PGS.TS bác sĩ Nguyễn Thị Xuyên, chủ tịch Tổng Hội Y học Việt Nam cho biết viêm họng và ho là hai triệu chứng bị lạm dụng kháng sinh phổ biến nhất.

Mối đe dọa từ đề kháng thuốc kháng sinh

Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS bác sĩ Nguyễn Thị Xuyên, chủ tịch Tổng Hội Y học Việt Nam, cho biết đề kháng thuốc kháng sinh là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe toàn cầu với tỷ lệ tử vong cao. 

Theo Tổ chức Y tế thế giới, ước tính giai đoạn 2020 - 2023 Việt Nam có khoảng 296.681 ca tử vong do đề kháng kháng sinh và xếp thứ 2 trong các quốc gia thuộc khu vực Tây Thái Bình Dương.

Bà Xuyên cho biết viêm họng và ho là hai triệu chứng thường gặp trong bệnh lý tai mũi họng và là 2 triệu chứng bị lạm dụng kháng sinh phổ biến nhất do bệnh nhân chưa được tiếp cận điều trị đúng cách, điều này đã góp phần làm gia tăng tình trạng đề kháng kháng sinh.

"Để giảm tình trạng đề kháng kháng sinh, song song việc có chiến lược sử dụng kháng sinh thích hợp và hiệu quả thì công tác nâng cao nhận thức của người bệnh cũng vô cùng quan trọng. 

Tại Việt Nam, kháng sinh được sử dụng không hợp lý, nhiều bệnh nhân tự điều trị và mua kháng sinh tại nhà thuốc không theo đơn của bác sĩ, làm gia tăng tình trạng đề kháng kháng sinh", PGS.TS bác sĩ Nguyễn Thị Xuyên nhấn mạnh.

Bác sĩ Xuyên cho biết thêm: "Đặc thù tại Việt Nam, dược sĩ nhà thuốc là kênh tiếp cận các vấn đề sức khỏe đầu tiên từ bệnh nhân, đồng thời là cầu nối hữu hiệu chuyển tải các thông tin tư vấn phù hợp một cách gần gũi và nhanh chóng. 

Vì vậy, dược sĩ nhà thuốc đóng vai trò then chốt trong định hướng và thay đổi nhận thức giúp bệnh nhân tuân thủ điều trị và sử dụng kháng sinh đúng cách". 

TS.BS Lê Anh Tuấn, phó giám đốc bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương cho rằng sử dụng viêm ngậm và viên nén sẽ bao phủ miệng và họng tốt hơn so với dung dịch xịt và súc họng.

TS.BS Lê Anh Tuấn, phó giám đốc bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương cho rằng viêm họng phần lớn do virus, không sử dụng kháng sinh, điều trị triệu chứng là cơ bản. 

Có thể dùng viên ngậm có chứa hoạt chất flurbiprofen có tác dụng tại chỗ, giảm sưng, giảm viêm, giảm đau, giảm nóng rát cổ họng. Viên ngậm tan trong miệng khoảng 7 phút, liên tục phủ flurbiprofen lên toàn vùng niêm mạc bị viêm trong cổ họng, lưu giữ thuốc trong khoang họng lên tới 3 giờ.

Trong khi đó, ho là triệu chứng nhiều bệnh, cần phải được khám chuyên khoa. Khi điều trị triệu chứng sẽ giảm khó chịu cho người bệnh, ho có đờm sử dụng ambroxol có tác dụng kháng viêm và có sinh khả dụng cao hơn dạng uống. 

Sử dụng viêm ngậm và viên nén mang lại lợi ích đáng kể so với thuốc xịt và súc họng vì khi dùng thuốc xịt sẽ mất đi nhanh chóng 50% do phản ứng nuốt ngay lập tức còn với súc họng thì chỉ còn 5% tồn tại trong miệng sau khi dung dịch được nhổ đi. 

Trong khi đó, viên ngậm hay viên nén sẽ bao phủ miệng và họng tốt hơn so với dung dịch.

Chuỗi hội thảo khoa học "Viêm họng và ho - Góc nhìn đa chuyên khoa" trước đó đã diễn ra tại TP.HCM vào ngày 22-09-2023. 

Phát biểu tại hội thảo ở TP.HCM, ông Sajjapong Saphakkul, tổng giám đốc Reckitt Việt Nam chia sẻ: "Tập đoàn Reckitt kết hợp với Tổng hội Y học Việt Nam tổ chức hội thảo tại Hà Nội và TP.HCM với mục tiêu không chỉ mang đến cho các bác sĩ, dược sĩ những kiến thức hữu ích mà còn tạo cơ hội trao đổi, trau dồi kỹ năng tư vấn, giúp các bác sĩ, dược sĩ phát huy tốt hơn nữa vai trò bảo vệ sức khỏe cộng đồng, góp phần vào công tác bảo tồn kháng sinh, đồng thời đưa ra những giải pháp mới, hữu hiệu trong việc điều trị viêm họng và ho".

Ông Sajjapong Saphakkul, tổng giám đốc Reckitt Việt Nam bày tỏ mong muốn đồng hành cùng ngành y tế, góp phần vào công tác bảo tồn kháng sinh với giảm thiểu tình trạng kháng kháng sinh tại Việt Nam.

Là chuyên gia tham gia cả 2 hội thảo, PGS.TS dược sĩ Bùi Thị Hương Quỳnh, phó trưởng Khoa Dược, Bệnh viện Thống Nhất, cho biết tỷ lệ đề kháng kháng sinh trước và sau dịch COVID-19 nhìn chung đều cao. 

Trong khi có nhiều chủng đa kháng thuốc, vẫn chưa có nhiều thuốc kháng sinh mới được nghiên cứu phát triển. Vì thế, chỉ nên sử dụng kháng sinh trên bệnh nhân có chẩn đoán nhiễm khuẩn và cần sử dụng kháng sinh đúng cách, đúng liều, đủ thời gian.

Ngay tại hội thảo, các dược sĩ đã được thực hành tư vấn tại nhà thuốc theo định hướng thực hành đúng trong nghề nghiệp: không tự ý bán kháng sinh cho bệnh nhân mà không có đơn; tư vấn sử dụng kháng sinh hợp lý cho bệnh nhân: đúng thuốc, đủ liều, đủ thời gian, đúng cách; và góp phần giáo dục, nâng cao nhận thức của bệnh nhân về đề kháng kháng sinh.

"Các dược sĩ cần tiếp cận đúng cách, lựa chọn thuốc điều trị hợp lý một số bệnh lý đường hô hấp trên như viêm họng và ho, hạn chế sử dụng kháng sinh, từ đó phát huy tốt hơn nữa vai trò tích cực trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng, góp phần vào công tác bảo tồn kháng sinh của Việt Nam", PGS.TS bác sĩ Nguyễn Thị Xuyên kết luận tại hội thảo.