây cũng đã nhắc tới Storm Z sau vụ nổi loạn của Wagner.

Sự tồn tại của các đơn vị Storm Z lần đầu tiên được Ukraine phát hiện vào ngày 6-4 năm nay khi họ thu được những tài liệu nêu chi tiết về việc tuyển quân và thành lập lực lượng này. Báo Washington Post cho biết Storm Z được tạo nên từ sự kết hợp quân dự bị, lính nghĩa vụ và tội phạm đã bị kết án.

Trong khi đó, các tài liệu mà phía Ukraine có được cho biết thành viên của Storm Z được tuyển từ các nhà tù của Nga - điều khiến người ta nhớ đến cách tuyển binh tương tự của Wagner. Những chiến binh Storm Z được hứa hẹn giảm án cũng như nhận lương 205.000 rúp (hơn 2.200 USD) mỗi tháng trong suốt thời gian ký hợp đồng.

Theo Đài RT (Nga), đầu năm nay Wagner bị hạn chế trong việc tuyển quân từ các nhà tù, thay vào đó chuyện này được giao cho các đơn vị khác gồm cả Storm Z. Các đơn vị tấn công Storm Z hoạt động với chiến thuật giống như Wagner và có cấu trúc tương tự.

Mỗi đơn vị Storm Z sẽ gồm 100 người, được chia thành 4 đội đánh chiếm mục tiêu (mỗi đội 10 người), 4 đội hỗ trợ hỏa lực (mỗi đội 10 người), bộ phận chỉ huy (2 người), tổ công binh (5 người), tổ trinh sát (8 người), tổ sơ tán y tế (3 người) và nhóm phụ trách drone (2 người).

Storm Z sẽ được triển khai cùng các lực lượng Nga như các lữ đoàn súng trường cơ giới, trung đoàn xe tăng... Họ sẽ làm các nhiệm vụ chiến đấu trong đô thị hoặc trong các khu vực địa lý phức tạp nhằm chiếm các vị trí quan trọng, chiến lược như pháo đài, sở chỉ huy và trung tâm liên lạc.

Các thành viên Storm Z được huấn luyện trong khoảng thời gian khá ngắn, từ 10 - 15 ngày, trước khi được đưa vào chiến đấu, chủ yếu tại thành phố Bakhmut và Avdiivka đều thuộc Donetsk.

Hoài nghi về năng lực chiến đấu của Storm Z

Trong tuần này, giao tranh ác liệt và các cuộc tấn công bằng drone của Nga nhằm vào các thành phố của Ukraine vẫn tiếp diễn trong lúc Tổng thống Volodymyr Zelensky tới Lithuania dự hội nghị thượng đỉnh NATO.

Tình hình cũng đặc biệt nóng xung quanh Bakhmut. Ông Andriy Kovaliov, người phát ngôn của Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine, cho biết: "Ukraine tiếp tục tấn công ở phía bắc và phía nam Bakhmut. Chúng tôi đã đạt được thành công tại một số nơi theo hướng Bila Hora-Andriivka và Bila Hora-Kurdyumivka".

Bakhmut là nơi đã diễn ra một trong những trận chiến dài nhất và đẫm máu nhất trong xung đột Nga - Ukraine. Hồi tháng 5, ông Yevgeny Prigozhin, chỉ huy lực lượng Wagner, tuyên bố đã chiếm được toàn bộ Bakhmut - chiến thắng lớn duy nhất về mặt lãnh thổ trong năm nay của Nga. Sau đó, Wagner rút khỏi Bakhmut và giao lại thành phố này cho quân chính quy Nga.

Giờ đây, cuộc phản công của Ukraine đối mặt với nhóm kế nhiệm của Wagner là Storm Z ở ngoại ô Bakhmut. Tuy nhiên, Kiev đánh giá thấp năng lực chiến đấu của nhóm này. Theo Tổng cục Tình báo của Bộ Quốc phòng Ukraine, các thành viên Storm Z nghiện rượu, tham gia cướp bóc và dễ đào ngũ.

Còn tờ Telegraph (Anh) thì cho rằng mặc dù tách biệt với Wagner nhưng nhiều chiến binh Storm Z từng coi ông Prigozhin như tổng tư lệnh không chính thức của họ. Hồi cuối tháng 6, một số chiến binh Storm Z tuyên bố ủng hộ cuộc nổi loạn của Wagner.

Hôm 4-7, Hãng tin Bloomberg dẫn thông tin từ các quan chức tình báo châu Âu cho biết Nga đang chuẩn bị gửi thêm các chiến binh Chechnya và tù nhân tới Ukraine để lấp vào khoảng trống do Wagner để lại. Hiện chưa rõ năng lực của Storm Z ra sao, cũng như chưa biết họ có làm nên chuyện như những gì Wagner đã cho thấy tại thành phố Bakhmut hay không.

Điện Kremlin cho phép Wagner hoạt động tại châu Phi

Tập đoàn Wagner vẫn được phép quản lý một số hoạt động tại châu Phi. Các hoạt động này góp phần tăng ảnh hưởng của Matxcơva tại châu lục này nhiều năm qua.