Theo Đài CBS ngày 28-5, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và các nước thành viên đang ráo riết chuẩn bị cho viễn cảnh ứng viên Donald Trump chiến thắng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới.

Cựu phát ngôn viên chính của NATO Oana Lungescu cho biết tổng thư ký tổ chức này Jens Stoltenberg đang chuẩn bị một bản kế hoạch viện trợ Ukraine mới theo hướng không thể bị ảnh hưởng bởi các biến động chính trị.

Bản kế hoạch này có hiệu lực trong 5 năm, với trị giá lên đến 107 tỉ USD. Trong đó, ông Stoltenberg dự kiến trao nhiều trách nhiệm trực tiếp hơn cho các thành viên liên minh ngoài Mỹ.

Đặc biệt, các đồng minh châu Âu sẽ thành lập một quỹ viện trợ Ukraine chung và tăng mức hỗ trợ của mình. Điều này nhằm giảm tầm ảnh hưởng của Mỹ vào các hoạt động của NATO.

Bà Lungescu nhận định: "Việc có một sự dễ đoán nhất định là rất cần thiết đối với các nước đồng minh và Ukraine (ám chỉ ông Trump quá thất thường). Kế hoạch của ông Stoltenberg nhằm giảm một vài gánh nặng của Mỹ đối với tổ chức, song vẫn duy trì vai trò giám sát hoàn toàn".

Động thái trên của NATO phản ánh rõ tâm lý e ngại những tác động tiêu cực ông Trump có thể mang lại cho khối này nếu đắc cử tổng thống.

Trước đây, trong nhiệm kỳ tổng thống của mình, ông Trump từng nhiều lần công khai chỉ trích các đồng minh NATO không hoàn thành nghĩa vụ đóng góp.

NATO yêu cầu mỗi nước thành viên duy trì ngân sách tối thiểu là 2% GDP. Tuy nhiên, đến năm 2023, chỉ 10 trong 30 nước thành viên (ngoài Mỹ) hoàn thành nghĩa vụ này.

Do đó, cựu tổng thống Mỹ bức xúc việc các thành viên còn lại có tổng quy mô kinh tế ngang bằng Mỹ, song ngân sách quốc phòng lại chưa bằng nửa Washington - điều được chính website của NATO thừa nhận.

Quan điểm này được duy trì đến tận ngày nay. Đội ngũ vận động tranh cử tổng thống năm 2024 của ông Trump khẳng định ông xem việc yêu cầu đồng minh tăng chi quốc phòng là một trong những chính sách quyết liệt theo đuổi.

Bà Karoline Leavitt, thư ký báo chí cho chiến dịch tranh cử toàn quốc của ông Trump, tuyên bố: "Tổng thống Trump đã buộc các đồng minh tăng cường ngân sách NATO bằng cách yêu cầu họ trả tiền. Tuy nhiên, ông Joe Biden dối trá đã quay lại con đường cho phép họ lợi dụng tiền thuế của người dân Mỹ.

Khi ông Trump quay lại phòng Bầu dục, ông ấy sẽ khôi phục hòa bình, đồng thời tái thiết sức mạnh và sức răn đe của Mỹ trên trường thế giới".

Thậm chí, hồi tháng 2, cựu tổng thống Mỹ đã tuyên bố sẽ khuyến khích Nga "làm bất kỳ điều gì họ muốn" với các nước NATO không đóng góp đủ.

Bà Lungescu nhận định kế hoạch được ông Stoltenberg đề ra sẽ giải quyết khúc mắc trên của ông Trump. Thực tế, các đồng minh NATO cũng đang cố gắng tìm cách tăng ngân sách quốc phòng của nước mình.

"Tôi nghĩ rằng đến Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Washington trong tháng 7, chúng ta sẽ có số liệu cập nhật và thấy ngân sách quốc phòng các nước đã được tăng đáng kể", bà Lungescu dự đoán.

Ông Trump có thể rút Mỹ khỏi NATO

Cựu cố vấn an ninh quốc gia dưới thời ông Trump John Bolton khẳng định cựu tổng thống từng suýt rút Mỹ khỏi NATO hồi cuối năm 2018. Nếu nhiệm kỳ mới của ông Trump xảy ra, điều này hoàn toàn có thể lặp lại.

Ông Bolton viết trong cuốn tự truyện phát hành năm 2020: "Tôi nghĩ ông Trump sẽ gây ra thiệt hại lớn trong nhiệm kỳ thứ hai, loại thiệt hại mà đôi khi không thể hồi phục.

Tôi nghĩ ông ta hoàn toàn có ý định rút Mỹ khỏi NATO. Tôi nghĩ đó sẽ là quyết định kinh khủng cho Mỹ và nhiều bên khác. Đó là viễn cảnh rất tệ cho nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump".

Bà Nikki Haley chọn ông Trump, chỉ trích ông Biden là 'thảm họa'

Hôm 22-5, ứng viên tranh cử tổng thống Đảng Cộng hòa Nikki Haley tuyên bố sẽ bỏ phiếu cho đối thủ Donald Trump vào tháng 11 tới, một diễn biến mang lại nhiều lợi thế cho ông Trump trước ông Joe Biden bên Đảng Dân chủ.