Một điểm tiếp nhận cấp, đổi giấy phép lái xe - ẢNH: T.L

Sẽ thêm phiền phức cho người dân

Luật sư Phạm Hoài Nam (Đoàn luật sư TP.HCM) dẫn Điều 36, Thông tư 12/2017/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải về việc cấp lại giấy phép lái xe cho thấy: Người có giấy phép lái xe bị mất, còn thời hạn sử dụng hoặc quá thời hạn sử dụng dưới 3 tháng, được xét cấp lại giấy phép lái xe.

Hiện nay, để được cấp giấy phép lái xe, người dân cần phải trải qua quá trình sát hạch về lý thuyết và thực hành. Ngoài giấy phép lái xe, người đủ điều kiện cấp bằng lái còn được cấp hồ sơ gốc.

Ngoài ra, dữ liệu của người được cấp giấy phép lái xe còn được lưu trữ tại cơ sở dữ liệu GPLX chung trên toàn quốc do Tổng cục đường bộ Việt Nam quản lý.

Vì vậy, khi mất hoặc hư hỏng giấy phép lái xe, người dân có thể làm hồ sơ xin cấp lại giấy phép lái xe.

Hồ sơ cấp lại giấy phép lái xe bao gồm: đơn đề nghị cấp lại giấy phép lái xe, hồ sơ gốc phù hợp với giấy phép lái xe (nếu có), giấy khám sức khỏe của người lái xe do cơ sở y tế có thẩm quyền cấp theo quy định, trừ trường hợp cấp lại giấy phép lái xe không thời hạn các hạng A1, A2, A3, bản sao giấy CMND hoặc thẻ căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn thời hạn có ghi số giấy chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân (đối với người Việt Nam) hoặc hộ chiếu còn thời hạn sử dụng (đối với người nước ngoài, người Việt Nam định, cư ở nước ngoài).

Khi đến thực hiện thủ tục cấp lại giấy phép lái xe tại Tổng cục Đường bộ Việt Nam hoặc Sở Giao thông vận tải, người lái xe gửi 1 bộ hồ sơ, chụp ảnh trực tiếp và xuất trình bản chính các giấy tờ nêu trên (trừ các bản chính đã gửi) để đối chiếu.

Sau 2 tháng kể từ ngày nộp đủ hồ sơ, chụp ảnh và nộp lệ phí theo quy định, nếu không phát hiện giấy phép lái xe đang bị các cơ quan có thẩm quyền thu giữ, xử lý, có tên trong hồ sơ của cơ quan quản lý sát hạch, thì giấy phép lái xe được cấp lại.

Vì vậy, đề xuất mất bằng lái xe phải thi lại là không căn cứ vào quy định pháp luật hiện hành. Trên thực tế, giấy phép lái xe hiện nay đều có mã số, tem kiểm định chống làm giả, và chỉ cần kiểm tra mã số là biết thông tin về người điều khiển phương tiện có vi phạm hay đủ điều kiện lái xe hay không...

Do đó, đề xuất mất bằng lái xe phải thi lại vì lý do người lái xe gian dối muốn cấp 2, 3 giấy phép để đối phó với cơ quan chức năng khi bị kiểm tra xử lý là không hợp lý.

Hơn nữa, hiện nay nhà nước đang chủ trương áp dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý hành chính, việc quản lý, trích lục hồ sơ cần phải đơn giản hơn chứ không phải là gây thêm phiền phức cho người dân.

Không "tước" bằng lái nếu không vi phạm

Theo luật sư Nguyễn Kiều Hưng (Đoàn luật sư TP.HCM), đề xuất mất bằng lái phải thi lại là không thuyết phục và không có căn cứ pháp lý.

Hiện nay, đối với các loại giấy tờ liên quan đến hộ tịch như khai sinh, khai tử, kết hôn..., nếu mất, hư hỏng thì được cấp lại bản sao. Các loại giấy tờ khác chưa có quy định chung, thì tuỳ theo quy định của từng ngành, lĩnh vực cụ thể.

Đối với việc cấp lại giấy phép lái xe, thông tư của Bộ GTVT đã quy định cụ thể. Đề xuất mất bằng lái phải thi lại muốn khả thi thì phải bổ sung vào quy định pháp luật, tức là được "luật hoá".

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mọi quy định pháp luật phải đảm bảo không trái với Hiến pháp hay xung đột với các văn bản pháp luật khác.

Theo đó, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân được pháp luật bảo vệ, việc tước đi quyền có giấy phép lái xe của người khác, khi họ không có bất cứ vi phạm pháp luật nào là vi hiến, trái pháp luật.

"Không nên tư duy theo kiểu 'quản không được thì cấm'. Thay vì đưa ra các quy phạm để buộc người dân thực hiện đúng theo mục đích của nhà làm luật, thì lại cấm họ thực hiện hành vi đó. Như vậy là không đảm bảo nguyên tắc làm luật và quản lý hành chính", luật sư Hưng phân tích.

TTO - Chỉ cần một phần mềm quản lý những người được cấp bằng lái xe, cơ quan chức năng hoàn toàn có thể giám sát việc sử dụng bằng lái và các vi phạm (nếu có).