Những ánh mắt mỏi mệt chờ đợi thức ăn của người dân bị IS bức khỏi Mosul tháng 10-2016 sẽ là quá khứ. Nhưng để không lặp lại ở nhiều nơi khác, vẫn còn nhiều chuyện phải làm - Ảnh: Reuters

​Như con bạch tuộc nhiều xúc tu, cái vòi của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đang hiện diện khắp vùng Trung Đông nóng bỏng.

Chặt được cái xúc tu lớn nhất ở Mosul (Iraq), IS vẫn còn nhiều cái khác, chẳng hạn như Raqqa (Syria).

Và thực sự cũng không có nhiều thời gian để ăn mừng sau chiến thắng của quân đội Iraq tại Mosul - thành trì quan trọng của IS ở Iraq.

Liên tiếp trong mấy tuần gần đây xuất hiện thông tin nói Abu Bakr al-Baghdadi - kẻ đầu lĩnh của IS - đã bị tiêu diệt.

Trong khi độ chính xác còn phải để thời gian trả lời, nhiều tướng lĩnh quân đội đã lên tiếng cảnh báo cần phải ngăn chặn ngay từ trong trứng nước IS 2.0 trước khi quái thai này kịp thành hình.

Tên thủ lĩnh 5 lần chết đi sống lại

Đây không phải là lần đầu tiên tên al-Baghdadi... chết mà y đã “chết” xuyên suốt, năm nào cũng “chết” ít nhất một, hai lần gì đó.

Thông tin gần đây nói tay thủ lĩnh IS này bị tiêu diệt xuất hiện hồi tháng 6 năm nay do Nga công bố.

Bộ Quốc phòng Nga khẳng định các chiến đấu cơ của Nga đã không kích trúng địa điểm ẩn náu của bọn đầu sỏ IS tại thành phố Raqqa ngày 28-5.

Matxcơva khi đó khẳng định có thể al-Baghdadi đã chết, bất chấp các ý kiến hoài nghi của phương Tây.

Ấy vậy mà al-Baghdadi dường như có thuật hồi sinh, không những sống lại mà còn chạy tới Deir al-Zor, cách Raqqa hàng trăm kilômet để... chết một lần nữa vào ngày 11-7 như tổ chức giám sát nhân quyền Syria tuyên bố.

Đó là còn chưa kể đến chuyện hồi năm ngoái, một đài phát thanh của Iran tuyên bố al-Baghdadi bị thương trong một cuộc không kích và không qua khỏi.

Đài này sau đó đã phải cải chính, nói y đã hồi phục và tiếp tục cầm đầu IS!

Trung tướng Stephen Townsend - Chỉ huy Mỹ cấp cao trong chiến dịch quốc tế chống IS - không xác nhận nhưng cũng chẳng phủ nhận chuyện al-Baghdadi bị tiêu diệt ở Deir al-Zor.

Ông này tỏ ra thận trọng một cách lạc quan khi nói rằng không có bằng chứng nào cho thấy thủ lĩnh IS al-Baghdadi còn sống.

Tối 11-7, Đài truyền hình Al Sumaria của Iraq loan tin IS đã phát đi tuyên bố chính thức xác nhận thủ lĩnh của họ đã bị tiêu diệt.

Tên của “vương quốc” mới sẽ sớm được công bố, theo Đài Sputnik của Nga.

Có thể hiểu dư hưởng từ chiến thắng ở Mosul đang khiến nhiều người tin và hi vọng chuyện tên al-Baghdadi bị tiêu diệt là thật.

Tuy nhiên, thực tế cần phải thừa nhận rằng IS đã thay máu và có thêm rất nhiều kinh nghiệm sau hàng năm trời đụng độ với các lực lượng quân sự địa phương được phương Tây hỗ trợ.

“Di sản” của IS

Giống như quái vật Hydra trong thần thoại Hi Lạp, bị chặt mất một đầu liền mọc hai đầu khác, cho dù cái đầu lớn nhất của chúng (al-Baghdadi) có thể đã bị tiêu diệt, sẽ còn những cái đầu khác, nhỏ hơn nhưng nguy hiểm hơn và đầy hận thù mọc ra tức khắc.

Thực tế đã cho thấy đúng như vậy. Ngay khi vừa mất Mosul, IS đã chiếm một ngôi làng nằm sát phía nam thành phố.

Các chiến thuật thay đổi gần đây cho thấy bọn chúng đã chọn cách tấn công theo số ít, gây thiệt hại lớn và hoang mang tâm lý thay vì theo số đông như trước.

Tiêu diệt thủ lĩnh IS, làm rệu rã tổ chức là một chuyện, nhưng làm sao để quét sạch những ảnh hưởng tiêu cực mà chúng để lại lại là một chuyện khác.

Người ta có thể tiêu diệt chúng trên thực địa, lấy lại những vùng đất mà chúng đã chiếm, nhưng sẽ mất một thời gian dài để xóa hết những tư tưởng của chúng.

Giống như chúa tể hắc ám Voldemort ở những tập đầu trong bộ truyện nổi tiếng Harry Potter của nhà văn J. K. Rowling, IS có thể trở nên vô hình, không có thân xác nhưng chúng tồn tại ở những dạng khác sau khi bị tiêu diệt.

Chúng ăn sâu vào đầu óc của những kẻ đã từng cầm súng theo chúng khi trở về quê hương, chúng hiện diện qua những video/nội dung cực đoan mà chúng đã dày công tạo dựng và nguy hiểm hơn, chúng bám trụ vào đầu óc của những người Hồi giáo dòng Sunni ở những nơi bị chúng chiếm đóng.

Không phải ngẫu nhiên mà tướng Townsend đã phải cảnh báo Chính phủ Iraq cần phải làm điều gì đó khác biệt đáng kể đối với cộng đồng thiểu số Hồi giáo Sunni ngay sau cuộc chiến ở Mosul.

Điều đó không hề dễ tại một đất nước đa số Hồi giáo Shiite như Iraq, nhưng là biện pháp quan trọng để ngăn chặn sự trỗi dậy của những IS 2.0, 3.0..