Đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng và cải tạo phi pháp - Ảnh: AFP

Sự hiện diện của tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Mustin nêu trên là một hoạt động trong khuôn khổ các hoạt động tự do hàng hải (FONOPs) của Mỹ.

Trong một tuyên bố ngày 28-5, Trung úy Anthony Junco, phát ngôn viên Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ nói:

"Vào ngày 28-5 (giờ địa phương), tàu USS Mustin (DDG 89) đã thực hiện quyền tự do hàng hải ở quần đảo Hoàng Sa, phù hợp với luật pháp quốc tế. Bằng việc thực hiện hoạt động này, Mỹ chứng minh rằng các vùng nước trên nằm ngoài những gì Trung Quốc có thể tuyên bố là lãnh hải của mình dựa trên pháp lý".

CNN dẫn lời một quan chức Hải quân Mỹ cho hay USS Mustin đã đi qua khu vực 12 hải lý ngoài khơi đảo Phú Lâm và Hòn Tháp, thuộc quần đảo Hoàng Sa.

Phú Lâm là nơi Trung Quốc chiếm đóng và quân sự hóa trái phép. Bắc Kinh đã xây dựng đường băng và trước đây đã cho hạ cánh máy bay ném bom chiến lược.

Hồi tháng 3, Reuters cho biết chính USS Mustin cũng thực hiện một nhiệm vụ tương tự ở Đá Vành khăn ở Trường Sa.

Tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Mustin, thuộc lớp Arleigh Burke - Ảnh: Hải quân Mỹ

Thông báo của Hải quân Mỹ được đưa ra đêm 28-5 theo giờ Việt Nam. Nhưng trước đó vào buổi chiều cùng ngày, tờ Hoàn cầu Thời báo (Global Times) đã có bản tin nói Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc PLA ngày 28-5 đã đuổi một chiến hạm Mỹ đi qua vùng nước "của Trung Quốc" ngoài khơi "quần đảo Tây Sa" ở Biển Đông.

Tây Sa là tên Trung Quốc ngang ngược đặt cho quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam mà nước này chiếm đóng trái phép.

Trong bản tin trên, Global Times dẫn lời một phát ngôn viên Li Huamin của Bộ Tư lệnh chiến khu Nam Bộ của PLA nói Bộ Tư lệnh chiến khu Nam Bộ đã tổ chức các lực lượng hải quân và không quân bám sát tàu USS Mustin khi tàu này tiến vào Hoàng Sa.

Theo lời ông Li, quân đội Trung Quốc đã bám theo và giám sát, nhận diện, cảnh báo và xua đuổi USS Mustin.

Đây không phải lần đầu tiên PLA tuyên bố đã đuổi một tàu chiến Mỹ ở Biển Đông trong năm 2020. Trước đó, phía Trung Quốc cũng tường thuật tương tự về những lần đối đầu với tàu USS Montgomery và USS McCampbell cũng như USS Barry.

Ngược lại, trong thời gian qua, Mỹ đã cáo buộc Trung Quốc lợi dụng tình hình dịch bệnh do virus corona gây ra để tranh thủ giành lợi thế về kinh tế và quân sự trong khu vực. Phía Mỹ gần đây cũng điểm lại những lần đối đầu "không an toàn" giữa hải quân Mỹ và Trung Quốc ở Biển Đông.