Đường hầm dài 100 m từ nhà Sua Songkittikul dẫn ra ngoài ở huyện Mae Sot () giáp Myanmar - Ảnh: The Nation

Tướng Sommai Kingvisaisuk phụ trách NSB đánh giá: "Yi Sae là một trong những tên tội phạm bị truy nã gắt gao nhất Thái Lan".

Dân Myanmar buôn hàng đá sang Thái

Yi Sae (hay còn gọi là Chaiwat Pornsakulpaisarn) là người dân tộc La Hủ, mang hai quốc tịch Myanmar và Thái Lan. Chỗ ẩn náu an toàn của Yi Sae là khu vực ly khai Wa (dân tộc Ngõa) trong bang Shan giữa khu nức tiếng.

Yi Sae chỉ huy một đơn vị dân quân tại đây. Từ căn cứ ở Wa, băng nhóm của Yi Sae men theo vùng núi biên giới không ai kiểm soát chuyển đến tỉnh Chiang Rai ở miền Bắc Thái Lan. Thái Lan đã phát ba lệnh truy nã đối với Yi Sae và treo thưởng 5 triệu baht cho người giúp bắt giữ, đồng thời gửi công hàm đề nghị Myanmar hợp tác truy bắt tội phạm.

Một tay buôn ma túy đá sừng sỏ có gốc gác tại Myanmar tương tự như Yi Sae là Sua "Chang the Dragon" Songkittikul. Sua sở hữu khu nhà rộng 3,5ha ở huyện Mae Sot tại Thái Lan giáp giới Myanmar.

Từ tháng 9-2016, Thái Lan đã phối hợp với Mỹ và Úc giám sát hoạt động buôn ma túy xuyên quốc gia của Sua. Hai tháng sau, cảnh sát Myanmar bắt được hai nhóm chở 1.100kg ma túy đá trong xe định đưa xuống tàu chở đến nước thứ ba và 621kg hàng đá trong kho ở Yangon.

Hai người Đài Loan bị bắt. Cảnh sát Myanmar đã đề nghị Thái Lan bắt giữ Sua - chủ hàng chính.

Rạng sáng một ngày cuối năm 2018, lực lượng liên ngành Thái Lan gồm NSB, Văn phòng đấu tranh chống rửa tiền, cảnh sát và quân đội đồng loạt khám xét hàng chục địa điểm trong đường dây buôn ma túy đá của Sua.

Trong nhà riêng của hắn ở huyện Mae Sot có một đường hầm dài 100m dẫn ra ngoài, có lẽ được dùng để tẩu tán ma túy đá trong trường hợp bị lộ. Trong khu nhà còn có phòng điều chế hóa chất để sản xuất ma túy đá. Sua đã kịp thời đào tẩu.

Viên nén yaba ở Thái Lan có nguồn gốc từ Myanmar - Ảnh: ST

Tướng Chalermkiat Srivorakan - phó chỉ huy trưởng cảnh sát quốc gia - cho biết băng nhóm của Sua sử dụng người dân tộc Hmong ở huyện Wiang Kaen (tỉnh Chiang Rai) đưa ma túy đá từ Myanmar sang Thái Lan, sau đó tiếp tục vận chuyển đến nhiều nơi, chủ yếu là Đài Loan và Úc.

Tại Thái Lan, loại ma túy được sử dụng phổ biến nhất là viên nén methamphetamine (yaba, hoặc còn gọi là "thuốc điên"). Đầu thập niên 2000, chỉ có tài xế và công nhân sử dụng yaba để giữ tỉnh táo.

Dần dà cơn sốt yaba lan rộng, đến nay người nghiện yaba ở Thái Lan thuộc đủ mọi thành phần, từ gái làng chơi đến sinh viên, thầy giáo và cả nghệ sĩ. 90% số vụ bắt giữ người dùng ma túy đều có liên quan đến yaba.

Cuối tháng 10-2018, Phó thủ tướng Thái Lan Prawit Wongsuwan tuyên bố: "Quân đội phải áp dụng mọi biện pháp nghiêm ngặt để chấm dứt làn sóng ma túy". Sau đó, các đội đặc nhiệm cảnh sát và quân đội tỏa ra khắp Thái Lan săn lùng bọn mua bán ma túy và người sử dụng.

