"Việc tổ chức một hội nghị thượng đỉnh giữa ASEAN và Mỹ vẫn chưa được chốt thời gian, nhưng chúng tôi đang hướng tới điều đó ngay lúc này", Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim trả lời Tuổi Trẻ Online ngày 26-2 khi ông tham dự Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF) tại Hà Nội.

Thúc đẩy thượng đỉnh với ông Trump trong thời gian sớm

Nhà lãnh đạo Malaysia cho biết chưa có chương trình nghị sự cho thượng đỉnh ASEAN - Mỹ. Nhưng ông cho rằng chắc chắn là vì các lợi ích có được từ việc hợp tác, tăng cường quan hệ giữa hai bên và "giải quyết một số vấn đề còn tồn đọng".

Tuần trước có thông tin ASEAN, mà Malaysia là chủ tịch luân phiên năm 2025, đang thúc đẩy một hội nghị thượng đỉnh của khối với Tổng thống Mỹ Donald Trump để giải quyết các quan ngại về chính sách thương mại, thuế quan mới của Mỹ.

Trong số các nước ASEAN, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam nằm trong số những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Gần đây, ông Trump đã công bố kế hoạch áp thuế 25% đối với hàng xuất khẩu ô tô, dược phẩm và chất bán dẫn sang Mỹ, làm dấy lên lo ngại ASEAN sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.

Khi được Tuổi Trẻ Online hỏi có thêm thông tin nào mới về hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Mỹ, Thủ tướng Anwar Ibrahim cho biết ông hiện chưa có gì để cập nhật và dẫn lại hội nghị ngoại trưởng ASEAN vào tháng 1 vừa qua.

"Sự đồng thuận có được tại hội nghị đó là việc ủng hộ nỗ lực hiện tại của chúng tôi thông qua ASEAN với Hội đồng hợp tác vùng Vịnh và Trung Quốc. Nhưng đồng thời, sự đồng thuận còn bao gồm việc ASEAN sẽ tiếp xúc tích cực hơn với Mỹ, và kêu gọi Tổng thống Mỹ Trump có thể có một cuộc gặp với các lãnh đạo ASEAN trong thời gian sớm", Thủ tướng Malaysia nói thêm.

ASEAN cần cân bằng, tránh phụ thuộc

Năm chủ tịch ASEAN của Malaysia đang đứng trước nhiều bài toán khó, bao gồm cách ứng xử với chính quyền mới tại Mỹ.

Trong phát biểu tại AFF ngày 26-2, Thủ tướng Anwar Ibrahim cảnh báo trong khi ASEAN thúc đẩy chương trình nghị sự của khối trong thời đại bất ổn mới này, ASEAN cũng phải luôn cảnh giác với những rủi ro địa chính trị gia tăng có thể ảnh hưởng đến quỹ đạo của mình.

Căng thẳng thương mại đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc, bao gồm các chính sách thuế quan gần đây do ông Trump áp đặt và các biện pháp trả đũa của nước này do bên chịu thuế áp đặt, được cho là mang đến cả cơ hội và thách thức cho ASEAN.

Theo Thủ tướng Malaysia, trong khi một số người có thể cho rằng ASEAN sẽ hưởng lợi khi chuỗi cung ứng toàn cầu dịch chuyển và tìm kiếm sự đa dạng hóa, thực tế phức tạp hơn nhiều.

"Câu hỏi vẫn là: ASEAN có thực sự tận dụng được những thay đổi này hay không, hay chúng ta sẽ bị cuốn vào cuộc chiến giữa các cường quốc?", ông nêu vấn đề.

Trong cả hai trường hợp, Thủ tướng Malaysia cho rằng cần đảm bảo mọi lợi ích từ đầu tư và thương mại được phân bổ công bằng giữa các quốc gia thành viên ASEAN và không làm trầm trọng thêm sự chênh lệch hiện có.

"Hơn nữa, chúng ta phải luôn thận trọng với khả năng phụ thuộc quá mức vào bất kỳ thị trường hoặc ngành nào. Điều này có thể khiến chúng ta dễ bị tổn thương trước những cú sốc bên ngoài.

Sức mạnh của ASEAN nằm ở khả năng thống nhất, gắn kết với nhau thông qua đối thoại và hoạt động như một khối kinh tế gắn kết, tận dụng tiềm năng tập thể của mình để vượt qua những bất ổn trong tương lai", ông nhấn mạnh.

Thủ tướng Malaysia bày tỏ sự ngưỡng mộ Bác Hồ khi gặp Tổng Bí thư Tô Lâm

Tối 25-2 tại Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhân dịp ông tham dự Diễn đàn Tương lai ASEAN lần thứ 2 tại Hà Nội từ ngày 25 đến 26-2.