Chiếc Shenyang J-11 (Thẩm Dương J-11) của Trung Quốc trong một lần bay năm 2007 - Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ

Hãng tin Fox News ngày 23-2 dẫn lời hai quan chức Mỹ giấu tên cho biết các cơ quan tình báo của Washington đã phát hiện gần 10 máy bay chiến đấu Shenyang J-11 (Thẩm Dương J-11) và Xian JH-7 trên đảo Phú Lâm trong những ngày qua.

Gây căng thẳng leo thang

Người phát ngôn Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ Darryn James đã xác nhận tính xác thực của thông tin này. “Chúng tôi vẫn quan ngại rằng Trung Quốc tiếp tục đưa các hệ thống vũ khí tối tân đến khu vực tranh chấp này” - ông James cho biết.

Trung Quốc đã xây dựng trái phép một sân bay trên đảo Phú Lâm từ năm 1990 nhưng vừa mới nâng cấp hồi năm 2015 để đáp ứng hoạt động của loại máy bay chiến đấu J-11. Trước đó, Bắc Kinh cũng từng đưa máy bay chiến đấu đến đảo Phú Lâm.

Hồi tháng 11-2015, truyền thông nhà nước Trung Quốc từng đăng tải những hình ảnh cho thấy một số máy bay J-11 đáp trên đảo.

Truyền thông Mỹ nhận định Trung Quốc đang tiếp tục thực hiện các động thái có khả năng gây căng thẳng leo thang ở khu vực Biển Đông.

Thông tin trên xuất hiện trong lúc Ngoại trưởng John Kerry chủ trì cuộc họp chung với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị ở Washington. Tại đây, vấn đề Biển Đông đã được đưa lên bàn nghị sự.

Tuy nhiên, truyền thông Mỹ lẫn Trung Quốc cho biết hai bên đã không thành công khi bàn đến chuyện “giải nhiệt căng thẳng ở biển Đông”.

Tại cuộc họp chung, bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc “nhã ý” mong rằng Mỹ dừng các cuộc tuần tra bằng tàu chiến cũng như máy bay chiến đấu trong các khu vực tranh chấp ở Biển Đông.

Đáp lại, ngoại trưởng Kerry nhấn mạnh rằng ông muốn Trung Quốc chấm dứt hành động quân sự hóa của họ ở khu vực này.

“Chúng tôi muốn việc mở rộng và quân sự hóa trên các khu vực bị chiếm đóng được dừng lại. Đáng tiếc là đang có tên lửa, máy bay chiến đấu, súng ống, pháo binh và những thứ khác đang được triển khai ở biển Đông.

Đây là mối quan ngại lớn với những quốc gia quá cảnh chuyển tiếp và phụ thuộc vào tuyến đường thương mại qua đây” - Ngoại trưởng John Kerry nhấn mạnh.

Vẫn kiểu cáo buộc ngược

Ông Vương Nghị bác bỏ cáo buộc Trung Quốc có khuynh hướng gây hấn ở biển Đông và khẳng định rằng Bắc Kinh đang “cố kiềm chế”! Thậm chí, ông Vương còn cáo buộc ngược các nước khác đang xây dựng công trình quân sự trên các đảo và bãi đá của Trung Quốc?!

Trả lời báo chí Mỹ, bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc còn nói rằng việc nước này triển khai tên lửa đất đối không đến đảo Phú Lâm là “nhằm các mục đích phòng vệ”.

Ngày 24-2, người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh lớn tiếng cho rằng truyền thông quốc tế đã đối xử không công bằng khi chỉ nhắm vào việc Trung Quốc triển khai khí tài quân sự ở biển Đông.

Cùng ngày, tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của quân đội Mỹ, đô đốc Harry Harris khẳng định trước Ủy ban quân vụ Thượng viện Mỹ rằng Trung Quốc “đang quân sự hóa rất rõ rệt” ở biển Đông.

Ông Harris nhấn mạnh Bắc Kinh đang thể hiện tham vọng kiểm soát cả vùng biển Đông Á, sau Biển Đông.

Giới chức Mỹ đang quan ngại sau đảo Phú Lâm ở quần đảo Hoàng Sa, Trung Quốc sẽ đưa các loại máy bay chiến đấu trên đến quần đảo Trường Sa. Họ có lý do để dự đoán vì trong hai năm qua Bắc Kinh đã tăng cường bồi đắp xây dựng trái phép hơn 1.214ha đảo nhân tạo trên các bãi đá ở quần đảo này.

Chẳng những thế, Trung Quốc còn ồ ạt xây dựng một số công trình nhằm phục vụ mục đích quân sự, trong đó có một đường băng đã được đưa vào thử nghiệm hồi tháng 1-2016.