Phóng to

Tàu khu trục trang bị tên lửa Varyag của Nga tham gia tập trận cùng Trung Quốc tại Hoàng Hải Ảnh: RIA Novosti

Tân Hoa xã cho biết các hoạt động quân sự chung sẽ diễn ra từ ngày 22 đến 27-4 tại khu vực căn cứ hải quân Thanh Đảo ở tỉnh Sơn Đông, nơi đóng quân của hạm đội phương bắc của Trung Quốc. “Cuộc diễn tập đã được lên kế hoạch từ lâu nhằm duy trì ổn định và hòa bình khu vực” - người phát ngôn Lưu Vi Dân của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nêu rõ.

Đây là cuộc diễn tập chung đầu tiên giữa hải quân hai nước dù Bắc Kinh và Matxcơva đã tham gia bốn cuộc tập trận quân sự kể từ năm 2005. Cuộc tập trận kéo dài sáu ngày sẽ tập trung vào các hoạt động phối hợp phòng vệ hàng hải trên không và bảo vệ các tuyến giao thông biển huyết mạch, bao gồm diễn tập hộ tống, tìm kiếm và giải cứu, chiến thuật chống tàu ngầm và phối hợp giải cứu các tàu bị hải tặc tấn công. Hai bên cũng sẽ tung lực lượng đặc nhiệm và máy bay tham gia một vụ mô phỏng chống khủng bố.

Huy động tàu ngầm

Tham gia tập trận chung, về phía Trung Quốc có hai tàu ngầm chiến đấu phối hợp cùng 16 tàu hải quân, tất cả đều được trang bị tên lửa. Bên cạnh còn có 13 máy bay chiến đấu, 5 trực thăng cùng 4.000 binh lính. Phía Nga có bốn tàu chiến, ba tàu hậu cần, máy bay cùng lực lượng lính thủy đánh bộ. Tàu chiến của Nga gồm chiếc Varyag thuộc hạm đội Thái Bình Dương được trang bị hệ thống tên lửa đạn đạo hiện đại có khả năng phá hủy các mục tiêu trên bộ lẫn trên biển, ba tàu khu trục lớp Udaloy là Nguyên soái Shaposhnikov, Đô đốc Panteleyev và Đô đốc Vinogradov.

Philippines kêu gọi các nước lên tiếng Ngoại trưởng Philippines Albert Del Rosario ngày 22-4 kêu gọi các nước lên tiếng về thái độ hung hăng của Trung Quốc tại bãi cạn Scarborough, nơi hai nước chạm trán gần đây. Ông cảnh báo các nước khác có thể bị ảnh hưởng bởi tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh nếu không hành động như Manila. “Việc tự do đi lại trên biển và không bị cản trở giao thương là rất quan trọng đối với nhiều nước, do vậy tất cả nên cân nhắc những gì Trung Quốc đang làm tại bãi cạn Scarborough” - AFP dẫn lời ông Del Rosario nhấn mạnh.

Tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc Trần Bính Đức nhấn mạnh các hoạt động quân sự chung giúp “nâng tầm hợp tác chiến lược và tin tưởng lẫn nhau giữa hai nước, cũng như tăng cường khả năng phối hợp của hải quân hai bên nhằm đối phó với các nguy cơ và thử thách trong khu vực”.

Cuộc diễn tập diễn ra chỉ vài ngày sau cuộc tập trận chung Mỹ - Philippines. Bắc Kinh khẳng định cuộc tập trận Nga - Trung chỉ là một hoạt động bình thường trong khuôn khổ Tổ chức Hợp tác Thượng Hải có sự tham gia của Nga, Trung Quốc và một số quốc gia Trung Á khác.

Láng giềng lo ngại

Tuy nhiên, các hoạt động quân sự của Trung Quốc đã không khỏi gây lo ngại cho các nước láng giềng. Truyền thông Nhật Bản, nước đang tranh chấp với Bắc Kinh về chủ quyền quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư), khẳng định cuộc tập trận nhằm cảnh báo Tokyo do vị trí tập trận cách quần đảo tranh chấp hơn 1.000km.

Trong một báo cáo được đưa ra mới đây, Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã cảnh báo việc Bắc Kinh đang tăng cường hoạt động tại các vùng nước gần lãnh thổ Nhật Bản, trong khi Nga tập trận thường xuyên hơn ở vùng Viễn Đông. Yonhap của Hàn Quốc cũng cho rằng cuộc tập trận diễn ra gần sát với cuộc diễn tập Mỹ-Hàn Quốc chính là nhằm cân bằng với sức mạnh của Mỹ tại khu vực.

Vào đầu tháng 3, Bắc Kinh đã loan báo đẩy nhanh tốc độ hiện đại hóa quân đội của mình với tỉ lệ chi ngân sách quốc phòng tăng hai con số. Bằng cách này, Trung Quốc mong muốn rút ngắn cách biệt quân sự với Washington. Các tham vọng về lãnh thổ, nhất là những yêu sách vô lý trên biển Đông, của Trung Quốc đang khiến các nước láng giềng của họ và Mỹ lo ngại.

Giới phân tích cũng cho rằng cuộc tập trận chung Nga - Trung nhằm đối phó với các hoạt động quân sự gần đây của Mỹ và hai đồng minh châu Á của Mỹ là Nhật Bản, Hàn Quốc. “Đây là điều khiến các nước láng giềng của Bắc Kinh lo ngại. Kiểu tập trận này không có giá trị gì trong việc xây dựng niềm tin chiến lược lâu dài với các nước lân cận” - AFP dẫn lời chuyên gia Joshua Eisenman tại Hội đồng Chính sách đối ngoại Mỹ nhận định.