Phóng to

Mỹ vẫn ưu tiên cho không quân và hải quân. Trong ảnh: Tàu chiến USS Independence của Mỹ chuẩn bị tham gia diễn tập trên vịnh Mexico tháng 9-2011 - Ảnh: Reuters

Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết chiến lược quốc phòng mới dựa trên ba thực tế, như Reuters cho biết: cuộc chiến Iraq và Afghanistan đang hạ màn sau gần một thập niên mà Mỹ can dự, khủng hoảng kinh tế buộc Mỹ phải cắt giảm ngân sách quốc phòng, thách thức Trung Quốc và mối đe dọa Iran đang trỗi dậy.

Theo định hướng chiến lược mới, quân đội Mỹ sẽ thu nhỏ lực lượng trên bộ, ưu tiên cho không quân và hải quân để đối phó với những thách thức đang đặt ra từ phía Iran và sức mạnh đang tăng lên của Trung Quốc. Ông Obama nhấn mạnh những lĩnh vực cần tăng cường đầu tư là thu thập tình báo và chiến tranh mạng, cuộc chiến chống khủng bố và không phổ biến hạt nhân. Tổng thống Obama nhấn mạnh khu vực châu Á sẽ tiếp tục là ưu tiên số 1 của Washington.

Giữ vững ưu thế quân sự

“Quân đội của chúng ta sẽ trở nên tinh gọn hơn, song thế giới cần phải biết rằng nước Mỹ sẽ duy trì ưu thế vượt trội về quân sự” - CNN dẫn lời ông Obama nhấn mạnh. Tinh gọn đồng nghĩa với việc cắt giảm quân số từ 565.000 người xuống còn 529.000 vào năm 2014 và có thể xuống mức dưới 500.000 quân. Lực lượng thủy quân lục chiến cũng sẽ được cắt giảm 15.000-20.000 quân trên số quân hiện tại là 202.000 người.

Lầu Năm Góc sẽ phải cắt giảm 487 tỉ USD trong 10 năm tới. Gần 500 tỉ USD khác cũng có thể được quốc hội thông qua vào những tháng tới. Tuy nhiên, Tổng thống Obama cam kết quân Mỹ sẽ vẫn có “khả năng phản ứng nhanh, linh hoạt và sẵn sàng phản ứng với tất cả tình huống bất ngờ và đe dọa”.

Do thu gọn, quân đội Mỹ sẽ chỉ tham chiến trên một mặt trận trong một thời điểm và ngăn chặn sự gây hấn ở một mặt trận khác. Washington cũng có thể sẽ xem xét tiếp tục cắt giảm kho vũ khí hạt nhân. “Cơn thủy triều chiến tranh ở Afghanistan đang rút. Cùng lúc chúng ta phải xem xét lại sức mạnh kinh tế ngay tại quê nhà, nền tảng sức mạnh của chúng ta” - Tổng thống Obama giải thích.

Báo Le Monde dẫn lời ông Barhtelemy Courmont, tổng biên tập tạp chí Thế Giới Trung Hoa, cho rằng sự lựa chọn địa - chính trị này tạo nên một thách thức thật sự cho Trung Quốc.

Thách thức cho Trung Quốc?

Dù chính sách mới thu gọn quân đội, song ông Obama khẳng định cắt giảm ngân sách sẽ không ảnh hưởng đến kế hoạch tăng cường sự hiện diện của Mỹ ở khu vực trọng yếu là châu Á - Thái Bình Dương cả trên lĩnh vực ngoại giao, thương mại lẫn an ninh. Báo cáo chiến lược mới nhận định sự trỗi dậy của Trung Quốc như một sức mạnh trong khu vực sẽ có nguy cơ ảnh hưởng đến kinh tế và an ninh của Mỹ theo nhiều cách khác nhau. Báo cáo lặp lại cảnh báo Bắc Kinh cần minh bạch ý đồ quân sự để tránh va chạm.

Trong khi đó, Washington đánh giá Ấn Độ là một đối tác chiến lược lâu dài giúp đảm bảo an ninh tại khu vực Ấn Độ Dương. “Mọi xu hướng - địa chính trị, nhân khẩu học, kinh tế và quân sự - đang đổ về Thái Bình Dương. Mọi thử thách chiến lược của chúng ta trong tương lai sẽ đều đến từ khu vực này” - báo New York Times dẫn lời tham mưu trưởng liên quân Mỹ Martin Dempsey.

Bộ trưởng quốc phòng Panetta cho biết Washington sẽ tiếp tục để mắt tới Iran trong bối cảnh căng thẳng quanh eo biển Hormuz đang gia tăng. Chính quyền Mỹ cũng sẽ đầu tư cho các mặt trận chiến tranh mạng, tình báo, giám sát và theo dõi ở nước ngoài, sử dụng vũ khí công nghệ cao như máy bay không người lái.