Ông Prigozhin quan trọng với Wagner thế nào?

Theo Đài Al Jazeera, trong nhiều năm qua, dưới sự điều hành của ông Prigozhin, tập đoàn đánh thuê Wagner đã mở rộng hoạt động bảo kê của mình đến chính phủ nhiều nước châu Phi.

Năm 2018, Tổng thống Cộng hòa Trung Phi (CAR) Faustin-Archange Touadéra đã trở thành khách hàng đầu tiên của Wagner tại lục địa đen. Từ đó đến nay, tình hình an ninh bất ổn gây ra bởi các nhóm vũ trang đối lập thôi thúc ngày càng nhiều nước tìm đến sự giúp đỡ của tập đoàn này.

Với tư cách người đứng đầu tổ chức, ông Prigozhin đóng vai trò quan trọng trong sự mở rộng này. Trong nhiều tháng qua, ông đã liên tục di chuyển qua lại giữa Nga, Ukraine và các nước châu Phi để vận hành và phát triển các hoạt động của Wagner.

Thực tế ông Prigozhin chỉ vừa trở về từ Mali vài ngày trước tai nạn máy bay hôm 24-8, được cho là đã khiến ông và nhiều cộng sự thân tín thiệt mạng. Ông đến Mali lần đó nhằm quay video tuyển quân với khẩu hiệu "giúp châu Phi tự do hơn".

Bàn về tầm ảnh hưởng của ông Prigozhin, nhà phân tích an ninh John Lechner nhận định: "Ông Prigozhin là cá nhân sở hữu sức lôi cuốn đáng kinh ngạc. Bằng một cách nào đó, tài quản lý và kinh doanh của ông ta đã kéo tất cả những cá nhân, tổ chức khác biệt đó lại với nhau".

Chậm nhưng vẫn sẽ phát triển

Hiện tại giới phân tích cho rằng viễn cảnh ông Prigozhin thiệt mạng ảnh hưởng ít nhiều hoạt động của Wagner tại châu Phi, song vẫn không đủ để chấm dứt sự hiện diện của tập đoàn này.

"Những gì xảy ra gần đây sẽ không tác động nhiều đến những nơi đã có mối quan hệ và hợp đồng như Mali và CAR. Người Nga cũng đã nói họ sẽ tôn trọng hợp đồng. 

Câu hỏi thực sự là nằm ở những nước Wagner đang cố gắng tăng cường sự hiện diện như Burkina Faso và Niger. Liệu sự mở rộng đó sẽ tiếp tục khi Wagner nằm dưới sự điều hành của Chính phủ Nga?", nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) Cameron Hudson đánh giá.

Theo Đài Al Jazeera, dù ông Prigozhin có thể không còn, Điện Kremlin vẫn sẽ đảm bảo duy trì sức ảnh hưởng của Wagner lên châu Phi. Còn nhiều tổ chức Nga đang hưởng lợi từ sự hiện diện của tập đoàn này ở châu Phi và Matxcơva sẽ muốn các mối quan hệ đó được tiếp tục.

Ở chiều ngược lại, các nước châu Phi cũng sẽ tiếp tục tìm đến Wagner vì sự khan hiếm lựa chọn.

Ông Hudson cho biết: "Các chính phủ ở châu Phi cần sự hỗ trợ an ninh để củng cố quyền lực và chế độ. Đây là điểm mấu chốt: không phải ở nguồn cung lính đánh thuê, mà ở nhu cầu lính đánh thuê".

Trong khi đó, ông Lechner chia sẻ: "Tôi nghĩ không nên ngạc nhiên nếu Wagner xuất hiện tại Niger sau khi ông Prigozhin qua đời. Chúng ta vẫn đang trong môi trường ngột ngạt, khi mà các chính phủ châu Phi tìm kiếm đối tác an ninh bên ngoài nhưng không có nhiều sự lựa chọn".

Tuy nhiên nếu Wagner được đặt dưới sự quản lý trực tiếp của Chính phủ Nga, khả năng Matxcơva phủ nhận sự ảnh hưởng của mình tại châu Phi sẽ suy giảm đáng kể.

"Tôi nghĩ họ sẽ phải suy nghĩ lại về cách tiếp cận. Các nước đang cân nhắc mối quan hệ làm ăn với Wagner đều sẽ nghĩ lại liệu họ muốn dạng quan hệ tương tự với Matxcơva hay không. Với tập đoàn Wagner, các bên luôn có khả năng phủ nhận ở mức độ nào đó", ông Hudson dự đoán.

Văn phòng Wagner lập đài tưởng niệm ông trùm Prigozhin

Dù chưa có thông báo chính thức về số phận ông Yevgeny Prigozhin, văn phòng tập đoàn đánh thuê Wagner tại thành phố Novosibirsk đã dựng đài tưởng niệm cho ông.