Chỉ trong tháng 11-2018, hơn 120.000 người nghiện bị bắt. Trong tháng này, cảnh sát chống ma túy bất ngờ xuất hiện tại chùa Wat Kathu trên đảo Phuket đề nghị các nhà sư thử nước tiểu. Bảy sư có kết quả dương tính với ma túy đá đã bị bắt đi cai nghiện. Viên trụ trì chùa thì bảo rằng mình không hề hay biết vì các nhà sư sử dụng ma túy đá rất kín đáo.

Độ tinh khiết cao, giá giảm

Báo cáo của Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên Hiệp Quốc (UNODC) ghi nhận trong hai năm 2017 và 2018, số lượng methamphetamine bị tịch thu tại Thái Lan tăng mạnh. Năm 2018 có khoảng 18,4 tấn ma túy đá bị tịch thu so với 5,2 tấn năm 2017, 1,6 tấn năm 2016 và gấp ba lần số ma túy đá bị tịch thu toàn Đông Nam Á cách đây 5 năm.

Đối với viên nén yaba, đã có 516 triệu viên bị tịch thu trong năm 2018, tăng gấp đôi so với năm 2017 và gấp 4,5 lần so với năm 2016.

Theo Ủy ban Kiểm soát ma túy quốc gia Thái Lan (ONCB), đáng báo động là độ tinh khiết của ma túy đá ngày càng cao. 99,92% ma túy đá bị tịch thu trong sáu tháng đầu năm 2018 đạt độ tinh khiết từ 90% trở lên.

Cũng như ở Myanmar, giá methamphetamine tại Thái Lan ngày càng giảm. Giá trung bình một viên yaba là 200 baht (6,33 USD) năm 2013 đã giảm chỉ còn 80 baht (2,50 USD) năm 2017.

300kg ma túy đá từ miền bắc được vận chuyển xuống tỉnh Nakhon Si Thammarat ở miền nam Thái Lan để chuẩn bị đưa sang Malaysia - Ảnh: The Nation

Theo tổng thư ký ONCB Niyom Termsrisuk, các băng nhóm ma túy đem hàng bán tràn ngập Thái Lan và nhiều nước trong khu vực với giá giảm sâu nhằm mục đích tìm thêm người sử dụng. Ông Jeremy Douglas, đại diện UNODC, giải thích: "Tình trạng thừa mứa ma túy đá dẫn đến giảm giá do nguồn hàng từ bang Shan đưa ồ ạt sang Thái Lan".

Chính phủ Thái Lan đánh giá mỗi ngày khu vực Tam giác vàng sản xuất 2 triệu viên nén yaba. Ma túy từ Myanmar được vận chuyển về Thái Lan qua biên giới tỉnh Chiang Rai và theo ngả vận chuyển bên Lào để tránh bị kiểm soát ở biên giới Myanmar.

Tổ chức Khủng hoảng quốc tế (Bỉ) nhận định yaba sản xuất tại bang Shan được xuất khẩu sang Thái Lan, Việt Nam, Lào, Campuchia và Nam Á, đặc biệt là Bangladesh. Đối với ma túy đá có độ tinh khiết cao, Thái Lan khẳng định 85% được vận chuyển vào Thái Lan để tiếp tục cung ứng các nước lân cận hoặc đi xa hơn đến Nhật, Hàn Quốc, Úc, New Zealand.

Thị trường xuất khẩu chính là Nhật và Úc, nơi giá ma túy đá cao nhất thế giới. Năm 2018 đã có 8 tấn ma túy đá độ tinh khiết cao bị tịch thu trên đường vận chuyển đến miền nam Thái Lan và biên giới Malaysia để từ đó đưa sang các nước khác.

Kỳ tới: Mượn đường vận chuyển qua Lào

TTO - Ngày 17-2, Biên phòng Hà Tĩnh bắt gần 300kg ma túy đá tại cửa khẩu. Ngày 20-3-2019, công an bắt 300kg ma túy đá tại quận Bình Tân (TP.HCM). Liên Hiệp Quốc đã cảnh báo cơn lốc ma túy đá từ Tam giác vàng đang đổ bộ vào khu vực Đông Nam Á.