Dự thảo Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 vừa được Bộ Công Thương đưa ra để lấy ý kiến.

Tăng sản lượng tiêu thụ ô tô gần gấp ba

Theo dự thảo, đến năm 2030, thị trường ô tô Việt Nam dự kiến tăng trưởng bình quân 14 - 16%/năm, với tổng lượng tiêu thụ đạt khoảng 1 - 1,1 triệu xe. Trong đó, xe điện và xe hybrid, năng lượng mặt trời chiếm 350.000 chiếc. Sản lượng xe lắp ráp trong nước dự kiến đạt 600.000 - 700.000 chiếc, tăng 18 - 20%/năm.

Tầm nhìn đến năm 2045 còn tham vọng hơn, với mục tiêu tăng trưởng thị trường 11 - 12%/năm, tổng lượng xe đạt 5 - 5,7 triệu chiếc. Đáng chú ý, xe điện và xe sử dụng năng lượng sạch dự kiến chiếm tới 80 - 85% thị phần, tương đương 4,3 - 4,4 triệu xe. Sản lượng xe lắp ráp trong nước dự kiến đạt 4 - 4,6 triệu chiếc, đáp ứng 80 - 85% nhu cầu nội địa.

Chiến lược này nhấn mạnh việc phát triển ngành ô tô theo hướng "đi tắt đón đầu", tập trung vào xu hướng xe điện, hybrid và các phương tiện sử dụng năng lượng sạch. Mục tiêu là biến ngành công nghiệp ô tô thành động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế, đáp ứng nhu cầu nội địa và tham gia xuất khẩu.

Tuy nhiên, những mục tiêu này được đặt ra trong bối cảnh ngành ô tô Việt Nam đang phát triển chậm chạp. Giai đoạn 2011 - 2023, tốc độ tăng trưởng sản lượng xe sản xuất, lắp ráp trong nước không đều, chỉ đạt bình quân 7,8% trong giai đoạn 2021 - 2023. Một số thương hiệu lớn thậm chí còn giảm sản lượng đáng kể.

Khó giảm giá xe nếu không có chính sách

Theo ông Đào Công Quyết - trưởng tiểu ban truyền thông của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam, sự phát triển của xe điện và hybrid ở Việt Nam đang bị hạn chế bởi sự phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu và hạ tầng chưa đầy đủ.

Để đạt mục tiêu tiêu thụ 1 - 1,1 triệu xe/năm vào 2030, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ, cải thiện hạ tầng và đẩy mạnh sản xuất nội địa. Hiện tại, mức tiêu thụ ô tô ở Việt Nam chỉ dao động từ 300.000 - 500.000 xe/năm.

Ông Quyết nhấn mạnh rằng dù các hãng xe đã nỗ lực kích cầu, thị trường vẫn chưa vượt qua ngưỡng 500.000 xe. Việc đạt 1 triệu xe vào năm 2030 sẽ rất khó nếu không có chính sách phù hợp và hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ về thuế, cơ sở hạ tầng và công nghệ.

Một doanh nghiệp lớn trong ngành ô tô cũng cho rằng mục tiêu 1 triệu ô tô tiêu thụ vào năm 2030 với tăng trưởng 14 - 16% là khá tham vọng và khó khả thi. Những năm gần đây, tăng trưởng chỉ đạt khoảng 10%, thậm chí có lúc giảm, với sản lượng sản xuất chỉ khoảng 400.000 xe. "Chỉ còn sáu năm nữa để đạt mục tiêu 1 triệu ô tô thì tôi không hiểu là sẽ tăng thế nào? Tăng ở đâu?", vị này nói.

Theo doanh nghiệp này, tăng trưởng thị trường ô tô phụ thuộc vào tăng trưởng kinh tế và thu nhập người dân. Tuy nhiên những năm gần đây, tăng trưởng kinh tế chỉ đạt 5 - 7%, chủ yếu do đầu tư công và các lĩnh vực nóng. Dòng tiền đổ nhiều vào đầu tư ảo như bất động sản, chứng khoán không tạo giá trị gia tăng thực sự, ảnh hưởng đến tiêu dùng ô tô.

Doanh nghiệp này cũng chỉ ra rằng các chính sách phát triển ngành ô tô trong nhiều năm qua chưa tạo được đột phá. Một số chính sách còn mang tính ngắn hạn, vụn vặt và thiếu kế hoạch dài hạn khiến ngành công nghiệp ô tô vẫn luẩn quẩn với bài toán "con gà quả trứng".

Vấn đề lớn nhất của ngành ô tô là giá xe cao do cơ cấu giá chủ yếu là thuế và phí. Mặc dù có chính sách khuyến khích phát triển ngành nhưng ô tô vẫn bị xem là mặt hàng xa xỉ, chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Điều này dẫn đến sản lượng tiêu thụ và dung lượng thị trường không tăng, sản xuất trong nước vẫn giậm chân tại chỗ ở mức vài trăm nghìn xe mỗi năm trong hơn một thập niên qua.

Doanh nghiệp này kết luận mục tiêu 1 triệu ô tô có thể đạt được nếu có lộ trình phát triển ngành hợp lý và điều chỉnh mức thuế để giảm giá ô tô, giúp người dân dễ tiếp cận hơn, từ đó tăng dung lượng thị trường.

Tài mới, có con nhỏ, nữ lái, mua xe gì tầm 500 - 700 triệu?

Theo chuyên gia, câu trả lời cho câu hỏi được nhiều người quan tâm 'mua xe gì?' tùy thuộc vào điều kiện tài chính và nhu cầu sử dụng của mỗi người, sau đó đến các yếu tố về thương hiệu và động cơ.