Phạm Anh Tuấn (phải) thuyết minh với khách tham quan về sản phẩm khởi nghiệp của mình tại một triển lãm xúc tiến thương mại ở TP.HCM - Ảnh: Q.L.

Trò chuyện cùng anh chàng vừa giành giải cao nhất bảng thi dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp cuộc thi Việt Nam Startup Wheel 2019 ấy mới nhận ra rằng trồng cây trong nhà không chỉ là thú vui, mà là một hành trình nếu bạn thật sự yêu và hiểu sâu về chúng. Phạm Anh Tuấn kể:

- Chắc phải tính từ biến cố tai nạn giao thông cận tết năm 2017, suốt mấy tháng trời mình nằm cố định một chỗ để không ảnh hưởng chấn thương cột sống. Mình nghĩ về gia đình, con cái nhiều hơn. Lục lọi trên mạng và nghĩ về môi trường, ý nghĩ lóe lên trong đầu rằng liệu mình có thể làm được gì đó cải thiện ít nhất là không gian sống cho chính gia đình mình không? Ý tưởng mang khu vườn thiên nhiên vào trong nhà là từ đó.

Tay ngang vào nông nghiệp

* Mang cây trồng thành vườn rồi đặt vào nhà là có "khu vườn trong nhà", phải không?

- Ai cũng nghĩ trồng cây trên đất, ngoài trời là đủ nhưng đâu phải thế. Đô thị hóa nhanh, liệu còn bao nhiêu đất cho nông nghiệp, cây trồng? Khu vườn trong nhà của mình thoạt nghe có thể ai đó cũng thoáng nghĩ như vậy.

Bạn có bao giờ nghĩ trồng cây trong nhà, không ánh nắng mặt trời nhưng lại sinh trưởng trong điều kiện, môi trường hoàn toàn như khi trồng trên đất tự nhiên? Khác là mình trồng khí canh và dùng ánh sáng đèn led. Ánh sáng đó làm được nhiệm vụ của điều kiện tự nhiên cung cấp cho cây, và nguồn dinh dưỡng từ hệ thống cấp cho cây đúng như trồng trong tự nhiên. Cái mình đang làm là như thế.

* Bao lâu cho ý tưởng ấy đi vào thực tế để có được những khu vườn hôm nay anh đang đưa đến tay khách hàng?

- Hơn ba năm cho quá trình nghiên cứu, tìm tòi. Mình tay ngang vào nông nghiệp, từng học kỹ thuật, đồ họa nên chắc ít bị ràng buộc bởi kiến thức làm nông truyền thống. Nhưng mình tiếp xúc, làm việc với nhiều chuyên gia lĩnh vực nông nghiệp và học từ ông thầy thiên nhiên để làm.

Chúng tôi đã tìm đến những vùng đất mà ở đó những loại rau chúng ta vẫn dùng hằng ngày phát triển và cho hương vị ngon, giá trị dinh dưỡng tốt, những loại cây cảnh sinh trưởng tốt. Chúng tôi cố gắng thu thập các dữ liệu về khí hậu, thổ nhưỡng, dinh dưỡng càng nhiều càng tốt. Sau đó đối chiếu, so sánh giữa các dữ liệu với nhau để chọn cái tốt nhất, rồi mô phỏng lại các điều kiện ấy đem thử nghiệm trồng cây khí canh.

Qua nhiều thử nghiệm với các môi trường giả định khác nhau, việc kiểm nghiệm kết quả sau cùng giúp mình có cơ sở để thiết kế, tạo ra sản phẩm như hiện tại đưa ra thị trường. Khu vườn ấy có thể di động bất cứ vị trí nào, tận dụng khoảng trống trong nhà hoặc treo tường. Và không chỉ trồng cây trang trí, bạn có thể trồng các loại rau làm thực phẩm cho gia đình.

Trồng cây bằng... công nghệ!

* Nghĩa là khách hàng sẽ chi tiền mua chiếc máy anh làm mang về trồng cây?

- Ban đầu mình cũng nghĩ làm một chiếc máy như thế nhưng khi bắt tay thì không phải chiếc máy mà là một giải pháp công nghệ. Giải pháp đó kết hợp giữa công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, cơ khí, tự động hóa và cả trí tuệ nhân tạo cho ra hệ thống giúp trồng cây bằng... công nghệ được lập trình hoàn toàn tự động nhờ thuật toán.

Ở đó, đèn led tự điều chỉnh như ánh sáng trời với các khung giờ khác nhau trong ngày, bình cấp dinh dưỡng sẽ tự pha trộn với nhau theo tỉ lệ thích hợp trong nước dẫn đến loại cây cần được cung cấp. Nói cách khác, hệ thống sẽ "hiểu" các loại cây đang trồng vì đã được lập trình sẵn với ngân hàng dữ liệu khá lớn, cứ thế vận hành cho đến khi có thể thu hoạch sản phẩm.

* Môi trường đang ở vị trí nào trong nghiên cứu và sản phẩm khởi nghiệp của anh?

- Tôi tin rằng sẽ có những sản phẩm mà người nghiên cứu khác giới thiệu ra thị trường sau này có thể tốt hơn cái tôi hiện có nên điều tôi chọn là làm chủ công nghệ. Công nghệ đó có thể điều chỉnh được, sao cho phù hợp nhu cầu thực tế đang cần.

Khu vườn trong nhà của tôi có quy trình ngược với tự nhiên. Cây quang hợp ban ngày khi có nắng, còn khu vườn của tôi giúp cây quang hợp ban đêm khi không có nắng. Khi cả nhà quây quần bên nhau sau ngày làm việc, chúng ta cần lượng oxy tươi trong không gian đó, và công nghệ tôi đang làm giúp cây quang hợp ban đêm, cả khi phòng tắt điện thì hệ thống đèn led sẽ giúp cây quang hợp, tạo ra oxy cho căn phòng.

Tình nguyện viên quốc tế học tiếng Việt, trồng cây xanh ở Việt Nam

TTO - Mohd Khairul Annuar (27 tuổi), cựu sinh viên ĐH Tun Hussein Onn Malaysia khoe những 'bình hoa' làm từ chai nhựa rỗng mà nhóm làm cho trường Tiểu học Lê Văn Thọ (quận 12, TP.HCM), nơi họ đóng quân.