Ông Donald Trump lại mở cuộc chiến thương mại mới với các đối tác quan trọng của Mỹ - Ảnh: AFP

Ngày 31-5, Bộ trưởng Thương mại Mỹ, ông Wilbur Ross, thông báo chính quyền Mỹ sẽ áp các mức thuế nặng với nhôm và thép nhập khẩu từ EU, Mexico và Canada, ba đối tác thương mại chính của nước này.

Ngán ngẩm

Theo biểu thuế mới, Mỹ sẽ áp thuế 25% với thép và 10% với nhôm và điều này chính thức có hiệu lực từ nửa đêm 31-5 (giờ Mỹ). Biểu thuế này ban đầu chỉ định nhằm áp dụng với Trung Quốc, song tới thời điểm này, nó lại được chính thức áp với các đồng minh thân cận nhất của Mỹ. Có thể thấy ngay, biểu thuế này sẽ gây một tác động cực kỳ lớn với Mexico, Canada và EU, bởi ba đối tác này đang chiếm tới gần 50% tổng lượng kim loại nhập vào Mỹ.

"Hôm nay là một ngày tệ hại với thương mại thế giới" - ủy viên phụ trách thương mại EU, bà Cecilia Malmström, ngán ngẩm bình luận. Bà Malmström là người đã cố hết sức để thuyết phục chính quyền ông Trump miễn áp dụng vĩnh viễn biểu thuế mới cho 28 quốc gia EU và bắt đầu lại các cuộc đàm phán thương mại.

Quyết định của chính quyền ông Trump cũng cho thấy Mỹ đã từ bỏ hi vọng có thể kết thúc những cuộc đàm phán Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ (NAFTA) với Canada và Mexico trong tương lai gần. Và nó cũng đặt ra một câu hỏi với giới quan sát, liệu ông Trump sẽ kiên nhẫn chờ cho tới cuối năm nay hoặc thậm chí tới năm 2019 để có được một thỏa thuận NAFTA mới, hay ông sẽ tuyên bố rút luôn Mỹ khỏi hiệp định thương mại đã có "tuổi đời" 24 năm như ông từng rút ở các hiệp định khác?

Ăn miếng trả miếng

Một lẽ đương nhiên là tất cả những bên bị ảnh hưởng trong cuộc chiến thương mại mà Mỹ vừa khởi lên không bao giờ "ngồi yên chịu đấm". Các bên liên quan đã ngay lập tức có phản ứng nhanh chóng và gắt gao. Sau khi nêu quan điểm chỉ trích chính quyền ông Trump, Mexico lập tức công bố danh sách một phần số hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ trị giá 3 tỉ USD bao gồm đồ gia dụng, táo, thịt heo, phô mai... sẽ phải chịu mức thuế quan trả đũa.

"Tôi phải nói rõ là: những loại thuế quan này là hoàn toàn không thể chấp nhận... Trong 150 năm qua, Canada đã luôn là đồng minh kiên định nhất của Mỹ" - Thủ tướng Canada, ông Justin Trudeau, nói.

Ông Trudeau tuyên bố chính phủ của ông sẽ áp ngược lần lượt mức thuế 25% và 10% với thép và nhôm nhập của Mỹ cùng hàng chục mặt hàng khác từ thực phẩm cho tới nông sản với tổng giá trị dự kiến 12,8 tỉ USD. Đây cũng là mức giá trị hàng hóa tương đương với những gì Canada bị Mỹ áp thuế mới.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu, ông Jean-Claude Juncker, cho biết lúc này EU "không có lựa chọn" nào khác ngoài việc khởi kiện động thái áp thuế của Mỹ lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). EU cũng sẽ xúc tiến những kế hoạch áp thuế với 6,4 tỉ euro hàng nhập khẩu từ Mỹ bao gồm thép, môtô và một số sản phẩm nông nghiệp. Khoảng 2,8 tỉ euro hàng hóa dự kiến sẽ chịu thuế mới từ ngày 20-6.