Phần lớn toa tàu chở hàng của đường sắt Việt Nam được mua từ Trung Quốc trong những năm trước đây - Ảnh: T.Phùng

Việc đầu tư này trái với danh mục đầu tư đã được Thủ tướng phê duyệt.

Bộ GTVT cũng yêu cầu Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt VN nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của hội đồng thành viên, Ban Lãnh đạo và các cán bộ có liên quan trước ngày 15-3-2016.

Quyết định trên được lãnh đạo Bộ GTVT thống nhất trong cuộc họp bàn ngày 25-2 sau khi có kết quả của Tổ kiểm tra của Bộ GTVT về các vấn đề về mua, nhập khẩu toa xe đã qua sử dụng thời gian qua của Tổng công ty Đường sắt VN.

Tổ kiểm tra đánh giá việc mua các toa tàu cũ của Tổng công ty Đường sắt VN không có trong danh mục các dự án phát triển phương tiện đường sắt giai đoạn 2012-2015 trong kế hoạch phát triển đã được Thủ tướng phê duyệt.

Theo quyết định của Thủ tướng, Tổng công ty Đường sắt VN chỉ được đầu tư đóng mới toa xe.

Tuy nhiên, Tổng công ty Đường sắt VN, Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội và các đơn vị có liên quan đã có chủ trương thực hiện việc khảo sát, nghiên cứu mua toa xe đã qua sử dụng khi chưa có sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ và Bộ GTVT.  Đồng thời, cung cấp thông tin cho cơ quan ngôn luận không đầy đủ, thiếu chính xác nên đã gây dư luận hiểu lầm, ảnh hưởng đến uy tín của ngành và Bộ GTVT.

Trước đó, ngày 29-1-2016, Công ty CP Vận tải Đường sắt Hà Nội có văn bản đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ GTVT hướng dẫn việc mua, nhập khẩu lô toa xe chở hàng 164 chiếc chạy trên khổ đường sắt 1m đã qua sử dụng có tuổi từ 12 đến 22 năm từ Cục đường sắt Côn Minh (Trung Quốc) để phục vụ sản xuất kinh doanh vận tải.

Việc mua lô toa xe này đã được Tổng công ty Đường sắt VN đồng ý về chủ trương bằng văn bản từ giữa tháng 6-2015, giao cho hai Công ty CP Vận tải Đường sắt Hà Nội và Công ty CP Vận tải và Thương mại Đường sắt trực tiếp thương thảo ký hợp đồng.

Đáng chú ý, ngoài các văn bản chỉ đạo của lãnh đạo Tổng công ty Đường sắt VN trong việc mua toa tàu cũ từ Trung Quốc, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt VN - ông  Trần Ngọc Thành còn có bút phê  “tôi nhất trí thực hiện nhanh chủ trương đầu tư toa xe hàng đã qua sử dụng của Trung Quốc” khi Ban kế hoạch Kinh doanh trình đề xuất chủ trương đầu tư các toa xe cũ của Trung Quốc vào ngày 15-10-2014.

Trước đề xuất mua toa xe cũ của Công ty CP Vận tải Đường sắt Hà Nội, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã có văn bản yêu cầu Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt VN báo cáo rõ về việc giao nhiệm vụ cho các đơn vị liên quan trực tiếp thương thảo ký hợp đồng và làm các thủ tục để mua các toa xe đã qua sử dụng từ Cục Đường sắt Côn Minh; yêu cầu cho ông Nguyễn Viết Hiệp thôi làm Người đại diện phần vốn nhà nước tại Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội.