Giá gà nhập và gà trong nước - Đồ họa: Tấn Đạt

Nhưng thật ra câu chuyện thịt giá rẻ đến bất ngờ không chỉ có thịt gà, mà nói chung thịt nhập khẩu đều thế cả, rẻ hơn sản phẩm trong nước rất nhiều.

Trước tiên, phải thừa nhận giá thịt gà nhập khẩu về đến VN rẻ tới hơn một nửa so với thịt gà trong nước là có lợi cho người tiêu dùng.

Với nguồn cung dồi dào và giá rẻ, thịt nhập khẩu đã làm giá thịt trong nước giảm đáng kể và người tiêu dùng có cơ hội được ăn nhiều thịt hơn. Nhiều người nghèo nhờ thế có điều kiện được ăn một bữa cơm với miếng thịt gà, hay thậm chí cả đùi gà với giá vài chục ngàn đồng.

Nhưng đó là cái lợi trước mắt, còn nhìn về lâu dài nếu cứ để tình trạng như hiện tại tiếp diễn, ngành chăn nuôi trong nước sẽ dần bị thu hẹp và thịt nhập sẽ thay thế thịt trong nước trong bữa cơm hằng ngày của người tiêu dùng VN trong tương lai.

Liệu đến khi đã chiếm lĩnh được thị trường VN rồi, giá thịt nhập khẩu bán cho người dân VN có còn quá rẻ như hiện nay, hay khi đã “diệt” xong ngành chăn nuôi nội địa, các công ty nước ngoài sẽ thao túng và tăng giá bán?

Một viễn cảnh ăn thịt nhập khẩu với giá cao là hoàn toàn có thể xảy ra ở một quốc gia với dân số gần 100 triệu người nhưng không tự chủ được nguồn cung cấp sản phẩm chăn nuôi trong nước.

Bởi khi đã hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu, chỉ cần một biến động về giá bắp, giá đậu nành hay một dịch cúm gia cầm xảy ra ở Mỹ, châu Âu... là giá miếng thịt trong bữa ăn của người dân VN sẽ lập tức tăng lên. Đó là một kịch bản mà các nhà quản lý kinh tế vĩ mô cần phải nghĩ đến.

Rõ ràng thịt nhập khẩu giá rẻ đang là liều thuốc thử cho ngành chăn nuôi trong nước trước khả năng VN sẽ tham gia Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong thời gian tới để cạnh tranh với các cường quốc về chăn nuôi lớn trên thế giới, nhất là khi thuế nhập khẩu thịt sẽ giảm mạnh.

Thực tế ở các công ty và trang trại chăn nuôi hiện đại của VN hiện nay đã giảm giá thành xuống bằng với các quốc gia trong khu vực. Nhưng để chuyển từ một quốc gia phụ thuộc nhập khẩu sang xuất khẩu đem về hàng tỉ USD mỗi năm như Thái Lan, cần có thêm những hỗ trợ về chính sách từ phía nhà nước.

Thông tin về con gà cõng hàng chục loại phí làm dư luận bức xúc thời gian qua là một trong những thủ tục và chi phí mà nông dân không đáng phải chịu. Hàng loạt thủ tục khác như khó khăn trong tiếp cận vốn, lãi suất cao... đã gây khó cho ngành chăn nuôi dù được nông dân phản ảnh nhiều năm qua vẫn chưa được giải quyết.

Việc lập các hàng rào kỹ thuật, thậm chí nghiên cứu, để tiến hành kiện chống bán phá giá với gà nhập là điều mà các cơ quan chức năng cần làm để bảo vệ ngành chăn nuôi.

Mở cửa là cơ hội để phát triển. Nhưng mở cửa mà không chuẩn bị tốt thì sẽ bị hụt hơi. Câu chuyện thịt gà là một ví dụ trong nhiều câu chuyện hụt hơi khác.