Úc bắt giữ xe chở 1,2 tấn methamphetamine tại cảng Geraldton cuối năm 2017 - Ảnh: Cảnh sát liên bang Úc

Năm 2013, cựu vận động viên thể hình Yeuk Tung Kong, 25 tuổi, từ Hong Kong đến Sydney (Úc) để thỏa chí tang bồng và học tiếng Anh như nhiều du khách balô khác. Tiếng Anh chưa giỏi nên cô chỉ tìm được việc làm lương thấp.

Hai năm sau, cô xin visa du học và chuyển đến Perth đăng ký học ngoại ngữ. Tiền bạc hạn hẹp, cô phải vay mượn bạn bè để trang trải chi phí nơi đất khách quê người.

Tìm con mồi nhờ gửi tiền ngân hàng

Một người bạn bảo Kong có thể kiếm nhiều tiền bằng cách đi gửi tiền giùm cho các công ty điều hành các cơ sở matxa. Người bạn này giới thiệu cô với một người đàn ông. Ông này đưa cho Kong từ 30.000 đôla Úc (21.500 USD) đến 60.000 đôla Úc nhờ đi gửi ngân hàng.

Gửi tiền xong cô nhận được tiền công. Kong đã gửi tiền vào nhiều tài khoản của các công ty Úc mà giám đốc đều là người Hong Kong. Tiền được gửi vào chính tài khoản các công ty đó.

Thật ra gã đàn ông đó làm việc cho một băng nhóm tội phạm ở Hong Kong. Vài ngày sau khi Kong gửi tiền, các công ty liên quan bèn chuyển tiền ra nước ngoài. Trong hai tháng rưỡi, Kong đã tiếp tay hợp thức hóa 2,5 triệu đôla Úc cho các băng đảng.

Không chỉ có vậy, khi Kong bị bắt vào tháng 10-2015, cảnh sát phát hiện gần 2kg đá trong nhà cô. Bọn băng đảng đã gửi nhờ các gói trà và hộp bánh ở nhà cô. Thật ra trong đó đều là ma túy.

Tháng 9-2016, Kong bị kết án 7 năm 6 tháng tù sau khi nhận tội "" và âm mưu tàng trữ ma túy. Trong vụ án này có 12 đối tượng đã nhận tội "rửa tiền" qua Commonwealth Bank of Australia (CBA), ngân hàng lớn nhất ở Úc.

Câu chuyện "rửa tiền" nêu trên bắt nguồn từ khi CBA triển khai máy gửi tiền thông minh vào tháng 5-2012. Người gửi tiền giữ nặc danh với hạn mức gửi tiền đến 20.000 đôla Úc. Máy đếm tiền rồi chuyển vào tài khoản người nhận.

Bọn không bỏ lỡ cơ hội sử dụng máy để "rửa tiền".

Tháng 8-2017, Trung tâm Phân tích và báo cáo giao dịch Úc (AUSTRAC) cáo buộc CBA không giám sát để xảy ra hơn 53.800 lượt chuyển tiền vi phạm luật chống "rửa tiền" và chống khủng bố.

Tối thiểu có năm băng đảng lợi dụng máy gửi tiền thông minh để "rửa tiền" phi pháp. Trong đó một băng đã gửi hơn 21 triệu đôla Úc tiền mặt vào 11 tài khoản qua hệ thống của CBA từ tháng 2-2015 đến tháng 5-2016. Sáu đối tượng đã bị kết án.

Trong suốt ba năm, CBA không kiểm tra kỹ lưỡng giao dịch của 778.370 tài khoản để tìm dấu hiệu "rửa tiền". Tháng 6-2018, CBA chấp nhận nộp phạt 700 triệu đôla Úc (500 triệu USD) do sai sót để nhiều triệu đôla bị nghi ngờ chuyển cho bọn buôn ma túy.

Đông Nam Á và miền nam Trung Quốc là trung tâm sản xuất methamphetamine và các loại ma túy tổng hợp khác. Bọn buôn ma túy thường vận chuyển ma túy đá đến các nước phát triển như Úc, Mỹ, Nhật để bán giá cao hơn.

