Kỳ 1: Kỳ 2: Kỳ 3:

Phóng to

Amí Hrút và Mí Hrút - (buôn Mlh, xã Phú Cần, huyện Krông Pa, Gia Lai) - mãn nguyện sau khi thắng kiện vụ nghi ngờ thuốc thư với gia đình ông thông gia - Ảnh: T.B.D.

Đem câu hỏi này hỏi Ma Thơ, ông gằn giọng: “Xong là xong thế nào được, mới phạt “sơ thẩm” nhưng họ đòi phạt mình tới sáu con bò. Mình không chịu đâu, mình đòi xử lại “phúc thẩm” chứ phạt nặng vậy ai mà chịu được? Bò chứ có phải đất đá gì đâu”. Nói là vậy nhưng “tòa sơ thẩm” do già làng và tổ hòa giải đã tuyên, muốn hay không muốn thì Ma Thơ vẫn phải nộp phạt, không ít thì nhiều. Và Ma Thơ cũng nói rằng sau khi bị phạt “sơ thẩm”, ông đã đi mua một con bò để làng cúng xả xui. Con bò này là lễ vật mà dù thắng hay thua thì ông cũng phải bỏ ra.

“Bắt cái nước”

Chuyện của Ma Thơ nghe qua gây cười không kém hàng chục vụ phạt vạ ở làng. Nhưng Ma Thơ thì một mực khẳng định: “Ối, luật làng ông bà đã để lại thế rồi, chuyện lớn lắm”. Và “chuyện lớn” của Ma Thơ được kể như sau: Ma Thơ là người đàn ông đã có vợ, có tới năm đứa con rồi. Ở tuổi như ông, cái gì cũng tong teo hết, thế mà không hiểu sao cái chuyện lạ lùng nhất lại đến: phạm tội ngoại tình với một người vợ đã có... sáu đứa con. Chả là ở cùng làng, Mí Tuyên là bà mẹ đã có sáu con rồi. Rõ khổ, dù sáu con nhưng Mí Tuyên là người đàn bà nổi tiếng trong làng vì sở thích mặc... quần đùi. Mỗi lần Mí Tuyên mặc quần bó lên tận trên đầu gối, đàn ông đỏ mặt không dám nhìn.

Đêm trăng tròn 16 hôm ấy, Ma Thơ đi nhậu về rồi mà chẳng thấy đã. Trời nóng quá, đi ra bờ suối đầu làng tắm cái cho đỡ bức. Vừa loạng choạng vắt áo đi ra, Ma Thơ chợt nóng mặt khi thấy một cái bóng trần như nhộng cứ đứng dưới trăng thế mà xối nước lên cái non nước mỡ màng của đàn bà. Máu Ma Thơ nóng bừng bừng, nhưng lo sợ người làng thấy nên ông đành quay đầu đi về.

Về đến nhà, cái bóng dưới trăng ấy lại tiếp tục ám ảnh ông. Tối hôm sau đúng giờ ấy, đúng con trăng ấy, Ma Thơ lại tiếp tục đi ra tắm. Lại thấy như thế. Ối trời ôi. Làm sao mà yên cái bụng được. Ma Thơ rón rén lại gần, máu nổi lên, rồi ông tiến tới đè người phụ nữ ấy xuống. Không ngờ hôm sau người phụ nữ ấy chẳng những không kiện Ma Thơ mà còn tiếp tục... ra tắm như ưng bụng về chuyện đêm qua lắm! Ma Thơ cũng đi tắm, mỗi lần ra suối như thế Ma Thơ lại đứng trong bụi cây huýt sáo ra hiệu rồi vẫy tay người đàn bà ấy vào trong bụi cây để “tắm chung”. Nhưng được mấy lần “tắm” như thế, chẳng hiểu sao người phụ nữ ấy không thích “tắm” cùng Ma Thơ nữa nên về kể tuốt tuồn tuột cho chồng. Vậy là bi kịch bắt đầu.

Cuối năm, người ta chuẩn bị lo sắm tết thì nhà Ma Thơ ngập đầy người đến hùng hùng hổ hổ. Nhà bên kia của Mí Tuyên kéo đến đòi phạt vạ vì Ma Thơ đã đè Mí Tuyên xuống để “bắt cái nước” (quan hệ nam nữ). “Có bằng chứng gì không?” - Ma Thơ hỏi. “Bằng chứng à? Không cần bằng chứng, vợ tao kể hết rồi. Mày phải đền 30 con bò thì tao mới tha”. Ma Thơ cắc cớ: “Không có bằng chứng làm sao mà phạt! Cứ cho là tao đã “bắt cái nước” đi thì tại sao Mí Tuyên đến giờ vẫn chưa “lên cái ruộng?” (có bầu?). Càng cãi Ma Thơ càng bị gia đình Mí Tuyên bủa vây. Bất lực ông đành phải ngậm ngùi “trả giá” số bò từ 30 con và chấp nhận dừng lại ở sáu con bò để nộp phạt.

