Tổng thống Moon Jae In (trái) gặp gỡ Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong chuyến thăm Việt Nam mới đây - Ảnh: REUTERS

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In đã có chuyến thăm Việt Nam vào tháng trước, trong đó nhấn mạnh về tiềm năng hợp tác và mối liên hệ đặc biệt giữa hai nước. Đồng thời, Việt Nam cũng được xem là trọng tâm trong chính sách hướng nam mới của Hàn Quốc.

Hướng đi này cũng phù hợp với bối cảnh chung của tình hình chính trị - kinh tế hiện nay. Hãng tin Bloomberg ngày 3-4 phân tích rằng, việc đối mặt với cuộc chiến thương mại dai dẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đang khiến Hàn Quốc tìm đến Việt Nam như một cách đa dạng hóa lựa chọn.

Tổng thống Moon Jae In đang tìm cách mở rộng thị trường thương mại của Hàn Quốc hướng tới khu vực Đông Nam Á.

Trong mắt Seoul, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump là một đối tác thương mại khó "chơi", với những yêu cầu kèm theo sự thiếu chắc chắn ngày càng cao.

Vì vậy để mở đường cho các tập đoàn lớn như Samsung, chính phủ Hàn Quốc tìm cách đa dạng hóa cơ sở sản xuất và thị trường xuất khẩu.

Xét trên tổng thể, Hàn Quốc đang gặp khó khăn trong việc triển khai Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) nhưng phản ứng mạnh mẽ từ Bắc Kinh khiến công việc này tiếp tục trì trệ.

Lâu nay, các công ty Hàn Quốc đã xây dựng nhà máy ở Việt Nam nhưng vấn đề THAAD lúc này càng khiến Việt Nam trở thành địa điểm hấp dẫn hơn nữa trong vai trò cơ sở sản xuất và thị trường xuất khẩu, theo ông Kim Ill San, giám đốc chi nhánh TP.HCM của Hiệp hội thương mại quốc gia Hàn Quốc.

Định hướng phát triển ấy thể hiện qua số thống kê: xuất khẩu từ Hàn Quốc sang Việt Nam chỉ tính trong nửa đầu năm 2017 đã tăng hơn gấp đôi so với giai đoạn 3 năm trước. Việt Nam dự kiến sẽ vượt qua Mỹ để thành thị trường xuất khẩu lớn thứ hai ở Hàn Quốc tính tới năm 2020, theo ước tính của Hiệp hội trên.

"Hàn Quốc hầu hết bán sang Việt Nam những sản phẩm hàng hóa trung gian và hàng thiết bị, sản phẩm cơ bản, nhưng khi kinh tế Việt Nam tăng trưởng, sẽ có nhiều cơ hội để bán hàng hóa tiêu dùng hơn", ông Kim Ill San nói.

Trong buổi họp ngày 2-4 nói về chuyến thăm Việt Nam tháng trước, ông Moon Jae In cho biết mâu thuẫn trong thương mại và chủ nghĩa bảo hộ giữa Mỹ và Trung Quốc có thể khiến kinh tế Hàn Quốc tổn thương.

Thông báo của Bộ Tài chính Hàn Quốc cho biết các lãnh đạo tài chính ở Hàn Quốc và Việt Nam nhất trí tổ chức các cuộc gặp thường niên để mở rộng hợp tác kinh tế.

Các công ty lớn của Hàn Quốc như Samsung hay Lotte đang dẫn đầu việc đầu tư vào Việt Nam. Trước đây các công ty này tập trung vào lĩnh vực lao động phổ thông, nhưng ngày càng lấn sâu đến lĩnh vực nhân công sản xuất điện tử, dịch vụ và bán lẻ, theo Bloomberg.

Hiện Hàn Quốc là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất ở Việt Nam, với tổng đầu tư trực tiếp đạt mốc kỷ lục 7,4 tỉ USD trong 11 tháng đầu tiên của năm 2017. Cũng trong năm ngoái, Hàn Quốc vượt Mỹ trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam, theo số liệu từ Cơ quan Thúc đẩy đầu tư thương mại Hàn Quốc.

Với nền kinh tế phát triển nhanh kèm theo dân số trẻ, Việt Nam cũng là một thị trường bán lẻ hấp dẫn. Kinh tế Việt Nam mở rộng 7,4% trong quý đầu tiên năm nay so với cùng kỳ năm ngoái, và hiện 1/3 dân số Việt Nam có độ tuổi lao động lý tưởng: từ 15 tới 34.

"Khoảng 5.500 công ty Hàn Quốc đang kinh doanh ở Việt Nam. Một triệu lao động Việt Nam có công việc tốt, và các công ty Hàn Quốc đang phát triển nhanh nhờ sự cần mẫn và năng lực cạnh tranh của công nhân Việt Nam", Tổng thống Moon Jae In phát biểu.

Giám đốc Viện Chính sách kinh tế quốc tế Hàn Quốc Kwak Sungil nhận xét rằng, dù Việt Nam và ASEAN không thể là sự thay thế cho Mỹ và Trung Quốc, nhưng đây là những lựa chọn mới, thị trường bổ sung cho Hàn Quốc để chuẩn bị cho những cú sốc từ hai nền kinh tế lớn Mỹ - Trung.