Một quả bom MOAB - Ảnh: Reuters

Lần đầu tiên trong lịch sử, không quân Mỹ sử dụng loại bom lớn như GBU-43B (MOAB) cho chiến trường, sau khi Lầu Năm Góc thông báo đã thả một quả xuống một hệ thống đường hầm ở quận Achin, tỉnh Nangarhar (Afghanistan) ngày 13-4.

Ngay lập tức, các thông tin cũ về loại bom được mệnh danh “Mẹ của mọi loại bom” này được đăng tải trên các phương tiện truyền thông Mỹ và quốc tế.

Bên cạnh kích thước khổng lồ, mức giá của MOAB cũng được cho khá “chát”.

Từ hãng tin Reuters, kênh CNBC lẫn trang web của cơ quan tuyên truyền phản chiến The Squander Bug đều dẫn thông tin cho rằng mỗi quả MOAB có giá 16 triệu USD, đồng nghĩa với 20 quả sản xuất từ năm 2002 đến nay, số bom có tổng giá trị 320 triệu USD.

Ngoài ra, The Squander Bug – vốn có xu hướng đưa tin cảnh báo sự phí phạm của lĩnh vực quân sự trong chiến tranh, còn khẳng dịnh với các chi tiết cấu thành, quá trình phát triển tổng dự án MOAB tiêu tốn khoảng hơn 1 tỉ USD.

Mặc dù vậy Daily Caller, website tin tức khá nổi tiếng có trụ sở tại thủ đô Washington (Mỹ) lại cho rằng tất cả đều đang... đoán mò.

Trên thực tế, MOAB là một sản phẩm do quân đội Mỹ sản xuất, theo thiết kế của kỹ sư Albert L. Weimorts, Jr – người đã mất vào năm 2005 ở tuổi 69, chỉ ba năm sau khi hoàn thành MOAB.

Chính vì vậy, điểm khác biệt ở chỗ MOAB không phải do công ty tư nhân như Lockheed Martin sản xuất, và mọi chi tiết về giá thành cũng không hề được công khai.

“Chúng tôi không có mức giá của mỗi quả bom. Đây là các loại vũ khí sản xuất nội bộ nên không có mức giá tiêu chuẩn cho chúng”, Ann Stefanek, một người phát ngôn của Không quân Mỹ nói với Daily Caller.

Trang tin này cũng cho rằng các bài viết về MOAB đều chỉ dựa vào một bài viết trên báo Los Angeles Times vào năm 2011.

Trong đó, mức giá ước tính chỉ đề cập tới giá cả của một quả bom khác tên Massive Ordnance Penetrator (MOP), còn gọi là GBU-57.

Đây mới là quả bom lớn nhất của Không quân Mỹ, được chế tạo cùng đối tác là công ty Boeing. Một trích dẫn của Los Angeles Times chính xác không nói về giá dành cho MOAB: “Với tổng chi phí khoảng 314 triệu USD, quân đội đã phát triển và đặt hàng 20 quả bom trang bị hệ thống dẫn đường GPS, được gọi là Massive Ordnance Penetrators”.

Mặc dù MOAB và MOP cùng loại với nhau, quả MOP được thiết kế để phá hủy các mục tiêu mặt đất với độ sâu 200 feet (hơn 60 mét) bề mặt, trong khi MOAB lại không phải vũ khí xuyên phá, và chủ yếu phá hủy cơ sở hạ tầng trên mặt đất, ở phạm vi rộng chừng hơn 1,6 km.

Ngoài ra, MOAB được xem là hậu bối của phiên bản bom Daisy Cutter từng được dùng trong chiến tranh Việt Nam, chỉ có thể được thả từ chiếc chuyên cơ vận tải quân sự C-130 của hãng Lockheed Martin, còn MOP có thể được thả từ máy bay B-2 của hãng Boeing.

Dẫu sao, chi tiết công bố về mức giá 320 triệu USD của 20 quả MOAB đã khiến mạng xã hội tranh cãi.

Một số ý kiến cho rằng chính quyền Mỹ quá phí phạm với hành động “đốt tiền thuế của dân”. Một tài khoản tên Nicki trên Twitter nhận được 3.600 lượt trích dẫn và hơn 5.200 lượt thích với câu chất vấn: “Thật khó chịu khi thấy 314 triệu USD dùng cho bom đạn thay vì giáo dục, nghiên cứu y học, trẻ em nghèo đói, môi trường và sức khỏe”.