Ma Thơ mếu máo khi gặp chúng tôi: “Tại bà đó (Mí Tuyên) cứ hay mặc quần đùi và mỗi lần ra tắm là gạ Ma Thơ chứ Ma Thơ có muốn đâu”. Nhưng khi được hỏi: “Đã làm ăn được gì chưa?” thì Ma Thơ nghển cổ nạt lại: “Đã làm ăn được gì đâu, thế mà cũng mất sáu con bò”.

Ma Thơ - người bị phạt vạ 6 con bò vì “bắt cái nước” người cùng làng - Ảnh: T.B.D.

“Cuộc chiến” của hai gia đình thông gia

Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện Krông Pa cho chúng tôi xem quyết định thành lập tổ công tác 1299 đầy đủ các ban bệ của huyện gồm hàng chục cán bộ ở các cơ quan: huyện ủy, tòa án huyện, công an huyện, phòng y tế huyện, mặt trận huyện... Lực lượng hùng hậu này được thành lập để đi giải quyết một vụ việc tranh cãi nhau giữa hai gia đình thông gia đã qua tám lần hòa giải nhưng chưa xong. Chuyện là ở buôn Mláh, xã Phú Cần, hai gia đình Amí Hrút và Amí Hnin là thông gia của nhau nhưng mâu thuẫn với nhau nhiều lần. Hôm nọ hai ông thông gia ngồi uống rượu với nhau, Ksor Htuyên - bà thông gia bên nội - rót ly rượu mời bên ngoại là Amí Hrút cùng uống. Amí Hrút dù chẳng ưa gì phía bên kia nhưng vì lịch sự nên cũng ngửa cổ uống sạch. Ai ngờ phía bên kia Ksor Htuyên bỗng thò một ngón tay vào ly rượu của mình rồi hất đi.

Amí Hrút cho biết việc Ksor Htuyên mời rượu người khác mà ly của mình không uống là đang có “ý bụng xấu”. Còn phía bên kia lý giải do phát hiện có con bọ nằm trong chén mình nên hất chén rượu đi. Không ngờ đúng hai tháng sau ngày uống rượu chung, bụng Amí Hrút lên cơn đau dữ dội. Không nghi ngờ gì nữa, chính bà thông gia Ksor Htuyên đã “bỏ thuốc độc” vào ly rượu của mình rồi. Nghĩ thế, Amí Hrút kéo người qua “phạt vạ” bà thông gia số tiền 150 triệu đồng. Dù đã được mọi người thanh minh, phân giải nhưng gia đình Amí Hrút vẫn không phục. Bất lực, Ksor Htuyên đành bỏ tiền ra đưa bà thông gia đi khám và được bác sĩ kết luận là triệu chứng của bệnh gan “do uống nhiều rượu quá”.

Bác sĩ đã kết luận nhưng qua sáu lần hòa giải, gia đình Amí Hrút vẫn chưa tin cái bụng. Cuối tháng 11-2013, đích thân phó bí thư Huyện ủy Krông Pa dẫn đầu đoàn công tác gồm hàng chục cán bộ là bác sĩ, công an, tòa án, đại diện xã về tận buôn Mláh để “xử án”. Buổi xử hôm ấy kéo dài tới 12g trưa, cán bộ nói rát miệng. Từ số tiền đòi phạt vạ 150 triệu đồng, nhờ cán bộ xã “trả giá” bà thông gia Amí Hrút mới chịu giảm xuống còn 6 triệu đồng. Cuộc phạt vạ mới đi vào hồi kết.

Ông Ksor Pớ, phó bí thư Huyện ủy Krông Pa, ngao ngán: “Khi “trả giá” số tiền phạt vạ xuống còn 6 triệu đồng thì Amí Hrút đồng ý. Cán bộ tưởng thật nên nhẹ cả người. Ai ngờ Hrút đứng lên bảo: “6 triệu đồng cũng được, coi như là chấm dứt mọi chuyện ở đây, nhưng để “bình thường hóa” quan hệ thì không được! Muốn “bình thường hóa” phải phạt thêm một con heo nữa”. Lúc này chủ tịch UBND xã Phú Cần đứng lên: “Vì tình cảm đoàn kết giữa hai gia đình và bà con, con heo này UBND xã sẽ đứng ra... tài trợ”. Mọi người nghe xong đứng vỗ tay rần rần.

Bà Amí Hrút khoe với chúng tôi về vụ “thắng kiện”: “Vụ việc của mình đích thân cả huyện xuống giải quyết đấy. Họ đưa ôtô xuống tận làng đưa đón, rồi còn tài trợ cả một con heo để cả làng uống rượu nữa. Cãi nhau mấy tháng nhưng được huyện... quan tâm thế mình sướng lắm”.

Kỳ tới: Phạt vạ vì... ly hôn