Các nhà khoa học trong và ngoài nước dự hội thảo khoa học quốc tế tại ICISE - Ảnh: ICISE

"Khi mời chúng tôi về Quy Nhơn (Bình Định), năm 2008, ông Vũ Hoàng Hà - chủ tịch UBND tỉnh Bình Định - nói rằng tỉnh sẽ cấp đất miễn phí và hỗ trợ hết mức để chúng tôi xây dựng ICISE. 

Nhưng trong khi cơ chế miễn tiền thuê đất chưa được ban hành thì chúng tôi liên tục bị ngành thuế ở Bình Định đòi nợ tiền thuê đất khiến tôi rất buồn, rất áy náy khi giải thích với các nhà khoa học trong Hội khoa học Gặp gỡ VN" - GS Trần Thanh Vân - chủ tịch Hội khoa học Gặp gỡ VN (Pháp), người đã cùng với vợ là GS Lê Kim Ngọc dành cả tâm huyết, trí tuệ và tài sản xây dựng ICISE tại thung lũng Quy Hòa của Quy Nhơn - nói.

Khó cho nhà khoa học

Để thực hiện được các thủ tục nhằm xây dựng ICISE và đưa ICISE hoạt động độc lập theo tinh thần quốc tế, Hội khoa học Gặp gỡ VN phải thành lập một pháp nhân là Công ty TNHH Trung tâm quốc tế khoa học và giáo dục liên ngành. 

Tháng 8-2011, UBND tỉnh Bình Định đã giao cho công ty này hơn 21,1ha đất ở Quy Hòa trong thời hạn 50 năm để xây dựng ICISE. 

Theo hồ sơ, gần 4,35ha mà Hội khoa học Gặp gỡ VN dự kiến xây dựng khách sạn, bungalow có liên quan đến hoạt động kinh doanh thì đã trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê 50 năm. 

Rắc rối nằm ở chỗ diện tích hơn 14,6ha còn lại để xây dựng các công trình phục vụ khoa học, giáo dục và phục vụ môi trường, không kinh doanh, phi lợi nhuận thì vướng các quy định pháp luật, không thuộc diện được miễn tiền thuê đất.

Theo GS Vân, ngành thuế liên tục có công văn đòi tiền thuê đất đối với Công ty TNHH Trung tâm quốc tế khoa học và giáo dục liên ngành. 

Tháng 9-2018, UBND tỉnh Bình Định chỉ đạo ngành thuế tạm ngừng gửi thông báo nộp tiền thuê đất hằng năm đối với công ty trong khi chờ cơ quan chức năng giải quyết kiến nghị miễn tiền thuê đất. Tuy nhiên, mấy tháng gần đây, ngành thuế lại tiếp tục có thông báo trở lại. 

"Tôi đề nghị tỉnh Bình Định nếu không miễn tiền thuê đất được, hãy tính toán tiền cho thuê đất đối với chúng tôi ở thời điểm 2008, chứ không phải áp mức thuê đất hiện nay. Chúng tôi sẽ cố gắng xoay xở để trả, một lần hay nhiều lần. 

Nếu không giải quyết dứt điểm việc này ngay bây giờ, tôi rất khó thuyết phục mạng lưới các nhà khoa học tiếp tục tham gia hỗ trợ cho các hoạt động khoa học và giáo dục tại ICISE như hiện tại" - GS Vân bày tỏ.

Đồ họa: TẤN ĐẠT

Chính quyền cũng... khổ

Trong khi đó, ông Đào Hữu Phúc - phó cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bình Định - giải thích: "Tổng số tiền thuê diện tích đất trên đến thời điểm này khoảng hơn 5 tỉ đồng, chúng tôi chưa thu. 

Vừa rồi kiểm toán lưu ý, chúng tôi cũng để bên ngoài, giải thích là chờ cơ chế của trung ương. Nhưng theo quy định ngành thuế vẫn phải gửi thông báo nợ thuế đến công ty".

Ông Hồ Quốc Dũng - chủ tịch UBND tỉnh Bình Định - cho biết: "Quan điểm xuyên suốt của lãnh đạo tỉnh các thời kỳ là miễn tiền thuê đất đối với những công trình vì khoa học, phi lợi nhuận ở ICISE. 

Vì vậy chúng tôi liên tục có các báo cáo đề xuất với Thủ tướng, các bộ ngành trung ương đề nghị tháo gỡ để trung tâm này được miễn tiền thuê đất hơn 14ha" - ông Dũng nói. 

Tuy nhiên, chủ tịch UBND tỉnh Bình Định nói rằng các bộ, ngành có ý kiến chung chung, không hướng dẫn cụ thể, Thủ tướng cũng chưa kết luận nên thời gian qua tỉnh Bình Định không có cơ sở để miễn tiền thuê đất cho ICISE.

Gần đây nhất, ngày 8-5-2019, ông Hồ Quốc Dũng tiếp tục ký công văn của UBND tỉnh Bình Định gửi Thủ tướng và các bộ Tài chính, Khoa học và công nghệ, Tài nguyên và môi trường đề nghị xem xét cho phép vận dụng Công ty TNHH Trung tâm quốc tế khoa học và giáo dục liên ngành là một đơn vị hoạt động khoa học và giáo dục để được miễn tiền thuê đất đối với 14,6ha đất. 

"Cách đây 2 ngày, thư ký của Thủ tướng có điện thoại truyền đạt chỉ đạo của Thủ tướng là UBND tỉnh Bình Định báo cáo cụ thể về việc này để Thủ tướng xem xét quyết định" - ông Dũng nói.

TTO - 9g sáng 12-8, Trung tâm quốc tế khoa học và giáo dục liên ngành (ICISE) đã chính thức khánh thành tại Ghềnh Ráng, Quy Nhơn.