Chúng cần chuyển tiền để mua tiền chất điều chế ma túy hoặc chuyển lợi nhuận về quê nhà ở châu Á. Vì vậy các trung tâm tài chính như Hong Kong phát huy tác dụng vì gần các đầu mối sản xuất ma túy đá và thị trường ma túy lớn ở châu Á.

Ông Jeremy Douglas, đại diện khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương của Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm của Liên Hiệp Quốc (UNODC), đánh giá: "Hong Kong là đầu mối quan trọng để chuyển tiền.

Các băng nhóm tội phạm thường hoạt động tại những nơi dễ thực hiện giao dịch ngân hàng và có khối lượng tiền lớn lưu thông".

Chủ tịch, tổng giám đốc Matt Comyn (phải) và phó tổng giám đốc David Cohen của Commonwealth Bank of Australia điều trần trước Ủy ban kinh tế Hạ viện Úc ngày 11-10-2018 - Ảnh: Bloomberg

"Rửa tiền" qua sòng bạc, bất động sản

Nhà báo điều tra Sam Cooper ở Canada ghi nhận các tập đoàn tội phạm kiểm soát các nhà máy hóa chất ở tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) thường vận chuyển ma túy đến Vancouver (bang British Columbia của Canada), sau đó "rửa tiền" bẩn qua sòng bạc và bất động sản rồi chuyển tiền sạch về Quảng Đông.

Bọn Tam hoàng xâm nhập kinh tế Canada đến mức cơ quan tình báo Úc đã đặt một thuật ngữ mới gọi là "mô hình Vancouver" để chỉ thủ đoạn "rửa tiền" của chúng.

"Mô hình Vancouver" được mô tả trong báo cáo của tiến sĩ John Langdale ở khoa nghiên cứu an ninh và tội phạm học (Đại học Macquarie, Úc). Báo cáo giải thích mạng lưới chuyển tiền ngầm của người Hoa đã hoạt động trong các khu vực Vancouver, Hong Kong và Macao.

Các "ngân hàng" ngầm này đã phát triển qua nhiều thế kỷ ở bờ biển miền nam Trung Quốc, gồm toàn người thân cùng dòng họ cư trú trong các cộng đồng Hoa kiều trên thế giới.

"Ngân hàng" ngầm có thể chuyển tiền, ma túy và hàng hóa khắp thế giới mà không cần qua biên giới Trung Quốc.

Để hoạt động tốt, các "ngân hàng" ngầm cần lực lượng hỗ trợ. Đó là các luật sư, nhân viên ngân hàng, nhân viên điều hành sòng bạc ở Hong Kong, Macao và Vancouver làm việc cho bọn Tam hoàng.

Bọn chúng lấy tiền ma túy cho các con bạc VIP người Hoa vay mua thẻ chơi trong các sòng bạc. Sau đó, con bạc VIP rút tiền ra để mua bất động sản, trả tiền vay đánh bạc ở Trung Quốc hoặc chuyển tiền ra nước ngoài. Tiền ma túy đã trở thành tiền hợp pháp.

Tháng 7-2018, Nhóm hành động tài chính của các nước G7 đã công bố báo cáo ghi nhận: "Mỗi năm bọn tội phạm đã "rửa tiền" hơn 1 tỉ đôla Canada (750 triệu USD) tại tỉnh British Columbia nhờ mạng lưới ngân hàng ngầm.

Qua giám sát cho thấy các ngân hàng ngầm có mối liên hệ với 40 băng nhóm tội phạm, trong đó có các băng nhóm buôn ma túy châu Á".

Tiền hợp thức hóa xong sẽ được chuyển trở về các nhà máy ở Trung Quốc để tiếp tục đầu tư sản xuất ma túy phục vụ đường dây xuất khẩu. Chu kỳ cứ thế mà vận hành!

Tiền ma túy bị tịch thu trong chiến dịch trấn áp “rửa tiền” qua sòng bạc ở tỉnh bang British Columbia vào tháng 11-2018 - Ảnh: CBC

Kỳ tới: Việt Nam trong cơn lốc ma túy ở Đông Nam Á